Arangkada of Leo Lastimosa for February 10, 2012

Krisis sa SC


Di mangahas ang Korte Suprema paghunong sa impeachment trial ni Chief Justice Renato Corona.  Ni sa pagbadlong sa senator-judges sa pagpaabli sa bank accounts ni Corona, labi na sa dollar accounts nga di ganahang ipakita sa PSBank.  Ni sa pagbasura sa legalidad sa kinatibuk-ang husay, nga pormal nga gisugdan niadtong Enero 16.
Klaro sa batakang balaod:  Ang Senado dunay eksklusibong gahom paghusay sa mga kaso sa impeachment.  Di makabadlong ang Malakanyang.  Ni ang Korte Suprema.  Ang House of Representatives kinahanglang mosumiter sa hurisdiksiyon sa Senado sa prosekusyon sa articles of impeachment.
Sa sulti pang Senate President Juan Ponce Enrile, bisan wa tugoti sa lagda, ang militar ray makapahunong sa impeachment trial.

-o0o-

Segurong ibasura sa Korte Suprema ang mga petisyon ni Corona.  Gawas lang kon pilion sa mayoriya sa mga mahistrado ang hingpit nga pagguba sa bisan unsang nahibilin nga kaligdong sa institusyon tungod ug alang sa naapiki nilang pangu.
Apan bisan sa sibaw nga mga pagduda hain kapusta ang mayoriya sa mga mahistrado, nga pulos tinudlo ni kanhi presidente Gloria Arroyo, ako nagtuo nga di sila hingpit nga mobudhi sa ilang gipanumpaan paglingkod sa labawng hukmanan.  Di tungod kay nahigugma sila sa nasud.  Kon dili tungod sa ilang kahadlok sa katawhang Pilipinhon nga segurong maningil kon, sa makausa pa, molikoy na sab sila.

-o0o-

Kumbinsido sab ko nga di pasamotan sa mga mahistrado sa Korte Suprema ang bakikaw nang daan nilang kahimtang tungod sa pagdumili ni Corona pagbakasyon samtang nagpadayon ang impeachment trial.  Si Corona ang sinumbong sa husay, si Corona ang nipasaka sa petisyon sa Korte Suprema, si Corona ang nidawat sa petisyon nga iyang gipasaka ug si Corona ang motakda sa husay sa petisyon nga iyang gipasaka.
Ang bugtong konsuylo nga gihatag ni Corona mao ang pagsaad nga di manginlabot sa paghusay sa iyang petisyon.  Apan isip chief justice, siya gihapoy mo-kalendaryo kanus-a husayon ang petisyon, nga segurong iyang itakda sa labing daling panahon ug di unya pa sa Septiyembre.

-o0o-

Maong way sukaranan ang mga pasidaan sa nag-ung-ong nga krisis sa konstitusyon kon magkabangga ang Senado ug ang Korte Suprema.  Ang mga pasidaan klarong gipaburot sa mga pundok kansang mga interes maoy labing mameligro kon matangtang si Corona sa katungdanan.  Ang mga pasidaan klarong gitumong paghudlat sa mga senador nga kon ilang apikihon si Corona silay mamahimong responsable sa constitutional crisis.
Si Corona ang klarong dunay krisis.  Naablihan nang pipila sa iyang bank accounts ug nabisto nga ang iyang mga deposito, sama sa iyang mga bay ug yuta, wa motakdo sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Wa ko magtuong duphan si Corona sa ubang mahistrado.  Di tungod kay ligdong sila.  Kon dili tungod kay bisan ang pagpapating may kinutoban.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 9, 2012

Way tsunami


Wa maapil ang Sugbo sa listahan sa tsunami-prone areas sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs).  Naapil hinuon ang laing tulo ka lalawigan sa Central Visayas, ang Bohol, Negros Oriental ug Siquijor.  Kini tungod kay, bisan unsaon nimo og tuali ang mapa, ang Sugbo nasalipdan sa tag-as nga mga bukid ug kasilinganan nga mga isla.
Segun sa Phivolcs way kahigayonan nga maigo ang Sugbo sa tsunami gikan sa ubang kanasuran ug langyawng kadagatan.   Nipasidaan hinuon ang Phivolcs nga mahimong maigo sa langyawng mga tsunami ang hapit tanang lungsod sa kabaybayonan sa Bohol, ang habagatan-silangan nga ngilit sa Negros Oriental ug ang kabaybayonan sa Siquijor.

-o0o-

Sa pikas nga bahin, ang buwag nga mapa nga gimantala sa website sa Phivolcs nagpakita nga may kahigayonan nga maigo ang Sugbo sa lokal nga tsunami.  Matod sa Phivolcs may gamayng tsunami sa kadagatan nga gitaliwad-an sa Bohol, Negros Oriental ug Sugbo pila na ka dekada ang nilabay.
Mao ni sukaranan sa Phivolcs pagluwat niadtong kontrobersiyal nga Tsunami Alert Level 2 niadtong Lunes sa udto pila ka gutlo human sa kusog nga linog.  Gani, ikalima na tong tsunami alert nga ilang naluwatan karong tuiga.  Apan maoy labing taas, Level 1 ra ang alerts nga giluwatan human sa mga linog sa Vanuato, Northern Sumatra, Santa Cruz Island Region ug Honshu, Japan.

-o0o-

Matod sa Phivolcs ang labing bantang sa lokal nga mga tsunami mao ang mga nag-atubang sa Pacific Ocean, South China Sea, Sulu Sea ug Celebes Sea.  Ang labing makalilisang nga tsunami sa kasaysayan sa Pilipinas nahitabo niadtong Agosto 17, 1976 nga namugna sa 7.9 magnitude nga linog sa Moro Gulf.  Kapin sa 5,000 ang nangamatay ug nangawagtang sa Zamboanga, Pagadian ug ubang bahin sa habagatan kasadpang Mindanao.
Laing tsunami ang namugna human sa kusog nga linog sa Mindoro niadtong Nobyembre 15, 1994.  78 ang namatay sa maong katalagman.

-o0o-

Ang lokal nga tsunami kasagaran mahitabo duha ngadto sa lima ka gutlo human sa linog.  Sa ato pa, wa nay panahon sa pagpangandam ang mga biktima.  Maong nagsige gyod og tambag ang Phivolcs nga kon dunay linog mopalayo gyod dayon sa mga baybayon ug di angayng mopaduol pagtan-aw kon modako ba ang dagat.
Sa ato pa, kon may tsunami pang namugna human sa kusog nga linog niadtong Lunes sa udto, gibanlas na untang kabaybayonan sud lang sa duha ngadto sa lima ka gutlo.  Di human sa duha ka oras, suma sa gituohan sa mga nanagan gikan sa downtown paingon sa uptown area sa Dakbayan sa Sugbo niadtong Lunes sa hapon.  Ni human sa pila ka adlaw, suma sa gikahadlokan sa taga Sugbo ug Negros Oriental nga wa pa mamalik sa ilang pinuy-anan hangtod karon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 8, 2012

Tabang sa Negros


Nag-anam kamakalilisang ang hulagway sa kadaot sa atong silingang lalawigan sa Negros Oriental, nga maoy labing naigo sa kusog nga linog niadtong Lunes sa udto.  Sa akong pagsuwat ini, kapin na sa gatos ang nangamatay ug missing sa Dakbayan sa Guihulngan ug sa mga lungsod sa Tayasan, Jimalalud ug La Libertad.
Gawas sa 30 ka bay nga natabonan sa pagdahili sa yuta sa Sitio Moog, sa Barangay Planas, sa Guihulngan, dunay laing 100 ka bay nga gikatahong natabonan sa pagdahili sa yuta sa La Libertad ug bukid nga giingong nahulpa sa Barangay Bangkal sa Jimalalud.  Lisod ang pagkubkob ug pagtultol sa natabonan nga mga biktima tungod sa kakuwang sa kahimanan.

