Arangkada of Leo Lastimosa for August 22, 2010

Duko ug paawot

Kon may laing mayor nga mangahas pagsunod ni Daanbantayan Mayor Ma. Luisa Loot nga nisukol ni Gobernador Gwen Garcia, bantay lang siya.  Kay tungluhon dayon siya sa Cebu Municipal Mayors League, hagiton paghingan sa ubang mga mayor nga susama niya og panghunahuna ug ihulagway nga "batabataon."  Bahala na kon ang pangu sa ilang kahugpongan manghod sa gobernadora.  Ug busa, kon nauso pa lang unta ang kaikog sa ilang pamilya, di unta manginlabot.  Kay mas takos man ang iyang maguwang nga makapanalipod sa iyang kaugalingon.
Apan unsa may gipaabot sa mga mayor sa ilang pagsugot nga si Dumanjug Mayor Nelson Garcia ang mangu nila?  Kinahanglan nga moduko sila ug magpaawot sa mosunod nga tulo ka tuig.

-o0o-

Kaluoy sa mga mayor sa kalungsoran sa Sugbo.  Bisan pa sa giingon ni Loot nga pagpangasaba ni Gobernador Garcia nila atubangan sa daghang mga tawo, way laing kapilian gawas sa pagsunod sa bisan unsay isugo sa Kapitolyo.
Mao nga bisan sa kadaghan sa mas mahinungdanon ug mas dinalian nilang mga gimbuhaton sa ilang lungsod, nagtapok morang mga suso aron pagpadayag sa ilang padayon nga pagpaluyo ni Garcia human niulbo ang ilang away ni Loot.  Mas mahinungdanon ug mas dinalian diay ang pagdupa sa gobernadora kay pagtuman sa ilang labing batakan nga mga gimbuhaton alang sa tinuod nilang "boss," ang katawhan di ang mga Garcia.

-o0o-

Unang nabantang ang kapahoy sa mga mayor sa kalungsoran atol sa kampanya sa niaging piniliay.  Nanawat sila og kuwarta gikan sa kampo ni Senador Manny Villar ug nisaad pagpaluyo sa iyang kandidatura.  Apan dihang nideklarar ang gobernadora og gubat batok ni Villar, way laing nahimo ang mga mayor gawas sa pagbakwi sa ilang pasalig.

Ug wa sila masayop.  Si Villar usa na lang ka kasarangan nga sakop sa Senado human sa piniliay.  Bisan nangiwit gihapon si Gibo Teodoro, nagpabilin si Garcia sa Kapitolyo arn pagsabod og mga proyekto sa mga mayor nga mo-amen niya.

-o0o-

Unsay nahibilin nga kapilian ni Loot?  Kon di na mapasaylo ni Garcia ang iyang pagpanghilabot sa ilang mga nawong, nga mas maayo pang baga kay sa peke, di na siya makapaabot og bisan unsang hinabang gikan sa Kapitolyo.  Mahimong di na gani kapanangpit ni Kongresista Benhur Salimbangon.  Nga utro sang kurog ni Garcia.
Makahimo hinuon si Loot pagpasilong ni Bise Gobernador Greg Sanchez.  Nga sama niya gikasungi sab ni Bogo City Mayor Junnie Martinez.  Haligi si Sanchez sa Partido Liberal sa Sugbo, nga nihit kaayo og mga mayor sa kalungsoran.  Kon mosugot si Presidente Noynoy Aquino nga ipadayon ang karaang pamolitika pagbuhong sa mga sakop sa iyang partido, mahimo nga di hingpit nga magmingaw ang Haladaya Festival ug ang Daanbantayan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 21, 2010

Lubay si Loot

Pagkahibawo nako sa pag-ulbo na sab sa laing away nilang Gobernador Gwen Garcia ug Daanbantayan Mayor Ma. Luisa Loot, wa na ko makugang.  Kay pulos sila babaon.  Pulos way pugung-pugong nga manulti.  Busa ang bisan unsang kasabotan nga nakahilot sa karaan nilang panagsungi kasamtangan lang.  Moabot ra gihapong adlaw nga magkabangga sila pag-usab ug di nang kapugong sa naandan nilang kainit og buot.
Mao nga dihang napilde si Garcia sa Daanbantayan sa niaging piniliay ug dihang giisnab ni Loot ang Pasigarbo sa Sugbo karong tuiga, may sukaranan ang ilang mga suod sa pag-ihap sa mga gutlo kanus-a maupos ang pabilo sa pailob ni Garcia.

-o0o-

Tuod man, sa kahinangop sa tanan nilang politikanhon nga mga kaatbang, way tihik-tihik ang ilang binayloay.  Gihulagway ni Garcia nga baga og nawong si Loot.  Kinsa gawas nga nisumbalik nga diktador si Garcia nipasumbingay pa gyod nga maayo na lang ang iyang nawong nga baga kay tinuod pa man, di sama sa ubang nawong nga peke na.
Apan sama sa una nilang away, nagtuo ko nga magkauli ra gihapon sila.  Kay wa silay laing kapilian.  Silang Garcia ug Loot nagkinahanglan sa usag-usa alang sa ilang politikanhong mga ambisyon.  Bisan sa nag-alintabo nilang away karon, maglamanohay ra gihapon sila.  Kay ang mga alternatibo sa ilang alyansa di madanihon.

-o0o-

Mas lisod alang ni Garcia ang pakig-alyansa sa labing higpit nga kaatbang ni Loot sa Daanbantayan. Kay si Engr. Augusto "Dodong Itok" Corro igsuon ni Lapulapu City Mayor Paz Radaza.  Nga asawa ni Kongresista Arturo Radaza.  Nga samtang di sama kakusganon ni Kongresista Tomas Osmeña, usa sa pipila lang nga isog kaayo nga nakigsangka ni Garcia.
Lisod sab alang ni Loot ang pakig-uli sa mga Martinez sa ika-upat nga distrito sa Sugbo.  Kay samtang linudhan siya sa kasal ni Bogo City Mayor Junnie Martinez, lawom na kaayo ang ilang pakigsakbang sa mga Martinez.  Gani, ang hangtod karon wa pa masulbad nga mga kaso sa pagpamusil, nga nakapatay ug nakasamad na og pipila ka mga lider ug mga dumadapig sa politika, gidudahang nahilambigit sa ilang dinumtanay.

-o0o-

Ang pangu sa mga mayor sa kalungsoran sa Sugbo nga si Dumanjug Mayor Nelson Garcia niingon nga bata-bataon ang mga pasangil ni Loot batok sa iyang maguwang nga gobernadora.  Ang baruganan sa mga mayor gihulagway dayong Loot nga "self-serving."