-o0o-

Si Mayor Ernesto Reyes sa Guihulngan City nipasidaan og bag-ong krisis.  Ang 29 ka patayng lawas nga nabangalan sa Planas ug laing 10 ka patayng lawas sa national highway gikahadlokan nga mapun-an pa kon moawas ang suba sa bukid nga naalihan sa pagdahili sa yuta.  Gipabakwet na ni Reyes ang mga molupyo sa upat ka barangay sa ubos sa Planas nga maoy mabahaan kon moawas ang suba.
Nakiglumba sab sa panahon ang 400 ka sundawo ug sibilyan nga rescue workers, apil nang mga boluntaryo gikan sa Sugbo.  Magkadugay nga malubong ilawom sa yuta ang mga biktima, magkagamay ang ilang kahigayonan nga makalingkawas.

-o0o-

Ang tambalanan sa Guihulngan nga may 50 ka higdaanan naghuot na pag-ayo sa mas daghan nga naangol kay nahagsaan sa ilang mga panimay tungod sa nagsunod nga linog ug pagdahili sa yuta.  Bisan ang tambalanan sa silingang lungsod sa Bindoy naghuot na sab.  Ang mga pasyente kinahanglang ibalhin gikan sa usa ka ambulansiya ngadto sa lain, sa di pa mada sa mas dakong tambalanan sa Dumaguete City, kay di pa maagian ang ilang taytayan.
Tubig.  Pagkaon.  Tambal.  Mao ni nag-una ug labing dinalian nga mga panginahanglan sa mga biktima sa linog.  Mao ni gipaningkamotan namong mahipos sa labing daling panahon.

-o0o-

Maong gilusad namo ang Kapamilya Relief Campaign alang sa mga biktima sa linog sa Negros Oriental.  Giablihan namo gahapon ang booth sa Fuente Osmeña, Cebu City aron mas sayon alang sa mga Sugbuanon ang paghatod sa ilang mga hinabang.  Mahimo sang ipada ang mga hinabang sa ABS-CBN Broadcast Complex sa Jagobiao, Mandaue City.
May gamay ming hangyo.  Kon mahimo, pinutos nang daan ang hinabang nga mga pagkaon, nga ang matag putos dunay duha ka kilong bugas humay, tulo ka putos nga noodles ug duha ka lata nga sardinas, aron mas dali nga mahakot gikan sa Sugbo paingon sa Negros Oriental.  Ang among drop-off points dumalahon sa mga kawani sa Bantay Bata 163 Cebu nga mohatag og official receipts alang sa cash donations.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 6, 2012

Gapos sa Senado


Way laing kapilian ang Senado.  Gawas sa pagsupina sa bank accounts ni Chief Justice Renato Corona, sa iyang asawa, mga anak ug umagad.  Kay mao ra ning bugtong paagi aron mahibaw-an diin gikan sa daghan ug dagko uyamot niyang kabtangan.  Nga wa niya ideklarar sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Ug wa motakdo sa ilang income tax returns (ITRs).
Kon ibasura sa senator-judges ang awhag sa prosekusyon nga ablihan ang bank accounts sa mga Corona kapasanginlan sila nga wa diay magtinguha pagkuha sa tanang kasayuran.  Matulisok nga nipalabi sa teknikalidad kay sa pagsusi unsa kahaom ang labing taas nga opisyal sa Korte Suprema.

-o0o-

Si Corona mismo niangkon nga lima ra ang iyang kabtangan.  Apan mga titulo nga napresentar sa Land Registration Authority ug register of deeds sa pipila ka dakbayan sa Metro Manila nilista og mas daghan (45 sa LRA ug 24 ang napamatud-an sa prosekusyon).  Ang SALNs ni Corona nipagamay pag-ayo sa balor sa iyang kabtangan, kansang tinuod nga mga presyo nalilian pinaagi sa mga dokumento nga gitahan sa developers.
Kon pasagdan lang sa Senado nga di makuha ang katin-awan sa dakong haw-ang sa mga pangangkon ni Corona ug sa mga dokumento nga napresentar sa prosekusyon, ang impeachment trial magsilbi lang nga laing lansang pagtabon sa nangalisbong mga transaksiyon sa sinumbong.

-o0o-

Gibasol sa senator-judges ang giisip nilang depektuso nga articles of impeachment nga gipasaka sa House of Representatives.  Matod nila ang walo ka artikulo wa moklaro pagpasangil nga si Corona may ilegal nga katigayonan.  Kay, nila pa, igo lang ning gisaling-it sa Article 2.  Nga, nila pa, nasentro sa kapakyas ni Corona pagsumiter sa iyang SALN ug pagdeklarar sa tanan niyang kabtangan.

Ang Article 2.4 nga nipasangil nga si Corona ug iyang asawa may apartment sa Fort, Taguig nga wa maapil sa SALNs ug nga ang presyo di maabot sa iyang suholan.  Giangkon ni Corona ang apartment sa Fort ug gitataw nga iya ning giapil sa SALN.  Apan gidid-an sa senator-judges ang prosekusyon pagpresentar og mga ebidensiya mahitungod ini.

-o0o-

Maglisod og sabot ang mga magbubuhis sa sabaw sa Senado.  Samtang gitataw sa senator-judges nga ang impeachment trial di kinahanglang mosunod sa mga lagda sa naandang mga husay, silang Senate President Juan Ponce Enrile ug kaubanan ra say nipili paggapos sa ilang kaugalingon sa mga lagda sa kasarangang mga hukmanan.
Ang Korte Suprema nipili sa Sugbo nga pilot area sa pagpadaplin sa teknikalidad aron mahusay ang mga kaso sud lang sa duha ka adlaw.  Ang labawng hukmanan mismo nakaamgo nga angayng paluagan ang mga lagda aron di siyam-siyaman ang irog sa sistema sa hustisya.  Hinaot nga silang Enrile ug kaubanan gusto lang mosalida sa ilang kasuhito sa mga lagda ug wa magtinguha pagluok sa kamatuoran.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 4, 2012

Nangalisbong kawat


Inay mopalusot sa senator-judges ug makiglalis sa mga sakop sa media, angayng angkunon sa prosekusyon sa impeachment trial nga nasayop sila sa pagpahibawo nga may 45 ka kabtangan si Chief Justice Renato Corona.  Bisan makapanagang nga igo lang nilang gipataban ang listahan sa Land Registration Authority (LRA) sa ilang pagpangayo og supina sa Senado sa mga titulo sa kabtangan, di silang kapanghunaw sa responsibilidad sa kapakyas pagtino sa kasayuran.
Taphaw ang sulti sa prosekusyon nga ang media maoy nisibya sa listahan human nahatagan og kopya sa supina ug listahan gikan sa secretariat sa impeachment court.  Abunda ang ebidensiya nga gi-piyestahan sa prosecutors ug ilang mga tigpamaba ang listahan sa ilang pakighinabi sa media.