Sa akong pagsuwat ini, nipakita na hinuon og timaan si Loot sa paglubay.  Ang mga sakop sa media na ang iyang gibasol nga maoy nagpaburot sa ilang away.  Matod ni Loot nakaluwat siya og di maayong mga pamahayag batok sa gobernadora kay gisigehan siya og tawag sa reporters.  Nakabatyag na ba nga wa siyay dag-anan kon di gyod lung-an ni Garcia?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 20, 2010

Torpe sa dengue

Angayng sukmatan ang mga politiko sa padayong pagdaghan sa mga na-ospital ug mga nangamatay sa dengue.  Atubangan sa ilang pag-insistir sa fogging operations ug ubang paukyab sa pagpatay sa mga lamok nga nagda sa makamatay nga sakit.  Bisan hagbay ra silang gipasidan-an sa Department of Health (DOH) nga di epektibo ang ilang gipamalit nga mga kemikal batok sa dengue.
Tuod man, gipikatan lang sa mga lamok ang ilang fogging; ug gikataw-an lang ang mga kemikal nga ilang gibubo sa nagpundo nga tubig.  Kon mao, nganong nagpapating man gyod ang mga politiko pagpangompra og mga kemikal?  Mahimong bugo lang gyod ug lisod pasabton.  O nag-apas sa tambok nga komisyon.

-o0o-

Nga di nila makuha gikan sa pagpanilhig sa palibot, paglabay sa nangalisbo nang basura, pagbuslot sa nagpundong tubig ug pagpangita og kalutsan sa nabara nga mga kanal ug pagtultol ug pagyabo sa tanang mga gomang ligid, nabiyaang mga baril, balde, planggana ug ubang sudlanan sa tubig.
Kon di pasayluon ug kapnan pag-apil ang mga himan sa tarung ug tukmang mga paagi pagbatok sa dengue, gamay rang ilang masikbot.  Kay pila ra man tuod ang komisyon gikan sa mga silhig ug mga pala?  Maong pilit sila sa kemikal.  Bahala na kon, sama sa nahitabo sa mga opisyal sa Dakbayan sa Sugbo, lahi ang kemikal nga gihatod (lambdacyalothrin) kay sa kemikal nga ilang gi-order (aqua resigen).

-o0o-

Nganong, mangutana ka, init man kaayo ko ining lokal nga mga opisyal nga hangtod karon kemikal lang gihapon ang gigamit batok sa dengue?  Kay gawas sa ilang pagpanguwarta sa seryusong hulga sa katilingbanong kahimsog, ang dako nilang influencia mahimong makadasig sa pipila ka katawhan pagsunod sa sayop nilang sanglitanan.
Nga posibleng maoy hinungdan nga mas daghan ang na-ospital ug mas daghan ang nangamatay sa dengue dinhi sa ato.  Kay inay sundon ang tambag sa DOH pagpanlimpiyo sa palibot, gipaundayonan ang mas sayon nga kiat sa mga politiko.

-o0o-

Labing uwahing ebidensiya nga nanakod nang kaamaw sa mga politiko mao ang pag-awhag sa kadagkoan sa mga tulonghaan nga mag-pajama ang mga tinun-an aron di mapaakan sa mga lamok.  Hinaot may makahunghong sa mga prinsipal ug mga magtutudlo nga makalikay lang sa lamok ang mga bata kon himuon silang morang mummies sa karaang Ehipto--puston ang tibuok nilang lawas, mga kamot ug mga tiil, hasta ang tibuok nilang nawong.
Ang Sugbo ug Central Visayas usa sa unom ka rehiyon sa nasud nga kapin na sa 1% sa mga pasyente sa dengue ang nangamatay.  Nga nakapaalarma na sa DOH.  Kansang kadagkoan nipasidaan nga patakaan lang gihapon ang kampanya batok sa mas bangis nga kagaw sa dengue, mahimong madoble ang gidaghanon sa mga mangamatay sa mosunod nga mga buwan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 19, 2010

Dagko ray buhong

Kon gitugotan pa ang P100 nga usbaw sa suholan nga gipangayo sa labor, motubo unta ang inadlaw nga suholan sa mga mamumuo sa Sugbo ug Central Visayas ngadto sa P367.  Mas gamay lang gihapon sa minimum nga suholan sa Metro Manila nga P404.  Ang binuwan nilang suholan mahimo na untang  P11,000.  Mas gamay kon itandi sa minimum nga suholan sa mga magtutudlo nga P12,000.
Inay manaktak og mga kawani o manera sa ilang mga pabrika, nga maoy pasidaan sa mga magpapatigayon nga sakop sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTWPB), modaghan untang halin ug molambong mga patigayon.  Kay makapalit nang mga kawani pagpalit sa ilang mga produkto ug mga serbisyo.

-o0o-

Apan kon unsa katihik ang atong kagamhanan sa pagtakda sa suholan sa mga mamumuo, mao sab sila kamanggihatagon sa pagtakda sa mga suholan ug mga benepisyo sa mga tagduma sa government owned and controlled corporations (GOCCs).
Kuwentaha ra gud ang kinatibuk-ang suholan ug mga benepisyo ni Administrador Armand Arreza sa Subic Bay Metropolitan Authority (SBMA):  P26.9 milyones niadtong 2009; sa ato pa, 2.24 milyones ang iyang nadawat matag buwan; sa ato pa, P74,667 ang iyang natigom matag adlaw; sa ato pa, P3,111 matag oras; ug sa ato pa, P51.85 ang iyang nasikbot matag segundo.

-o0o-

Bisan si Budget Secretary Butch Abad nanalipod sa dagkong suholan ug mga benepisyo sa mga tagduma sa GOCCs.  Kay kinahanglan nga ambasan ang mas dagkong suholan sa pribadong sektor aron makadani og takos nga mga tagduma.
Apan nahibawo ang tanang hingtungdan nga may mga tagduma sa GOCCs nga gitudlo di tungod sa ilang katakos ni kasinatian.  Kon dili tungod sa ilang kasuod sa mga nagtungkawo sa Malakanyang.  Ug nga wa silay laing lingaw ug way laing kapahimutangan.  Susiha lang palihug nganong gitudlo silang Prospero Pichay sa Local Water Utilities Administration (LWUA) ug Winston Garcia sa Government Service Insurance System (GSIS).