-o0o-

Mahinungdanon nga makumbinser sa prosekusyon ang publiko sa ilang kamatinud-anon.  Kay kon magpapating gihapon bisan nabisto nang ilang bakak, unsa may ilang kalainan sa sinumbong nga gusto nilang tangtangon sa katungdanan tungod sa pagtago ug pagpangulipas sa iyang katigayonan?
Di maggusbat ang kaso sa prosekusyon bisan 24 ra sa 45 ka kabtangan ni Corona ang ilang kapamatud-an.  Mas daghan gihapon kay sa giangkon ni Corona nga lima ray iyang kabtangan.  Way kalainan sa mga mata sa katawhan nga 19 ra diay ug di 40 ang kabtangan nga wa ideklarar ni Corona sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).

-o0o-

May sukaranang pagduda ni House Deputy Speaker Erin Tañada, tigpamaba sa House prosecution panel, nga gihanigan nang daan sa mga abogado ni Corona ang pagpangayo niya og pasaylo sa kasaypanan sa iyang SALNs.  Matod ni Tañada pasiuna sa pagkumpisal ni Corona ang pangugat sa iyang mga abogado nga ang sipyat sa SALNs di impeachable offense.
May senator-judges nga nideklarar sa depekto sa SALNs nga di high crime nga usa sa gilatid sa konstitusyon nga sukaranan sa impeachment.  Apan gitugotan ang impeachment tungod sa betrayal of public trust.  Gawas pa, nipasabot si Tañada, kadaghan na ipatigbabaw sa Korte Suprema ang pagpalagpot sa mga opisyal sa gobyerno bisan sa pangangkon nga nasipyat ang ilang SALNs.

-o0o-

Apan ang pagpamakak ni Corona sa iyang SALNs di inosente.  Gawas nga nasublisubli sa daghang katuigan, klarong gitumong sa paglipat ni bisan kinsang mangahas sa pagsusi sa tinuoray nga balor sa iyang katigayonan.  Sa pagtandi sa SALNs, mga titulo ug income tax returns, nilabaw ang iyang kabtangan og P17 milyones sa iyang gideklarar nga kinitaan.
Ang daghang buslot sa SALNs ni Corona di angayng isalikway nga sipyat lang ug ipadaplin, dayong pangita og mas lig-ong mga ebidensiya.  Ang SALNs ni Corona nangalisbo nga ilegal nga katigayonan.  Nga kinahanglang apilon pagsusi sa senator-judges bisan sa ilang kinaham nga technicality nga ang ill-gotten wealth wa maapil sa walo ka articles of impeachment.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 3, 2012

Tulis sa atubangan


Naglinya ko sa taxi stand sa usa ka shopping mall sa Mandaue City dihang nakabati sa bagulbol sa mga nag-una nako nga dunay mga pasahero nga wa sa linya apan maoy naka-una pagsakay sa taxi.  Nakit-an nako ang pipila ka lalaki nga maoy nipasal-ot sa mga pasahero gikan sa among luyo ug maoy nagbuot nga silay unang makasakay.
Gitan-aw nako unsay gihimo sa mga guwardiya sa mall.  Mas duol sila sa mga lalaki apan way gihimo pagpreserbar sa linya.  Samtang nagkaduol na mi sa naglinyang mga taxi, akong nakita ang mga lalaki nga nangayo sab og kuwarta gikan sa taxi drivers.  Dihang may drayber nga nagdumili paghatag, gipukpok sa usa ka lalaki ang taxi ug ang lain nibabag sa sakyanan.

-o0o-

Hangtod nga niabot ang akong turno.  Nitimbaya ang mga lalaki nako.  Gipalarga nila ang taxi nga wa pangayoi.  Gipasabot ko sa drayber nga tungod ra to kay nakaila ang mga lalaki nako.  Apan kasagaran pangayoan gyod sila og tag-P5 matag pasahero.
Maong kon may kapilian siya di na moparada sa mall.  Naatol lang nga may nagpahatod maong naapil siya sa linya sa taxi stand.  Nagduda siya nga konsabo sa mga lalaki nga nangilkil nila ang mga guwardiya sa mall.  Kay wa gyoy gihimo pagbaraw sa kahiwian.

-o0o-

Ang problema di monopoliya sa mall.  Ni sa Mandaue.  Dihang akong gituki ang panghitabo atol sa Arangkada sa DYAB Abante Pa, Bisaya!, nagbaha ang tawag sa mga tigpaminaw nga nisumbong nga ang mga dispatser nanghasi sa hapit tanang eskina sa mga Dakbayan sa Sugbo, Lapulapu, Talisay ug Mandaue.
Nireklamo sila nga sama sa security guards sa mall, ang mga polis ug traffic enforcers nanglingiw sab sa pagpanulis sa atubangan sa mga dispatser.  Gawas sa mga drayber, apilan pa gyod nila og pangilkil ang mga pasahero.  Sa mga higayon nga namalibad ang mga drayber ug pasahero sa pagbayad, ug bisan sa mga higayon nga kuwang lang ang ilang sensiyo, way kinutobang hudlat ang ilang nahiagoman.

-o0o-

Gisumbongan nako sa suliran si Cebu City Police Director Melvin Buenafe ug gihagit ang ubang hepe sa kapolisan sa mga dakbayan sa Metro Cebu sa pagbadlong sa ilegal nga kalihokan ug sa pag-imbestigar sa posibleng kalambigitan sa ilang mga sakop sa dakong raket.
May pipila dayon ka dispatser nga nadakpan ang mga polis ug traffic enforcers sa Sugbo, Lapulapu ug Mandaue usa ka adlaw human sa among sibya.  Mga pasahero ug taxi drivers nipahibawo sab nga nangawa ang mga dispatser sa pipila ka bahin sa Metro Cebu.  Apan sa akong pagsuwat ini, nagbaha na sab ang mga reklamo nga namalik nang mga dispatser, ang ilang way pupanagana nga pangilkil ug ang paglingiw sa mga polis ug traffic enforcers.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 2, 2012

Halad ni Dodong


Sa makausa pa, ug gikan sa kinauyokan nga bahin sa kasingkasing, laing dakong piyesta sa libreng mga pangalagad ang ipahigayon tibuok adlaw karong Sabado, Pebrero 4.  Himuon ni sa Gullas Medical Center sa Banilad sa pag-utlan sa mga Dakbayan sa Sugbo ug Mandaue.  Sugdan pinaagi sa Santos nga Misa sa alas-8:30 sa buntag.
Halad-Pasalamat ni ni Dr. Jose "Sir Dodong" Gullas sa pagtimaan sa sumad sa iyang adlaw natawhan sa Pebrero 1.  Inay magkumbira, si Sir Dodong nakahukom sa pagpasalamat sa laing tuig sa iyang kinabuhi pinaagi sa paghalad og tabang sa labing nagkinahanglang mga Sugbuanon.  Gihimo niyang kaabag ang Halad sa Kapamilya sa DYAB Abante Pa, Bisaya! ug ABS-CBN Cebu.