-o0o-

Kon mao nga dagkong suholan diay ang gikinahanglan aron madani ang labing takos nga mga tagduma sa GOCCs, nganong di man gamiton ang samang tag-as nga mga suholan ug mga benepisyo aron pagdasig sa kasarangan nga mga kawani sa kagamhanan ug pribadong mga kompaniya paghimo sa labing takos nila nga pangalagad?
Motrabaho ba lang diay ang dagkong mga insentibo alang sa labing dagko nga mga opisyal sa kagamhanan ug mga patigayon?  Nganong kon mangayo na og di kaayo dagkong insentibo ang kasarangan nga mga kawani, modayon man og pamalibad ang kadagkoan nga way nahot ang kagamhanan ni pundo ang pribadong mga kompaniya?  Mga dagko ra ba diay ang kamao nga mokaon?  Kanus-a man sila motuo nga di intawon puthaw ang tiyan sa mga kabos?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 18, 2010

Suki sa SK

Di silang Presidente Noynoy Aquino ug DILG Secretary Jesse Robredo ang unang niawhag nga papason ang Sangguniang Kabataan (SK).  Natuki na sa niaging ika-14 nga Kongreso (ika-15 na ni rong naglingkod) ang balaodnon ni kanhi senador Nene Pimentel, ang amahan sa Local Government Code (LGC), kansang mga probisyon mao ra say nagtuko sa SK.
Igo lang gidasonan nilang Aquino ug Robredo ang gisugyot ni Pimentel nga ipuli sa SK:  Magpili og usa ka representante sa mga batan-on nga palingkuron sa konseho sa matag barangay.  Makabuylo na ba karon ang gibanhaw nga mga balaodnon pagpapas sa SK nga natanggong sa mga komitiba sa niaging Kongreso?

-o0o-

Masabot kaayo nganong kusganong nisupak pagpapas sa SK si Senador Bongbong Marcos.  Kay iyang amahan, si kanhi presidente Ferdinand Marcos, maoy nagtukod sa Kabataang Barangay (KB), ang gituohang sukaranan sa SK, niadtong 1975, o 35 ka tuig nang nilabay.
Makakita hinuon og alyado si Marcos sa SK National Federation, ni kanhi kongresista Raul del Mar ug mga kongresista ug mga senador nga niawhag nga inay papason usbon lang ang SK.  Ang labing komprehensibong mga sugyot naggikan ni kanhi kongresista Risa Hontiveros.  Nga naglakip sa paghatag sa SK og mas dakong gahom pagpasiugda og mga proyekto ug paggasto sa ilang pundo ug pagbadlong sa politikanhong dinastiya sud sa SK.

-o0o-

Si Rengel Pelayo, presidente sa SK Cebu City Federation, niawhag nga ilangay ang piniliay sa SK sa di pa mapatuman ang kausaban aron di na magpadayon ang ilang kainutil:  Ang mga proyekto sa SK nga aprobado na sa konseho sa SK ug sa konseho sa barangay matanggong kon di pirmahan sa kapitan.
Ang pagtuon sa UP, DILG ug Unicef nagbutyag sa kahuyang sa SK pagkonsulta ug pagtubag sa mga panginahanglan sa kabataan, dakong kang-a tali sa mga proyekto sa SK ug sa tinuorayng panginahanglan sa kabataan ug ang ka way kasayuran sa katawhan sa papel sa SK.

-o0o-

Uyon kong Pres. Aquino nga may ubang mas epektibong paagi paghatag og gahom sa mga batan-on gawas sa SK.  Gawas pa, lisod panalipdan nganong ang mga batan-on ray tukoran og sanggunian ug palingkuron sa lokal nga mga bay balaoranan.  Nganong di man hatagan sa samang katungod ang ubang huyang nga mga hut-ong sa katilingban sama sa kababayen-an, mga kabos nga taga dakbayan, mga tawong may kakulian sa panglawas, mga mamumuo ug mga mag-uuma?
Tingali moingon ka nga haskang daghana nang suweldohan kon palingkuron ang mga representante sa tanang huyang nga mga sektor.  Gawas pa, marepresentahan na sila sa regular nga mga konsehal ug mga bokal.  Kon maong marepresentahan ang ubang mga sektor, nganong di man ang mga batan-on?  Dunay nangalisbo sa SK nga lisod kaayo nga singuhon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 17, 2010

Gobyerno 2.0

Pila lang ka takna human gibuhi ang bag-ong website ni Pres. Noynoy Aquino (president.gov.ph), nagbaha dayon ang mga saad ug mga sugyot sa kausaban gikan sa nagkalainlaing bahin sa nasud ug sa kalibotan.  Mainiton nga gihangop sa katawhan ang kahigayonan pagpadayag sa ilang kaugalingon ug pagsalmot sa bag-ong pamunoan.
Wa masayop si Aquino sa pagsandig sa bag-ong mga teknolohiya, nga nakatabang pag-ayo niya sa niaging kampanya, pagpaduol sa iyang pamunoan sa katawhan.  Ang mas dako niyang hagit:  Unsaon pagtubag, pagtugkad, pagpatigbabaw ug pagpatuman sa tinuoray nga tingog sa katawhan.

-o0o-

Sa labing uwahing banabana, dunay 29.7 milyones ka Pinoy nga tiggamit sa Internet.  Nga, segun sa ITU (International Telecommunication Union), 29.7% sa gibanabana nga 99.9 milyones nga populasyon sa Pilipinas karong tuiga.  Nga labihang daghana kon itandi sa kapin sa lima ka milyon ra ka PCs (personal computers) sa nasud.
Sa ato pa, kinabag-an nila nagpunsisok sa internet cafes.  Labing daghan dunay Yahoo! accounts alang sa email ug instant messenger.  8.38 milyones dunay Facebook accounts.  2.1 milyones dunay Twitter accounts.  Way makalalis nga gawas sa atong pagka texting capital sa kalibotan, ang mga Pinoy kabahin sab sa labing madasigon nga tiggamit sa social media networks.

-o0o-

Sa di pa ka moingon nga mga adunahan ray may access sa internet, pahibaw-on tika nga pipila lang ang internet cafes nga magpapulta og P30 o pataas matag oras.  Kasagaran tag P10 rang oras--wa hinuoy aircon, bentilador ra, ug di kang kareklamo kon lain og baho ang imong tapad.  Gani, sa pipila ka barangay sa Dakbayan sa Sugbo, P1 ray bayad sa lima ka gutlo nga internet surfing.
Bisan ang mga kompaniya sa telepono nagpuhalay paglaslas sa ilang bayranan sa internet browsing:  Ang Smart mobile internet mopahamtang og P10 sa matag 30 ka gutlo; samtang ang Globe mobile broadband mopabayad og P5 sa matag 15 ka gutlo.  Texting hinuon gihapon ang labing sayon ug baratong paagi sa komunikasyon.