-o0o-

Nag-una sa taas uyamot nga listahan sa libreng mga pangalagad ang pagkonsulta ug pagtambal sa nagkalainlaing sakit sa mga bata ug mga dagko nga tambayayongan sa Gullas Memorial Hospital, UV College of Nursing ug UV College of Pharmacy.  Duna say libreng ibot, pasta ug limpiyo sa ngipon alang sa unang 100 ka pasyente pinaagi sa UV College of Dentistry.
Ubang medical services:  Libreng tuli sa unang 50 ka pasyente; libreng cervical cancer screening sa unang 100 ka pasyente; librong random blood sugar screening sa unang 50 ka pasyente; libreng ECG sa unang 50 ka pasyente; ug bloodletting sa Philippine Red Cross.

-o0o-

Ang Gullas Law School motanyag og libreng konsultasyon sa mga abogado ug mga tinun-an sa abogasiya.  Libre sab ang notaryo alang sa affidavits of loss ug ubang yanong mga dokumento.  Ang Technical Education and Skills Development Authority (Tesda) moayo sa depektuso nga cellular phones nga way bayad.
Alang sa mga nagkinahanglan og trabaho, dunay gatosan ka bakanteng lokal nga trabaho ang ma-aplayan pinaagi sa job fair nga dumalahon sa UV Public Employment Services Office (Peso).  May libre sang seminars:  Basic bookkeeping uban sa UV College of Commerce; ug Drug Awareness Seminar uban sa UV College of Criminology.

-o0o-

Maayong balita sa mga may binuhi nga mga iro ug iring:  Libreng bakuna, kapon ug purga ang itanyag sa buhatan ni Dr. Alice Utlang, ang Cebu City Veterinarian ug kaabag nga mga organisasyon.  Niingon si Dr. Utlang nga samtang mga iro nga Pinoy ang ilang palabihon. atimanon sab nilang mga langyaw.
Imbitado ang tanan, bisan asa nagpuyo.  Makasuroy ka sa dakong wanang sa Gullas Medical Center (ang ganghaan naa mahimutang sa tapad sa barangay hall sa Banilad, Cebu City) ug mamiyesta sa tanang libre nga mga pangalagad nga imong gikinahanglan.  Ayaw kabalaka:  Kon gutumon na, mahimong moapil paglinya sa mass feeding sa The Freeman Foundation; ug kon pamaolan, may libreng masahe, reflexology ug acupuncture.  May pakapin pa gyod nga libreng tupi alang sa mga bata ug dagko.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for February 1, 2012

Krisis sa kaligdong


Kuwestiyonable nang daan ang pagdawat ni Chief Justice Renato Corona og diskuwento nga P12.3 milyones gikan sa Megaworld Corporation sa duha ka buwag nga transaksiyon niadtong 2008 ug 2009.  Kay nahibawo siya isip associate justice sa Korte Suprema niadtong higayona nga may kahigayonan nga mahilambigit og kaso ang Megaworld ug nga moabot ang kaso sa labawng hukmanan.
Nahimong hingpit nga eskandalo ang pagdawat P12.3 milyones nga pabor ni Corona gikan sa Megaworld dihang napamatud-an nga gawas nga dunay kaso ang higanteng developer nga niabot sa Korte Suprema, si Corona pa gyod ang nagsuwat sa desisyon nga nipabor sa Megaworld.

-o0o-

Mas ma-interes tingali ang mga Sugbuanon kon mahibawo nga ang kaso sa Megaworld nga gihukman ni Corona naglambigit sa kontrobersiyal nga transaksiyon nga nahitabo dinhi sa atong kaugalingong nataran:  Ang Megaworld Properties and Holdings, Inc. ang nipasaka sa petisyon; samtang ang mga sinumbong mao silang Lapulapu City RTC Judge Benedicto Cobarde, Court Sheriff Juan Gato ug real estate brokers nga silang Serecio Matthew Jo ug Ida Henares.

Ang kaso naglambigit sa kapakyas sa Megaworld pagbayad sa balanse sa komisyon ngadto nilang Jo ug Henares nga maoy nihikay sa joint venture sa Megaworld ug Mar y Cielo Leisure Resort, Inc. (MYC) sa kabahin sa kabaybayonan sa Opon niadtong Hulyo 1995.

-o0o-

Ang paningil nilang Jo ug Henares sa P25.1 milyones nga komisyon gipatigbabaw ni Judge Cobarde ug sa Court of Appeals.  Nahimo nang final and executory ang desisyon ug nag-apura na silang Jo ug Henares nga sakmiton sa korte ang mga deposito sa Megaworld sa Manila Banking Corporation ug ubang bangko.
Nidangop dayon ang Megaworld sa Korte Suprema.  Ang mga mahistrado sa third division nipabor nila.  Matod ni Corona, nga maoy nagsuwat sa desisyon, di nang kapaningil silang Jo ug Henares sa ilang komisyon gikan sa Megaworld kay wa mahinayon ang joint venture tungod sa pagkanselar sa MYC sa transaksiyon.

-o0o-

Ang desisyon pabor sa Megaworld gisuwat ni Corona niadtong Marso 31, 2004.  Pila ka tuig sa wa pa siya modawat sa P12.3 milyones nga diskuwento gikan sa Megaworld alang sa duha ka buwag nga transaksiyon niadtong 2008 ug 2009.  Sama kaha kadako ang diskuwento nga ihatag sa Megaworld kon wa pa sila pabori ni Corona niadtong 2004?
Ang inilang blogger nga si Raissa Robles ang nakakita sa kaso (G.R. No. 156200).  Nalupig niya ang House prosecutors, nga mao untay gisuholan paghipos sa gikinahanglang mga ebidensiya, kinsa nisaad hinuon pagpangita og dugang susamang kaso.  Samtang nagtubo ang mga ebidensiya sa pagpahimus ni Corona sa iyang katungdanan, nagkaklaro nga nataligam-an niya ang labing batakan nga panginahanglan sa iyang pagka-mahistrado sa labing taas nga hukmanan sa nasud:  Kaligdong.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 31, 2012

2.3 ug 2.4


Haskang panghambog sa mga abogado ni Chief Justice Renato Corona nga ang pagbasura sa Senado sa kabahin sa articles of impeachment nga nipasangil nga may ilegal nga katigayonan ang ilang kliyente.  Matod nila timaan ni nga nagpataka ang mga kongresista paglista sa mga sukaranan pag-impeach ni Corona.  Nipasidaan pa gyod nga ang pagdili sa Senado sa mga ebidensiya sa Section 2.4 sa Article 2 mosamot pagpahuyang sa kaso.
Apan di hingpit ang ilang kadaogan.  Gitugotan sa Senado ang prosekusyon pagpresentar og mga ebidensiya sa Section 2.3 nga nipasangil nga may kabtangan si Corona nga wa ibutang sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).

-o0o-

Napamatud-an ang kataphaw sa kadaogan ni Corona atol sa pagpresentar sa prosekusyon sa opisyal sa Megaworld Corporation nga nimatuod nga nakapalit sa ilang kabtangan ang sinumbong.  Gibabagan unta ni Defense Counsel Serafin Cuevas ang testimoniya apan gibaraw siyang Senate President Juan Ponce Enrile.  Kinsa nitataw nga mapresentar ang saksi ug mga ebidensiya ubos sa Section 2.3.

Sa mosunod nga mga adlaw, gawasnon nga makapresentar sa mga saksi ug mga ebidensiya ang prosekusyon mahitungod sa kabtangan nga gituohang ilegal nga nakuha ni Corona.  Sa matag higayon nga mobaraw silang Cuevas ug kaubanan, igo lang moingon ang prosekusyon nga ang kabtangan wa ibutang ni Corona sa SALN, nga gitugotan sa 2.3, bisan kon mapalig-on sab ang gidili nga 2.4.

-o0o-

Nagkadugay nagkaklaro nga panglawgaw lang gyod ang mga pagsupak ni Cuevas sa mga testimoniya sa mga saksi ug mga ebidensiya sa prosekusyon.  Labihang pangugat niya sa matag higayon pagbabag sa pagmarka sa mga dokumento nga nahipos sa prosekusyon ug nasupinahan sa Senado.  Apan matag higayon nga masalikway ang iyang pagsupak, abtik kaayo siyang mopamarka sa mga dokumento alang sa depensa.
Maayo na lang nga, human sa duha ka semana nga pag-ulug-ulog ni Cuevas, nakat-on na si Enrile.  Mas paspas nang gihawanan ang mga pagsupak.  Gipaabot nga mas motulin ang husay human nakumbinser ni Enrile ang duha ka habig nga magsabot nang daan sa umaabot nilang mga saksi ug mga ebidensiya.

-o0o-

Laing senator-judge ang nakaluwas sa prosekusyon sa ikawalong adlaw sa husay.  Dihang naapiki na sang prosekusyon pagkuha og dugang kasayuran sa pabor nga gihatag sa Megaworld ngadto ni Corona ug sa iyang asawa, nibarug si Senador Koko Pimentel.
Tungod sa pangutana ni Pimentel, napahibawo sa prosekusyon nga gisultihan sila ni Giovanni Ng, finance director sa Megaworld, nga gihatagan nilag 40% nga diskuwento si Corona.  Nga mas bug-at og kahulogan kon kapamatud-ang may kaso ang Megaworld sa Korte Suprema atol sa transaksiyon.  Sama sa pasangil nga nagpahimus og mga pabor sa Philippine Airlines ang magtiayong Corona samtang nag-ung-ong ang kaso sa PAL.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 30, 2012

Kahakog sa operators


Kon nituman nang bus operators sa bag-ong sugo sa nasudnong gobyerno, ang ilang mga drayber ug konduktor makadawat na sa pagpanuweldo karong semanaha sa mosunod:

• Labing menos P305 nga inadlawng suholan;
• Overtime pay kon nilapas sa walo ka oras ang ilang trabaho matag adlaw;
• Night shift differential kon natunong og gabii ang ilang pamasahero; ug
• Service incentive pay nga magrepresentar sa ilang bahin sa kita sa operators apan ubos sa kundisyon nga wa sila mahilambigit og subsob nga mga aksidente ug kalapasan sa mga lagda sa trapiko.

-o0o-

Sa ilang pagkobra sa ilang mga suholan ug benepisyo karong semanaha, angayng susihon sa mga drayber ug konduktor kon giparehistro na ba sila sa ilang operator isip bag-ong mga sakop sa Social Security System (SSS) pinaagi sa pagbayad na sa pasiunang premium nga saw-an og bayad sa mga kawani (mga drayber ug konduktor) ug employer (operators).
Makapahimus na sab ang mga drayber ug konduktor sa mosunod nga mga benepisyo:  Usa ka oras nga pahuway kon moabot og 12 ka oras ang iyang trabaho sa ka adlaw; usa ka adlaw nga pahuway sa matag semana; paternity ug maternity leave, parental leave ug uban pa.  Sa pagtapos sa 2012, makadawat sila og 13th month pay ug annual service incentive leaves.

-o0o-

Inay mosugod na og patuman sa lagda nga giumol sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) ug Department of Labor and Employment (Dole), pipila ka bus operators sa Sugbo nipahibawo sa wa magkadimao nilang pagsupak:  Sa sinugdanan, nihulga silang mokiha, dayon nanaway sa LTFRB nga wa sila konsultaha ug nangintriga pa gyod nga supak ang mga drayber ug konduktor sa lagda kay momenos ang ilang kita.
Wa hinuon molalis ang operators sa sukaranan sa lagda nga mao ang pag-iban sa mga aksidente sa kadalanan, sa paturagas sa buses ug pag-ilogay ug pasobrahay sa pasahero kay nag-apas ang mga drayber ug konduktor nga mas modako ang ilang komisyon gikan sa kita sa buses.

-o0o-

Gihangop sa mga drayber ug konduktor nga klaro nang ilang suholan ug mga benepisyo.  Ang pasidaan nga mo-us-os ang ilang kita way sukaranan.  Kay ang lagda wa magdili paghatag og mas dagkong suholan, igo lang nitakda sa labing gamayng madawat.  Kon magpaugat ang operators pagbira sa inadlawng suholan ngadto sa P305, ang labing takos nilang mga drayber ug konduktor madani sa mas makiangayong operators, ang mga taphaw ray mahibilin ug mohagba ang negosyo.
Ang hulga sa pipila ka operators nga sa employment agencies sila mokuha og mga drayber ug konduktor nagpaila sa ilang ka-ignorante.  Kay bisan ang agencies gimandoan sa balaod paghatag og minimum nga suholan ug mga benepisyo sa labing ubos nga mga kawani.
Hinaot tumanon sa LTFRB nga isunod ang taxi drivers.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 29, 2012

Papating ni Corona

"In the eyes of the people, if I got all my assets through illegal means, will I be careless/stupid enough to put in my name, my wife my children…?"

"I am a Supreme Court justice and … Chief Justice. I think I will not commit such a mistake/stupidity if indeed those were illegally acquired… Ano ba naman!"

Mao ni ang text messages nga gipada ni Corona sa mga sakop sa media dihang napakita na sa House Prosecution panel ang mga titulo nga yuta sa tulo ka dakbayan sa Metro Manila nga nahimutang sa iyang ngan, sa ngan sa iyang asawa ug mga anak ug umagad.

Tuod.  Ngano man?

-o0o-

Kon di amaw si Corona, nganong gibutang man sa iyang ngan, sa ngan sa iyang asawa, mga anak ug umagad ang 45 ka titulo sa yuta ug kabalayan, kansang kinatibuk-ang balor di maabot sa iyang suholan sa Korte Suprema, nga gideklarar sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN) nga mao ray bugtong niyang tinubdan sa panginabuhi?
Kon di buang si Corona, nganong nangugat man nga lima ray iyang kabtangan ug ihatag niya ni bisan kinsa nga makapakita og mga dokumento nga magmatuod nga nanag-iya pa siya og dugang kabtangan?  Nga nahibawo man unta nga dali rang makuha ang mga dokumento sa iyang kabtangan gikan sa Land Registration Authority (LRA)?

-o0o-

Ang bugtong katin-awan nga maabot sa kabos nakong panghunahuna mao ang pagtuo nga di siya madutlan sa balaod, ang pagsalig nga magpabiling tinagoan ang nangalisbong mga transaksiyon nga iyang gisudlan ug ang paglaom nga bisan masakpan pa di siya masilotan.  Sa iningles pa, "sense of impunity."