-o0o-

Kon tarungon lang paggamit, ang bag-ong mga teknolohiya makahatag og dugang gahom sa katawhan, makapalambo sa ilang pagsalig sa kagamhanan ug makapaspas ug makapabarato sa mga transaksiyon tali sa kagamhanan ug sa katawhan.
Makatabang sa mas gawasnong binayloay sa kasayuran ang paghingpit pagtukod sa "digital infrastracture" sa tanang publikong dokumento.  Nga kon libreng makuha ug maggamit sa katawhan, makaiban sa tag-as nga pila ug nangalisbong pangilkil sa nagkalainlaing mga buhatan sa kagamhanan.  Napamatud-an na sa mga kagamhanan sa ubang kanasuran ang kapuslanan sa bag-ong mga teknolohiya pag-alagad sa katawhan.  Maong hagbay ra nilang gihimo ang internet access nga di lang alang sa makapalit og PCs o makabayad og internet cafes kon di alang na sa tanan--isip tawhanong katungod.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 16, 2010

    FB ug Twitter

Ang awhag sa mga sakop sa Kongreso paghigpit sa paggamit sa Facebook ug Twitter sa mga buhatan sa kagamhanan makapahinumdom nako sa kakataw-anan sa mga pangutana sa karaan nga mga politiko mahitungod sa bag-ong mga teknolohiya nga gigamit sa labing una nga nasudnong automated nga piniliay niadtong Mayo.  Mas makauuwaw kay sa paghulagway sa tiguwang nga mga politiko sa Estados Unidos sa Internet nga "sinumpay nga mga tubo" ug sa "cyber attack" nga usa ka matang sa biological weapon.

Kon nagtuo ang mga trapo nga ilang kapugngan ang pagkatap sa social media networks sa burukrasya, pekat nilang tanan.  Nagpaila lang nga ngiob pang langob ni Mampor ang ilang gipuy-an.

-o0o-

    Sa di pa hingpit nga magpakauwaw ang mga trapo, maayo tingaling hunghongan sila sa kamatuoran sa "rebolusyon sa teknolohiya sa kasayuran" nga sa gusto nila o sa dili angayng dawaton:

• Una, di mosaka ang konsumo sa elektrisidad kon ang mga kawani mag-FB ug mag-tweet--ang social media networks di makadugang sa konsumo sa nag-andar nga personal computers (PCs) sa mga buhatan;
• Ikaduha, bisan pag i-ban sa servers sa kagamhanan ang FB ug ubang networks, maka-access gihapon ang mga kawani nila sa laing mga paagi nga di mahimong kahigpitan; ug
• Ikatulo, ug labing mahinungdanon, napamatud-an na sa mga pagtuon nga ang FB ug Twitter makadugang, di makaiban, sa productivity sa mga kawani.

-o0o-

    Sa pribadong mga kompaniya nga ang IT administrators nipahamtang og restrictions sa chat ug social media networks, ang mga kawani makabasa ug makatubag lang gihapon sa mga mensahe sa ilang kahigalaan.  Unsaon?

• Pinaagi sa email--ang FB ug Twitter mopada sa mga mensahe sa email ug nitugot sab sa mga tubag pinaagi sa email--ug ambot unsaon sa IT pagbabag sa tanang emails; ug
• Pinaagi sa telepono--ang labing baratuhong mga telepono maka-access sa Internet (ang mga kompaniya sa telepono nipabarato sa unlimited nga web browsing)--nga bisan offline makadawat ug makapada og FB ug tweets pinaagi sa text.

-o0o-

    Sa di pa tungluhon sa mga politiko ang social media networks, angay silang pahinumdoman sa kadako na karon sa papel nga gihuptan sa Internet sa binayloay sa dinalian ug mahinungdanong kasayuran--gikan sa pagdawat sa mga sugyot, reklamo ug kasayuran gikan sa katawhan ngadto sa pagsangyaw og mga pahibawo gikan sa kagamhanan, labi na atol sa dagkong katalagman.
    Di na lang nato hisgutan ang kapuslanan sa Internet sa mga gubat ug katalagman sa ubang kanasuran.  Ari ta sa atong kaugalingong nataran.  Dihang nalubong sa baha ni Ondoy ang Metro Manila--diin natanggong ang mga molupyo sa ilang pinuy-anan, nainutil ang mga buhatan sa kagamhanan ug nalunopan sang mga sakop sa media--ang FB ug Twitter maoy gigamit sa katawhan pagpakitabang ug pagtabang sa mas tabanganan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 15, 2010

        Atong awit

    Ambot nganong way nakahunghong ni Presidente Noynoy Aquino nga sayop ang iyang sugo sa National Telecommunications Commission (NTC) nga ipatuman sa karaang lagda mahitungod sa pagpatokar sa mga sibyaanan sa radyo sa original Pilipino music (OPM).  Igo lang hinuon niyang gidasonan ang awhag sa higpit nga pagpatuman Executive Order No. 255 nga giduso sa laing OPM (Organisasyon ng mga Pilipinhong Mag-aawit), kansang mga opisyal nga gipangulohan nilang Ogie Alcasid ug Mitch Valdez iyang gipapanumpa sa Malakanyang niadtong Biyernes.
    Ang kamatuoran mao nga ang NTC nitutok sa teknikal nga aspeto sa industriya sa pagpanibya.  Nga aktibong nipatigbabaw sa self regulation pinaagi sa Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas (KBP).

-o0o-

    Sa ato pa, ang KBP di ang NTC ang angayng pahinumdoman ni Aquino mahitungod sa lagda.  Apan ang KBP di na angayng pahinumdoman.  Mas detalyado kay sa EO 255 ang mosunod nga mga probisyon sa Broadcast Code:

• Ang matag sibyaanan gidasig sa pagpatokar og upat ka OPM's matag takna, apan di balikon ang kanta sa samang takna o sa sunod takna, sa way paghisgot sa ulohan sa album nga gikuhaan sa kanta;
• Hatagan og managsamang kahigayonan ang tanang recording companies aron kalikayan ang karaang payola ug kinahanglang isulti kon binayran ang pagpatokar sa kanta; ug
• Ang kalapasan silotan og gikan sa multa sa mga magsisibya ngadto sa pagkanselar sa prangkisa sa sibyaanan.