Nagpatuyang si Corona pagpaburot sa iyang katigayonan kay kumbinsido nga way makahilabot niya atol sa pamunoan ni kanhi presidente Gloria Arroyo.  Wa kaugpo ang tanang impeachment complaints batok ni Arroyo, ila ang Ombudsman ug, labaw sa tanan, kontrolado niya ang Korte Suprema.

-o0o-

Bisan nikanaog na si Arroyo sa Malakanyang, bisan nibiya na sa katungdanan si Ombudsman Merceditas Gutierrez ug bisan napriso na si Arroyo human napakyas ang maniobra pagdalidali unta og palayas niya ngadto sa gawas sa nasud, wa mahadlok si Corona.  Sa niaging buwan lang, dihang gi-impeach na siya sa 188 ka sakop sa House of Representatives, nipalit gihapon si Corona og share sa The Palms Country Club sa Alabang, Muntinlupa City nga balor og dul-an sa P1 milyon, mas dako kay sa tibuok tuig niyang kita.
Nagtuo bang di gyod kapaninglan sa iyang mga atraso tungod sa hingpit niyang mayoriya sa labawng hukmanan?  O nahigam na lang pag-ayo sa kaluho sa iyang kinabuhi human nagpa-ituy-itoy ni Arroyo maong wa nang kabantay nga nagkaduol na ang adlaw sa panudya?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 28, 2012

Banga, di tadyaw


Alang sa mga dumadapig ni Chief Justice Renato Corona, way dag-anan ni Justice Serafin Cuevas ug sa ubang mga abogado sa depensa silang Kongresista Niel Tupas Jr. ug ubang mga sakop sa House Prosecution panel.  Way molalis nila.  Gilampornas tinuod nilang Cuevas ug kaubanan ang hilaw ug way praktis nga prosecutors.  Ang kasuhito ni Cuevas sa mga lagda nakapahawong bisan sa banggiitan nga private prosecutors, gawas lang sa Sugbuanong si Atty. Arthur Lim nga wa motalaw pagbanghag niya.
Apiki tinuod ang prosecutors.  Kon makapahuway na sa lecture ni Cuevas, pulipulihan sab sila og insulto nilang Senador Miriam Defensor-Santiago ug Senate President Juan Ponce Enrile.  Mga abogado sa Sugbo nipirma na gani og petisyon pagpapuli ni Tupas.


Apan ang impeachment trial ni Corona di daugon sa pagkasuhito sa mga lagda.  Kon dili sa kalig-on sa mga ebidensiya.  Nga igong makakumbinser sa mga senador ug sa ilang girepresentahan nga katawhan sa ka-inosente o ka-sad-an sa sinumbong.
Bisan sa kabanga sa prosecutors, ug daghang salamat sa tukmang tabang sa pipila ka senator-judges nga di mahimong barawon nilang Cuevas ug kaubanan, napresentar na human sa unang duha ka semana sa husay ang pasiunang mga ebidensiya batok ni Corona:  Ang iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN), mga titulo sa yuta ug kabalayan ug income tax returns (ITRs).


Gipasabot sa mga senador ug sa depensa nga ang SALNs, mga titulo ug ITRs ni Corona ug sa mga sakop sa iyang pamilya igo pang lang nga namarkahan ug wa pa madawat sa impeachment court isip ebidensiya.  Busa mahimo ba nga di una ni tukion sa prosecutors uban sa mga sakop sa media aron nga di ma-influencia ang publiko?
Samtang iya sa Senado ang eksklusibo nga gahom sa paghusay sa mga kasong impeachment, gidasig ang katawhan sa aktibong pagpanginlabot pinaagi sa pagsubay sa husay ug mga argumento ug mga ebidensiya sa prosekusyon ug sa depensa.  Di kapugngan ang katawhan sa pagsugod na pagtuki sa nabutyag nga mga ebidensiya.


Maong milagro na lang ang makaluwas ni Corona.  Ang SALNs, mga titulo ug ITRs pulos nagmatuod nga daghan ug dagko ang iyang katigayonan, nga di mahimong maabot sa gamay niyang kinitaan, kay wa silay laing tinubdan gawas sa iyang suholan sa Korte Suprema.
Gipasabot ni Senador Santiago nga bisan makonbikto si Corona di pa siya segurong matangtang sa puwesto.  Kay mahimong silotan lang siya sa Senado pinaagi sa kasaba ug pasidaan.  Nga tukma lang kon ig lang nakalimot pagbutang sa ngan sa iyang asawa sa iyang SALNs.  Apan kon di kapasabot diin gikan ang kuwarta pagtumpi sa dakong katigayonan, angay siyang palagputon, sakmitan sa ilegal nga kabtangan ug did-an paghupot og ubang  katungdanan sa gobyerno.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 27, 2012

Gahong ni Corona


Ang higanteng kang-a tali sa mga titulo sa kabtangan ug sa statement of assets, liabilities and net worth (SALN) ni Chief Justice Renato Corona napun-an og mas dagkong buslot sa income tax returns (ITRs) nga gisumiter sa Bureau of Internal Revenue (BIR) ngadto sa Senado sa nagpadayong impeachment trial.
Ang nagkalawom nga gahong nga nahimutangan ni Corona inanay nga nakapasabot sa katawhan sa ka-desperado sa iyang mga abogado pagbabag sa mga ebidensiya batok sa sinumbong.  Sukwahi sa iyang pasangil nga way ebidensiya ang prosekusyon batok niya, si Corona nagkapuliki na ron sa pagpanagang sa baha sa mga dokumento sa lang-og niyang mga transaksiyon.

-o0o-

Labing bag-ong transaksiyon ni Corona nahitabo sa Disyembre 2011.  Bisan gi-impeach na sa House of Representatives, si Corona ug iyang asawa namalit og shares sa The Palms Country Club Inc. sa Filinvest, Alabang balor og P700,000.

Ang kita ni CJ Corona sa 2010 nikabat og P481,178.25.  Si Mrs. Corona nikita og P368,991 dayon niyang resign sa John Hay Management Corporation (JHMC) sa samang tuig.  Apan makapalit lang sila sa shares kon wa mangaon, ni namalit og sinina, namayad sa tubig ug kuryente ug namiyahe.

-o0o-

Busy ang magtiayong Corona sa 2010:  Namaligya sila og duha ka luna ug nanglista sa ubang kabtangan nga nalimtan ni Corona pag-apil sa nangagi niyang SALNs.  Gibaligya nilang luna sa Pansol, Dilliman balor og P18 milyones ngadto sa ilang anak, Ma. Carla C. Castillo (nga gihulagway sa prosekusyon nga way katakos pagpalit sa kabtangan) niadtong Oktubre.  Nisunod ni sa pagbaligya sa laing luna sa Pansol, Dilliman balor og P8 milyones ngadto ni Amelia Rivera niadtong Marso.

Sa SALN sa 2010 na gilista ni Corona ang condominium unit sa Makati nga napalit niadtong 2003 baleg P726,000 ug condominium unit sa Taguig nga napalit niadtong 2004 baleg P1.4 milyones.  Nakapalit sab og laing condominium unit sa 2010 baleg P3.4 milyones.

-o0o-

Niadtong Disyembre 2009, aktibo sang magtiayong Corona:  Upat ka kabtangan ilang gikompra, P12.5 milyones nga unit sa Bellagio I sa Fort Bonifacio ug laing tulo ka kabtangan nga balor og P14.5 milyones.  Ilang kita niadtong tuiga nikabat og P1,269,189.40.  Diin man sila mangahoy og P27 milyones pagpangompra sa upat ka kabtangan?

Mas kahibudngan ang pagpalit ni Mrs. Corona og P11 milyones nga kabtangan niadtong 2003.  Mga abogado ni Corona niingon nga inutang nila ang kuwarta nga gipalit sa luna sa La Vista Subdivision sa Quezon City.  Sa SALN sa samang tuig, nideklarar si Corona nga nangutang siyag P11 milyones gikan sa iyang asawa.  Nangutang si Corona sa iyang asawa aron lang ihatag pagbalik sa iyang asawa?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 25, 2012

Talaw si Corona


Nabisto nang baraha ni Chief Justice Renato Corona.  Sukwahi sa iyang pasalig nga andam siyang tubagon ang tanang pasangil batok niya, nilikoy ang iyang tonada sa pagsugod na sa impeachment trial.  Inay hangpon ang kahigayonan nga sa kataposan makatubag na sa mga pasangil ug makapanalipod na sa iyang kaugalingon, si Corona nidangop hinuon sa paglangay sa husay pinaagi sa way kinutoban nga pagbabag sa mga testimoniya ug mga ebidensiya sa prosekusyon.
Gani, hangtod karon, sa ikaduhang semana na sa husay, padayon silang nikuwestiyon sa legalidad sa impeachment ni Corona sa House of Representatives.  Kini bisan gisalikway na sa Senado ang orihinal nilang mosyon pagbasura sa articles of impeachment nga maoy sentro sa husay.

-o0o-

Bisan gipatigbabaw na sa Senado ang impeachment ni Corona, nga makiangayon lang kay gipirmahan man ang articles of impeachment sa kapin sa 200 ka kongresista, nga klarong mayoriya sa tanang sakop sa House ug dako kaayo og labaw sa ⅓ (95 ka boto) nga mao ray gilatid sa lagda, si Corona ug iyang mga abogado padayong nagpaugat sa pagbabag sa prosecutors pagpresentar sa ilang mga saksi ug mga ebidensiya pagmatuod sa pasangil nga nagawkaw siya sa katungdanan ug nga naghupot siya og ilegal nga katigayonan.
Masabot hinuon ang kahadlok ni Corona pag-atubang sa mga pasangil.  Kay unsaon man tuod niya pagtubag ang pasiunang mga ebidensiya nga nakagusbat nang daan sa iyang kawsa?

-o0o-

Ang pagkabisto sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN) wa makatabang sa iyang kaso.  Kay ang SALN inay makapahilom nakapatumaw sa dugang pangutana sa kalit nga pagburot sa iyang katigayonan ug kahibulongan niyang mga utang.
Ang pagkabisto sa mga titulo sa daghang luna ug pinuy-anan sa mga ngan nilang Corona, iyang asawa, mga anak ug umagad nisukwahi sa iyang pangangkon nga lima ray iyang kabtangan ug nakapalig-on sa pagduda nga gigamit ang iyang pamilya isip dummies sa ilegal niyang katigayonan.

-o0o-

Sakto si Senadora Miriam Defensor Santiago.  Kon dasonan sa impeachment court ang pagbabag ni Corona sa mga ebidensiya batok niya makumbinser lang ang katawhan nga ang husay nihatag og mas dakong importansiya sa kutikuti inay sa pagpangita sa kamatuoran.  Si Senate President Juan Ponce Enrile gilamian pag-ayong nakigbinayloay og Latin sa iyang ka-edad nga si Justice Serafin Cuevas inay mo-apura sa husay.
Di hinuon angayng tabonan ang kahilaw sa prosecutors.  Apan ang husay di panindotay og Iningles ni sa kasuhito sa mga lagda sa hukmanan.  Mahitungod ni sa pasangil batok sa opisyal nga di madutlan og kasarangang kaso, nga mapatubag lang sa iyang mga binuhatan pinaagi sa impeachment.
Angayng ipatigbabaw ang katungod sa katawhan pagpaningil bisan kon "leading" ang mga pangutana ug bisan may mga pung nga nasaag sa articles og impeachment.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 24, 2012

Utang ni Corona


Samtang nasentro ang atensiyon sa kadaghanan sa kalit nga pagburot sa kabtangan ni Chief Justice Renato Corona, salamat sa nabisto niya nga statement of assets, liabilities and net worth (SALN), may dako sab diayng kahibulongan sa iyang utang.  Ang blogger nga si Raissa Robles nibisto nga nangutang si Corona og P11 milyones gikan sa korporasyon sa iyang kaugalingong asawa, ang Basa-Guidote Enterprises Inc., niadtong 2003.  Makapahibung ang transaksiyon kay:

• Ang rehistrasyon sa kompaniya nga ang 98% gipanag-iya ni Cristina Corona gikanselar sa Securities and Exchange Commission (SEC) sa samang tuig nga nangutang si Corona;
• Way dokumento nga nag-detalye giunsa pagbayad ni Corona ang utang; ug
• Way dokumento nga nagpakita kon nibayad ba og buhis ang Basa-Guidote Enterprises sa interes sa utang ni Corona.

-o0o-

Unsa may gigamitan ni Corona sa P11 milyones nga utang?  Kay wa ni igkita sa iyang SALN sa 2003.  Gipanghatag ba niyang tanan sa charity ang tibuok kantidad?  Gitulis o gikawatan ba?  O gibutang-butang lang aron may sukaranan sa pagpangangkon nga nihiyos ang iyang kabtangan?
Apan yanong paghubad, bisan di ta accountant, motug-an nato nga ang bisan unsang utang (liability) mapuno sa atong kita (asset).  Mora ra tang nagkuha og kuwarta gikan sa usa ka bolsa ug gibalhin ngadto sa pikas nga bolsa.  Sa ato pa, kon mangutang ta, di motidlom kon dili magpabilin nga mao lang gihapon ang atong kabtangan (net worth).

-o0o-

Sa SALNs pa lang daan, apiki na si Corona.  Ang daghang buslot sa iyang SALNs nibisto nga di diay siya matinud-anon.  Unsaon man niya pagkahimong simbolo sa demokrasya nga bakakon man diayng dako?
Ang nabisto nga mga titulo sa yuta ug mga pinuy-anan sa iyang ngan, sa ngan sa iyang asawa ug sa iyang mga anak ug mga umagad, nipalig-on sa mga pagduda gigamit ni Corona ang iyang katungdanan sa Korte Suprema pagpaburot sa iyang panudlanan.  Mao ba ni presyo sa iyang pagpa-ituy-itoy ni kanhi presidente Gloria Arroyo?