-o0o-

    Nagpadayon pa hinuon ang lalis sud sa industriya, ug mas maayo tingaling motabang paghusay ang mga mag-aawit, kon unsay OPM:  Ang orihinal ba lang nga mga komposisyon?; o apil nang mga sinunod sa langyawng mga kanta?
    Ang kadagkoan sa KBP nagkauyon nga ilhong OPM ang langyawng mga kanta nga giawit, o tinagik, o giduyogan, o inabagan sa mga Pinoy.  Nahadlok hinuon ko nga mahimangod ang mga nagtuo nga palambuon ang OPM di pinaagi sa pagpangopya kon dili pinaagi sa pagdayag sa mga mithing Pinoy pinaagi sa mga awit.

-o0o-

    May mga magsisibya nga nisugyot nga hatagan og hingpit nga kagawasan ang mga sibyaanan sa radyo pagpili sa mga kanta nga ilang ipatokar.  Ug dasigon ang Pinoy nga mga kompositor ug mga mag-aawit sa pagpalambo pag-ayo sa kalidad sa ilang musika aron kahatagan og makiangayon nga luna sa kahanginan.
    Sa pikas nga bahin, may nagtuo nga kinahanglang panalipdan ang OPM.  Kay di pa makiangayon ang natad tali sa napasagdan nga lokal ug sa nakabuylo nang langyawng mga awit.  Tinuod, dihang nauso ang Binisaya nga novelties, hapit tanang sibyaanan nag-BisRock.  Apan wa to molahutay.  Sa kalangas sa gubat sa ratings, mahimong mataligam-an sa mga sibyaanan ang ilang katungdanan pagtabang pagpalambo sa mga awit nga mahimong nalubong sa ilang inadlawng playlist apan maoy tinuorayng naghulagway sa atong arte, kultura, kinaiya ug kasaysayan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 14, 2010

                    Insulto sa barangay

 

      Nakamenos gyod tingali ang mga sakop sa Kongreso sa mga barangay isip batakan nga ang-ang sa kagamhanan.  Sayon ra kaayo alang nila ang pagduwaduwa sa mga botante ug sa mga opisyal sa barangay.  Pinaagi sa way kinutoban nga pag-uswag-uswag sa petsa sa piniliay.  Sa bisan unsang hinungdan na lang nga ilang mahunahunaan.

     Wa nila pasayloa ang umaabot nga piniliay sa barangay ug Sangguniang Kabataan (SK) nga gitakda na sa Oktubre 25 karong tuiga.  Inay unahon pagtuki ang mas dagko ug mas dinalian nga mga suliran sa nasud ug sa katawhan, maoy gipalabi sama sa naandan ang way kukaikog nila nga pamolitika.

          -o0o-

      Apil sa labing unang mga balaodnon nga gipasaka sa duha ka bay balaoranan nga managsamang niawhag sa pag-uswag sa piniliay sa barangay ug SK nitumbok sa naandan nga mga palusot:

1. Wa nay kuwarta alang sa piniliay kay bangkarota na ang nasudnong panudlanan nga gibilin sa pamunoan ni kanhi presidente Gloria Arroyo;
2. Gikinahanglan ang usa ka tuig nga lugway aron pagpalingkawas sa piniliay sa SK ug barangay sa wa pa mohuwas nga hilanat sa lokal ug nasudnong piniliay niadtong Mayo 10; ug
3. Angayng tun-an ang dugay na kaayong mga sugyot nga itudlo na lang ang mga opisyal sa SK ug barangay aron di na kapun-an ang politikanhong mga panagsungi sa kabarangayan.

          -o0o-

      Nabuwasot hinuon ang mga palusot dihang nipasalig si Budget Secretary Butch Abad nga andam na ang gahin alang sa piniliay sa SK ug barangay karong Oktubre human nideklarar si Presidente Noynoy Aquino sa iyang pagsupak sa mga awhag pag-uswag sa piniliay.

      Lalison ba sa mga senador ug mga kongresista ang pangangkon sa Malakanyang nga sila ra man sab ang naggahin og pundo alang sa piniliay karong Oktubre?  O ila na ba sang lalison ang ilang kaugalingong baruganan ug lipatlipaton na ba sab nilang katawhan sa tinuoray nila nga mga katuyoan?

         -o0o-

      Tuod man, ang mga senador ug mga kongresista niinsistir sa panginahanglan pagpahigayon og husay sa mga balaodnon pag-uswag sa piniliay.  Bisan sa pagkahugno sa labing lig-on nga mga sukaranan sa kuwestiyonable nilang awhag.

      Labing kataw-anan mao ang ilang pagpanalipod sa kaligdong sa piniliay sa SK ug sa barangay pinaagi sa paghulagway ini nga balaanong kauyonan tali sa mga opisyal ug mga molupyo.  Kon mao, nganong sayon ra man kaayo alang nila ang pag-uwat-uwat sa mga botante?  Di ba kabahin man sa kauyonan nga naumol sa niaging piniliay sa SK ug barangay nga dunay bag-ong piniliay karong Oktubre?  Nganong di man nila tahuron ang balaod nga sila ra say nagpasar?  Ug nganong di man nila hatagan og kahigayonan ang katawhan, nga nakamatuod sa mas hinog nila nga politikanhong kaamguhan niadtong Mayo 10, pagpanimon sa ilang kabarangayan?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 13, 2010

            Tikas ni Noynoy?

    Nahibawo ka ba nga hangtod karon duna pay mga pundok nga nagsige og kuwestiyon sa kadaogan ni Pres. Noynoy Aquino sa niaging piniliay?  Kon wa kang kadungog ini nila, palaran ka.  Kay labihang alingugngoga ning mga pundoka.  Wa unta koy reklamo kon igo lang nipadayag sa ilang sukwahi nga baruganan.  Ang ilang problema mao ang pagpamugos ug pagbalikbalik sa ilang mga pasangil sa way pagtanyag og bisan unsang sukaranan.

    Kinaham nilang linya nga wa patabani og bisan gamay na lang nga anino sa ebidensiya:  Nanikas si Aquino pinaagi sa pagmaniobra sa PCOS machines ug complact flash cards ug pagpakigkonsabo sa Comelec, Smartmatic ug dagkong mga politiko sa nasud.