-o0o-

Maong sa padayon sa impeachment trial karong hapon, kuwang na lang og diyutay nga maguramentado ang mga abogado ni Corona pagpugong nga mapakita ni Bureau of Internal Revenue (BIR) Commissioner Kim Henares ang income tax returns (ITRs) nilang Corona, sa iyang asawang si Cristina, mga anak ug mga umagad ngadto sa impeachment court.
Kay nipasangil ang prosekusyon nga gigamit ni Corona ang mga sakop sa iyang pamilya isip "dummies" aron pagtago sa nidaghan niyang katigayonan.  Apil sa giingong gitago ni Corona mao ang tulo ka kabtangan nga balor og P45 milyones nga gibutang niya sa ngan sa iyang anak nga si Carla Corona Castillo ug iyang umagad nga si Dr. Constantino Castillo, kansang ITRs mopakita nga wa silay katakos pagpalit sa kabtangan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 23, 2012

Unang gobernadora

Kon sublion ang mga dokumento sa Commission on Elections (Comelec), ang unang babaye nga gobernador sa Sugbo mao si Agnes Magpale, di si Gwen Garcia.  Naaghat ko paghisgot ini kay sa niaging gabii, atol sa birthday party ni Magpale, nakit-an nako silang Gobernador Garcia nga naghangpanay taliwa sa gatosan ka bisita, kasagaran gamhanang mga politiko sa Sugbo.

Nahibawo tang tanan nga inihap na lang ang mga adlaw sa alyansa sa politika nilang Garcia ug Magpale.  Si Magpale nipahibawo na sa iyang plano pagdagan pagka bise gobernador sa piniliay sunod tuig.  Si Garcia, kay di na mang kapasubli, mahimong maoy iyang ikabangga sa ikaduhang labing taas nga katungdanan sa Kapitolyo.

Sa di pa ta molantaw sa unahan, mahimo bang lingion nato og diyutay ang kasaysayan?

-o0o-

Nalangay ang proklamasyon ni Gobernador Garcia sa iyang unang termino niadtong 2004.  Tungod sa protesta ni Celestino Martinez Jr., karon mayor sa Bogo City, wa maka-asumir sa katungdanan si Garcia sa pagkapupos sa ikatulo ug kataposang termino sa iyang amahan, karon Kongresista Pablo Garcia.

Nakapanumpa si Garcia atubangan ni kanhi bise presidente Noli de Castro sa Capitol Social Hall pagka gabii na, dihang nahuman ang nalangay pag-ayo nga iskutenyo.  Dungan nga nanumpa si anhing bise gobernador Greg Sanchez, kansang proklamasyon naduhig sa protesta batok ni Garcia.

Sa ato pa, sud sa pila ka oras, gikan sa pagkanaog ni Noy Pabling sa Kapitolyo sa udtong tutok hangtod sa pagpanumpa sa iyang kamaguwangang anak pagka gabii niadtong Hunyo 30, ang labing daghan og boto sa naproklamar nang board members, si Magpale, maoy gobernadora sa Sugbo.

-o0o-

Wa ni hisguti ni Magpale sa mubo niyang mensahe pagpasalamat sa mga nanambong sa kasaulogan sa ika-70 nga sumad sa iyang adlawng natawhan.

Nikumpisal nga way birth certificate, sama sa ubang natawo atol sa gubat, ug nga didto pangulitawhi sa Malakanyang sa iyang bana, si anhing Court of Appeals Executive Justice Arsenio Magpale, atol sa pamunoan sa iyang uyoan nga si anhing presidente Carlos Garcia, apan wa gyod maghisgot sa talagsaon niyang papel sa kasaysayan.

-o0o-

Ingon ana si Magpale.  Di kinahanglang hakpon ang tanang kredito, bisan unsa kamakiangayon.  Di kinahanglang makig-away kon may mas malinawong alternatibo.  Ang kontrobersiya sa pagpuli sa katungdanan nga nabakante sa kamatayon ni Sanchez nitabon sa kamatuoran nga siya ang usa sa labing takos ug hinog nga haligi sa Sugbo.
Apan ang kagamhanan sa iyang mga bisita sa niaging gabii nagtimaan nga di na siya magpahipi.  Gi-nawong sa hamtong nga molupyo sa habagatang Sugbo nga na-bise gobernador siya nga di pinili sa katawhan kon dili sa Ginoo.  Bisan di mopadaplin ang mga Garcia alang niya ug bisan laktawan sa Liberal Party, niabot nang higayon ni Magpale.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 22, 2012

Hubo ni Corona


Karong napakita na sa House prosecution panel ang pasiuna nilang mga ebidensiya, bisan sa way kinutoban nga pagkutikuti ug paglibuglibog sa mga abogado ni Chief Justice Renato Corona, naklaro na nga bakak ang pangangkon ni Corona nga lima ray iyang kabtangan ug nga mas katuohan diay ang prosekusyon nga 35 ka kabtangan ang narehistro sa ngan ni Corona, sa iyang asawa, mga anak ug umagad.
Nisaad si Corona nga ihatag niya ang sobrang kabtangan ni bisan kinsa nga makamatuod nga mas daghan kay sa lima ang iyang mga bay ug luna sa Metro Manila.  Iya ba ning tumanon?  O, sama sa naandan, namakak na sab siya?

-o0o-

Andam na hinuon ang mga abogado ni Corona sa ilang panagang human nisiwil ang sayal sa pangilad sa ilang kliyente:

• Karong nasumiter nang statement of assets, liabilities and net worth (SALNs) ni Corona sa impeachment court, nga laing pamakak kay napugos ra mang clerk of court sa Korte Suprema pagtahan sa SALNs ngadto sa senator-judges, angayng ibasura nang Article 2 sa Articles of Impeachment;
• Ang Article 2 parte ra sa SALN ni Corona, way apil ang pasangil nga may ilegal siyang katigayonan; ug gawas pa
• Maniobra sa Land Registration Authority (LRA) ang pagkabutang sa iyang ngan sa kabtangan nga di iya.

-o0o-

Sa ka-maayong laki sa mga abogado ni Corona giandaman na nilang daan og depensa ang managlahi nga mga kantidad sa kabtangan nga gitug-an ni Corona sa daghan uyamot niyang mga pakigpung sa wa pa magsugod ang impeachment trial ug sa mga naapil sa iyang SALNs:  Maoy naandan sa mga opisyal sa gobyerno, sama ni Corona ug sa 188 ka kongresista nga ni-impeach niya ug sa ubang opisyal sa gobyerno nga namasangil niya, ang pag-usab-usab sa presyo sa ilang kabtangan:

• Padak-an kon dunay interesado nga mopalit aron nga maka-ginansiya og mas dako; ug
• Pagamyan kon maoy gamiton nga sukaranan sa pagkuwenta sa bayranan nilang buhis.

-o0o-

Di kasinahan ang kahimtang karon ni Corona.  Di siya kahibawo molingkod ba, o motindog, o mopungko, o moyaka.  Kay nahibawo nga sa upat ka adlaw nga pahuway sa impeachment trial, gikan niadtong Biyernes hangtod karong Lunes, gipiyestahan sa prosecutors ug sa iyang mga kaatbang ang pagpangita sa mga buslot sa iyang SALNs.
Mas gikuyawan si Corona inig padayon sa husay karong Martes.  Kanus-a motambong si Commissioner Kim Henares sa Bureau of Internal Revenue (BIR).  Nipasalig si Henares nga itugyan niya sa senator-judges ang income tax returns ni Corona, sa iyang asawa ug mga anak ug umagad.  Kon P5 ray imong bayad sa sedula bisan mas dako ang imong suholan, makasabot tingali ka sa kagil-as nga nihamok karon ni Corona.  Salamat sa nag-ung-ong nga paghubo niya karong semanaha.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com