        -o0o-

    Mas mabungahon ang pagtuki sa seryuso nilang pasangil kon ilang tubagon ang mosunod nga batakang mga pangutana:

• Giunsa man pagmaniobra ni Aquino sa PCOS ug CF cards nga gipanid-an man ang matag lakang sa automated nga piniliay sa mga representante ug mga abogado sa tanang nasudnong politikanhong mga partido;
• Giunsa man niya pakigkonsabo sa Comelec, kansang tanang komisyonado tinudlo ni kanhi presidente Gloria Arroyo, ug Smartmatic, nga pinili sa Comelec, nga siya man ang labing higpit ug giinitan nga kaatbang sa mga kanhi nagtungkawo sa Malakanyang; ug
• Nganong bisan ang mga kaatbang ni Aquino pagka presidente wa man mokuwestiyon sa iyang kadaogan?

            -o0o-
    Kapasanginlan ba nga konsabo sa higanteng tikas ang mosunod nga mga piliunon pagka presidente tungod lang kay, gawas nga wa moprotesta, nipahalipay dayon ni Aquino bisan wa pa siya maproklamar:  kanhi presidente Joseph Estrada (nga maoy ikaduha); Senador Manny Villar (nga maoy ikatulo); kanhi defense secretary Gibo Teodoro (nga maoy ikaupat); Bro. Eddie Villanueva (nga maoy ikalima); ug Senador Dick Gordon (nga maoy ikaunom).

    Nikuwestiyon sa kaligdong sa piniliay silang Senador Jamby Madrigal, Olongapo City Councilor JC delos Reyes ug Environmentalist Nicanor Perlas.  Hangtod sa akong pagsuwat ini, wa pay bisan usa nila nga nakapasaka og pormal nga protesta batok ni Aquino atubangan sa Presidential Electoral Tribunal nga gipangulohan ni Chief Justice Renato Corona.

            -o0o-

    Hinaot nga kining mga namasangil mao ang mga botante nga matinud-anon nga nangampanya sa niaging piniliay ug maglisod lang pagdawat sa kaparotan sa ilang mga kandidato.  Apan nagduda ko nga kabahin ni sa makahilong gubat sa propaganda nga gilusad na sa pundok ni karon Kongresista Gloria Arroyo.

    Mahimong gipatilaw lang niya si Aquino sa pait niyang kasinatian.  Nga sukad sa 2005, dihang niulbo ang Hello Garci scandal, wa na siya lung-i sa mga pasangil nga iyang gikawat ang iyang kadaogan sa 2004.  O tingali nagtuo nga kon sugdan og sayo ug balikbalikon sa way kinutobang higayon makadut ra ang bisan unsa nilang ipasangil batok ni Aquino.  Maong hasta ang iyang private time giinitan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 12, 2010

        Manluluwas sa piniliay

    Pulos nipatigbabaw sa kaligdong sa niaging piniliay sa Mayo 10 ang duha ka nasudnong surveys nga gihimo sa Social Weather Stations (SWS) ug Pulse Asia.  Kinabag-an sa mga botante niingon nga mas kasaligan ang labing unang automated nga piniliay kay sa nangaging manumano nga mga eleksiyon ug nga mas napalambo ang demokrasya sa Pilipinas.
    Apan ang duha ka surveys nibisto sab sa mga suliran nga nasugatan sa mga botante.  Nag-una ang grabeng kalangay sa pagsud sa mga presinto ug pagbotar.  Ang kinabag-an nikumpisal nga naghuwat sila og gikan sa usa ngadto sa duha ka oras, ang pipila mas taas pa, sa wa pang kabotar.

-o0o-

    Samtang gideklarar nang kalamposan sa piniliay nga naggamit sa PCOS machines, angayng ilista ang labing dagkong kasaypanan sa mga tagduma sa piniliay--ang Comelec ug Smartmatic:

• Sayop ang pasalig nga maabtan lang ang mga botante og labing taas walo ka gutlo sa pagbotar;
• Sayop ang banabana nga makabotar ang usa ka libo ka mga botante sa matag presinto sud sa 11 ka takna (gikan sa alas-7 sa buntag hangtod sa alas-6 sa gabii);
• Sayop ang paggawal nga maproklamar na ang mga mananaog sa lokal nga piniliay duha ka takna human sa pagtak-op sa mga presinto; ug
• Sayop ang panghambog nga maproklamar nang mga mananaog sa nasudnong piniliay sa 36-24 oras human sa botasyon.

-o0o-

    Ang nakaluwas sa higanteng mga bulilyaso sa Comelec ug Smartmatic mao ang kabayanihon nga gipakita sa kinabag-an sa mga botante.  Wa sila magmakuli pag-antos sa kaguliyang ug kahuot sa mga presinto.  Ang uban nila nilahutay hangtod sa kadlawon pagka sunod adlaw, Mayo 12, aron lang maggamit ang ilang balaanong katungod pagpili.
    Bisan ang kasaypanan sa Comelec, Smartmatic ug boards of election inspectors (BEIs) sa mas sayon na lang untang iskutenyo (nagkabayloay nga compact flash cards, way kinutobang pinangitaay og signal sa cell sites ug pagkaguba sa PCOS) natabonan sa lapad nga pagbantay ug pagpakabana sa kinabag-an paglikay nga kawaton na sab ang ilang mandato.

-o0o-

    Angayang ipadayon ang automated nga piniliay.  Kon di na man mahimo sa piniliay sa barangay ug Sangguniang Kabataan karong Oktubre, sa sunod nga lokal ug nasudnong piniliay sa 2013.  Kinahanglan hinuon nga mas daghanon ang PCOS machines, aron nga di malumpong ang 1,000 ka botante sa usa ka presinto, ug mas patas-an ang pagbansay-bansay sa BEIs.
    Ang atong kasinatian sa niaging piniliay makahimo natong mas andam na sa sunod nga automated nga piniliay.  Di pa hinuon hingpit nga makapahuway ang lalis sa kahigayonan sa automated nga tikas.  Kay ang gikaintapang mga tikasan, nga nakalitan sa pagkahinayon sa automation ug busa wa kalihok sa niaging piniliay, mas andam sa mas daghan nilang maniobra paglubag sa bag-ong teknolohiya.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 11, 2010

        iPad ni misis

    Sa kataposang adlaw sa labing uwahi namong duaw sa Hong Kong, nikuot kong daan sa akong bolsa dihang akong nasabtan nga nagkasabot nang akong asawa ug ang tagduma sa tindahan nga paliton namo ang kataposan nilang nahibilin nga iPad.  Mao nga labihang kuganga nako dihang nagkasabot sila nga mas maayo nga magpaabot lang una mi sa pormal nga paglusad sa iPad sa HK nga mahimong maglakip na og externals (sama sa posibleng dugang memory cards o USB ports).

Maglisod lang gyod tingali kog sabot sa iningles sa HK (nga maoy usa sa talento sa akong asawa).  O matinabangon lang gyod ang tagduma sa tindahan (mao diay tingali nga nahimong kinaham sa akong higala nga taguon lang nato sa ngan nga Manny Limtong).

-o0o-

Kay daghan pa tinuod kaayo og kuwang ang iPad.  Hinawayon nga mga eksperto nitandi gani ini ngadto sa lapad nga bairan sa atong katiguwangan sa stone age kay wa pay webcam.  Apan ang tibuok kalibotan nihangop sa labing bag-ong baligya ni Steve Jobs, sama sa ilang pagdawat sa depektuso niyang iPhone 4.

Nahinayon ang paglusad sa iPad sa HK niadtong Hulyo.  Bisan wa pay externals, nagpapalit ang akong asawa sa akong maguwang.  Kinsa gitakdang mopauli alang sa reunion sa among pamilya sa Palompon, Leyte sa niaging semana.  Maong pasayloa nga iPad nay akong gisuwatan ning akong lindog karon.

-o0o-

    Haskang sayona tinuod gamiton sa iPad.  Moandar dayon, lahi sa laptop ug desktop nga manghuy-ab unag kadaghan sa di pang kagamit.  Sayon kaayong pag-email, pagtan-aw sa YouTube, pakig-chat, pagbasa sa mga libro ug pagduwa sa gatosan ka games.
    Apan haskang lisorang isuwat og lindog.  Ang native application nga notes di kaayo madanihon ug way option pagmugna og online documents.  Mas sayon ang direktang pagsuwat sa email.  Apan ang GMail ug Yahoo pulos di kamao nga moihap pila na ka pung ang akong nasuwat.  Maong, sama sa naandan, ang ako na sang lindog ang kataposang madawat sa editors sa The Freeman.

-o0o-

    May nakit-an hinuon kong application sa Apple Store nga mobutang og Windows 7 nga functionality sa iPad--apil nang pagpalihok og browser nga maka-multitask.  Hinaot nga mas una kong makat-on kay sa pagkaguba sa hago kaayo namong iPad.
    Kay ang akong asawa wa nay hunong pagduwa sa "Angry Bird."  Ug sa bag-o niyang natultolan nga "Aurora Feint 3."  Magsige lang kog pasiklap kanus-a siya mopahuway aron ako na say mobanos pag-eksperimento.  Salamat sa iPad nga nahimong kalingawan human gikapoy sa mubo namo nga bakasyon.  Nagduda hinuon ko, apan di nako angkunon kay tingalig makabasa ini ang kadagkoan sa ABS-CBN, nga usa ni sa nakapasamot sa akong yayay maong wa kong katrabaho sa niaging duha na ka adlaw.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 10, 2010

Raket sa pantalan

Nahadlok ko nga panguwarta ray giatiman sa Cebu Port Authority (CPA).  Sa way pagtan-aw sa kasayon ug kaluwas sa mga pasahero.  Kon wa pa kang kasuway og biyahe sa barko agi sa mga pantalan sa Dakbayan sa Sugbo, palihug basaha ni ug hilak:

• Kon mag-taxi, kolektahan og P10 sa guwardiya sa gate sa pantalan ang taxi driver;
• Nga igo ra sang mopasa sa pulta ngadto sa bisan pila nimong bayranan nga mopatak sa iyang metro;
• Sa di pang kasud sa passenger terminal, kinahanglan ka nga mobayad og P25 nga terminal fee; ug
• Inig kawas nimo sa barko, ang panguwarta sa CPA maoy mohingpit sa imong kalbaryo.

-o0o-

Tungod sa P10 nga pulta sa gate, pipila ra ka taxi ang mosud sa pantalan.  Nga di lang mamawi kon dili mopaburot pa gyod sa ilang kita pinaagi sa paglubag sa mokuninit nilang mga pasahero og patong nga P50 ngadto sa P100, agad sa gilay-on.  Mas layo ang destinasyon, mas dako ang patong.  Gihimo ni sa taxi drivers atubangan mismo sa mga guwardiya sa CPA.
Nga gawas nga di mobadlong sa kalapasan, ni mohatag og papel nga maglista sa license plate numbers sa mga taxi aron pagdasig sa mga pasahero pagreklamo, modasig na hinuon sa mga pasahero paglakaw aron nga makasakay sa mas makiangayon nga mga taxi sa gawas sa pantalan.

-o0o-

Kon bug-at ang imong bagahe, o kon duna kay kuyog nga gagmayng mga bata, mahimong magpalubag na lang.  Kon magdumili pagpabiktima, mapugos ka pagbaswat sa bug-at nga bagahe ug mangahas paggawas sa ngiob kaayong pantalan, diin nagpaabot nimo ang:

• Mga kawatan ug mga tulisan nga nagpahipi sa kangitngit ug nangita lag higayon pagbiktima sa mga mabuwag sa panon;
• Dugang taxi drivers nga wa mosud sa pantalan apan manglubag lang gihapon; ug
• Pipila ka taxi drivers sa Serging Osmeña Avenue nga di mopasakay kon layo ang imong destinasyon ug di mosugot sa dugang patong.

-o0o-

Samtang napaslot ang kamot sa mga pasahero, nalubag sa taxi drivers, nabuwad sa naglingiting nga kainit, o natumog sa kusog nga bunok sa uwan, gawas nga nameligro sa mga kriminal, ang CPA padayong nangolekta sa bisan unsa na lang mahunahunaan nga mga bayranan sa pantalan.  Aron ikabayad sa makabuhong nga suholan ug mga benepisyo sa ilang kadagkoan.
Ang mga pasahero, isip mga magbubuhis, maoy tinuod nga tag-iya sa mga pantalan.  Gawas nga di sila angayng kilkilan, di sab makiangayon ang paglawog nila ngadto sa wa kinahanglana nga kahasol ug kalisdanan.  Kanus-a pa mang kadagkoan sa CPA mohunong pagpangita og bag-ong mga paagi pagpaburot pa sa ilang suholan ug mga benepisyo aron makasugod na pag-umol og mga lagda nga manalipod ug modasig pagbiyahe sa mga pasahero, ang tinuoray nilang agawon?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 9, 2010

                   Pasidungog sa inahan

 

          Sabang, Palompon, Leyte—Sa labing unang higayon, akong nakita ang bay diin ko gipanganak.  Kataposan nakong taak dinhi, segun sa akong inahan, atol sa akong bunyag dihang lima pa ka buwan 45 ka tuig nang nilabay.  Nausab na hinuon ang bay.  Nga hagbay rang nabaligya sa akong mga ginikanan.  Ang bag-ong tag-iya nipalapad ug nipataas sa bay ug gipaabangan sa lokal ug langyaw nga mga turista sa Palompon nga nangita og baratong abtanan.

          Ang bag-ong tag-iya nakaangkon og kuwarta pagpadako sa bay kay may anak nga nanakay og langyawng barko.  Sama sa ubang mga pamilya.  Nga nakapasemento sab sa ilang mga pinuy-anan kay may mga anak nga overseas o nag-domestic helper sa ubang kanasuran.

-o0o-

          Ang kadaghan sa mga pamilyang may mga anak nga nanrabaho sa ubang kanasuran ang gibasol sa mga molupyo sa Sabang ug sa Palompon sa kataas sa presyo sa ilang mga palaliton.  Matod nila ang mga konsumidor nga dolyar ang kita di magsapayan sa kamahal sa mga baligya.  Ang uban gani di na mangayo og sukli.

          Ang isda ug karne maoy labing mahal dinhi.  Sa Sugbo, may mapalit pang tag-P100 o P120.  Apan dinhi, bisan di maayong isda, sayun kaayong moabot og P200 ang kilo.  Labing kasarangan nilang inasal nga manok dinhi tag-P150.  Mas taas sa "espesyal" nga inasal nga manok sa Sugbo nga tag-P110-P130 ra.

-o0o-

          May lain hinuong hubad ang mga mangingisda nga akong nahinabi sa Barangay Buaya, ang nahimutangan sa beach resort nga among giabtan.  Matod nila daghan kaayo ang lut-od nga agian sa ilang mga kuha sa di pa moabot kamerkadohan ug sa mga konsumidor.  Usa nila nitumod sa iyang kuha og P90 ang kilo ngadto sa mamaligyaay nga, wa pa gani siyang katalikod, nipatong nag P30 ngadto sa nadani nga mamalitay.

          Lain nilang hubad:  Ang mas barato untang isda ug karne sa Ormoc City kasagaran utangon sa mga mangomprahay sa Palompon; maong ibaligya na lag mas barato sa daghan og cash nga mga mamalitay sa Sugbo.

-o0o-

          Nia kon dinhi kay nagkasabot ming managsuon nga pasidunggan ang among inahan sa iyang ika-80 nga sumad sa adlawng natawhan pinaagi sa pakighimamat sa among mga paryente.  Akoy nikuyog sa akong inahan sa iyang paglibot sa kadalanan sa Sabang pagdapit sa among kaparyentihan pagtambong sa iyang birthday party sa resort nga among giabangan.

          Mas dagko nang mga bay apan makasud lang gihapon mi sa mga koral kon di dayon kadungog ang mga tagbalay.  Usa gani nila gipatambo sa akong inahan sa banyo kay mao pay pagsugod og kaligo.  Mga tagbalay nangagda og pamahaw.  May nanghatag og mga prutas ug linung-ag saging.  Ang kapitan dinhi akong iyaan.  Mao diayng mao ni labing tukmang dapit pagpasidungog sa akong inahan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for August 8, 2010

                        Gasa sa kinabuhi

 

Laing duguon nga Sabado.  Malampuson nga napahigayon ang laing hugna sa Kapamilya Blood Donation Campaign nga gidungan sa lima ka buwag nga venues sa Dakbayan ug Lalawigan sa Sugbo.  Salamat sa kaisog ug kamanggihatagon sa mga Sugbuanon, nakatigom mi og 397 ka bags sa dugo.  Kapin sa usa ka libo ka kinabuhi ang ilang maluwas.

Di tanan nato makaatol ug makasalmot og gubat.  Di tanan nato makaangkon sa kahigayonan pagbuhis sa atong kinabuhi alang sa nasud ug sa katawhan.  Apan kitang tanan may kahigayonan sa paghatag sa atong dugo aron pagluwas sa labing nagkinahanglan nga mga pasyente sa mga balatian ug mga biktima sa katalagman.

-o0o-

          Mao ni ang gidaghanon sa dugo nga nahipos sa mosunod nga venues:

·        109 ka bags ang nahipos sa Philippine National Red Cross (PNRC) sa Gaisano Grand Fiesta Mall sa Tabunok, Talisay City;

·        107 ka bags ang nahipos sa Regional Blood Center (RBC) sa Department of Health (DOH) sa ABS-CBN Regional Broadcast Complex sa Jagobiao, Mandaue City;

·        104 ka bags ang nahipos sa Chong Hua Hospital (CHH);

·        52 ka bags ang nahipos sa Cebu City Medical Center (CCMC) sa Asian College of Technology (ACT) sa P. del Rosario, Dakbayan sa Sugbo; ug

·        25 ka bags ang nahipos sa Perpetual Succor Hospital (PSH).

-o0o-

          Ang malampusong Kapamilya Blood Donation Campaign kabahin sa tibuok buwan nga kasaulogan sa anibersaryo sa TV Patrol Central Visayas.  Nga 22 ka tuig na nga nangu ug nidominar sa pagbalita sa telebisyon sa Sugbo, Bohol, Negros Oriental ug Siquijor ug ubang bahin sa silangan ug kasadpang Kabisay-an.  Kaabag namo sa higanteng kalihokan ang mosunod:

·        Mandaue Chamber of Commerce and Industry (MCCI) ug Virginia Foods nga nanghatag og pagkaon sa blood donors sa RBC;

·        Rotary Club nga nanghatag og pagkaon sa blood donors sa CCMC; ug

·        Barkada's ug Lola Saling's Grill nga nanghatag og pagkaon sa blood donors sa PNRC.

-o0o-

          Dungan sang gipahigayon ang Agri-Aqua Fair sa ABS-CBN Broadcast Complex ug Kapamilya Local Job Fair sa Barangay Tinago, Cebu City, nga gipahigayon sa main campus sa Cebu Technological University (CTU).

          Labing lab-as ug labing barato nga mga utanon ug prutas ug labing lab-as nga mga isda ug karne ang gipasundayag sa mga mag-uuma ug mga mangingisda nga gipunsisokan sa nahinangop nga mga konsumidor.  Nagpahigayon og lecture sa pangisda ug seaweeds ang Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR).  Nanghatag sab og mga binhi sa mga utanon ang Department of Agriculture (DA).  Si Fidel Magno sa Department of Manpower Development and Placement (DMDP) sa Dakbayan sa Sugbo nipahibawo nga 290 ang nakaparehistro sa job fair ug 20 nila ang na-hired on the spot (HOTS).  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com