Arangkada of Leo Lastimosa for June 13, 2010

                        Pagdagan o paglakaw

 

            Sa labing unang higayon, nagparehistro ko sa lumba sa dagan.  Sa among kaugalingong lumba.  Kon wa kaabot og napu ka tuig ang DYAB Kapamilya Run, di gyod unta ko magparehistro.  Wa pa gyod koy plano nga modagan.  Nagparehistro lang ko dihang gipamub-an ang labing mubo nga kategoriya gikan sa tulo ka kilometro ngadto na lang sa usa ka milya (1.6 ka kilometro) ug gitugotan ang mga mangapil nga manlakaw lang.

            Lipay kaayo ko pagkadawat sa akong singlet.  Gipatabanan pa sa akong numero (2,153), mapa ug mga lagda ug mga tugon sa lumba.  Pag-uli sa amo, nikalit lang ka-interesado ang akong asawa.  Maong naiya ang akong singlet ug kinahanglan kong magparehistro pag-usab.

-o0o-

            Mas daghang nagpalista alang sa among lumba karong tuiga.  Tungod tingali sa bag-o namong kaabag (Runcheck nga giduma nilang Kenneth Caquejo ug Annie Neric) o sa nagkadaghan nang mga Sugbuanon nga gustong managan.  O manlakaw.  Hapit tanang suod nakong higala nagpalista.  Pipila nila managan gyod.  Kasagaran, sama nako, manlakaw.  Ang uban nagsusi na gani unsay lamiang mga kan-anan sa Asiatown IT Park nga mangabli og sayo.

            Nanghinaot kong madugangan pa gyod ang magpalista.  Kay ang tanang matigom human sa cash prizes ug ubang gasto (kadto lang di na gyod mahangyo og ex-deal) igahin sa pag-ayo sa labing gubaon nga classrooms sa public schools sa Sugbo nga ilhon sa Departamento sa Edukasyon.

-o0o-

            Wa gyod koy problema sa dagan niadtong elementary pa.  Akoy hawod sa 100 meter dash sa among tulonghaan.  Naghimo pa gani og hurdles sa among tugkaran.  Wa hinuon kong nakaabot og provincial meet.

            Dugay na kong naghunahuna nga mobalik og dagan.  Tungod sa kahadlok nga modako ang akong tiyan.  Kasagaran gud sa akong nailhang kurakot nga opisyal sa gobyerno ug sakop sa media nagbusyad ang tiyan.  Apan nagsugod nag sakit ang akong tuhod.  Maong kutob lang ko sa lakaw.  Apan ang akong lakaw sa dan maoy gibasol sa akong asawa sa mga atake sa sinusitis nga nakapainutil nako sa pila na ka higayon.  Maong kutob na lang ko sa lakaw sa palibot sa among bay.

-o0o-

            Dihay higayon nga nagpasiugda ang DYAB og walking club.  Nga manlakaw sa IT Park ug dayon mangaon og cereal sa sayong buntag sa Dominggo.  Nagkakita mig pipila ka higayon.  Hangtod nga among naamgohan nga mas lisod ang pagmata og sayo kay sa pagbalibad sa mas mantekaon nga pamahaw.

            Apan kon maatlan ko sa IT Park o sa Cebu City Sports Center sa sayong buntag o sayong gabii, maibog ko sa kadaghan sa nakabuntog sa ilang katapol.  Bahala na kon pipila nila akong nahibaw-an nga mag-inasal gihapon inigka human.  Hinaot nga di pa uwahi ang tanan pagkuyog sa nagkadako nga kalihokan.  Sa pagdagan.  O paglakaw.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 12, 2010

                        Way mahinugon

 

            Sa posibleng kataposang higayon sa ilang pagkuyog atubangan sa publiko isip commander in chief ug AFP chief, silang Pres. Arroyo ug Heneral Delfin Bangit naneguro pagdayeg ug pagpasidungog sa usag-usa.  Panagana nga mataligam-an paghisgot sa mga mopuli nila ang dako nilang tampo alang sa nasud.

            Way makabasol nila.  Kay pulos sila sinalikway.  Ang nangalisbo nga pamunoan ni Arroyo maoy nakapilde sa iyang gipahibawo nga iyang gipaluyohan nga si Gibo Teodoro ug ang gidudahan nga sekreto niyang gipaluyohan nga si Manny Villar.  Ug si Bangit gilaktawan sa Commission on Appointments, bisan kon kasagaran sa mga sakop alyado ni Arroyo.  Nga garantiya nga magdungan og kapupos ang termino nilang Bangit ug Arroyo.

                        -o0o-

            Si Bangit niingon nga ang mga nanaway ni Arroyo wa kahibawo sa iyang katakos sa pagtrabaho.  Sukwahi ang panglantaw ni Bangit kay, niya pa, nakaalagad siyang Arroyo sukad niadtong bise presidente pa siya.

            Kon wa pang kasabot si Bangit nganong gidudahan siya sa nagkalainlaing hut-ong sa katilingban, bisan sa subli-subli niyang pasalig nga propesyonal siyang sundawo nga ang interes sa katawhan maoy iyang ipatigbabaw, ang gikumpisal niyang talagsaon nilang kasuod ni Arroyo mahimong maoy hinungdan.  Sa way paghisgot sa kapakyas niya pagtugkad nga mas mahinungdanon kay sa gipakita ni Arroyo sa pribado ang iyang gipasiugdahan nga dakong katalagman nga nakaduhig sa kinabag-an.

                        -o0o-

            Si Arroyo sa iyang bahin nipasidungog ni Bangit tungod sa iyang gihulagway nga labing malinawon nga piniliay niadtong Mayo 10 ug sa kamatinud-anon sa kasundalohan sa siyam ka tuig niyang pamunoan.  Giawhag niya ang kasundalohan sa padayon nga pagpanalipod ug pagpatigbabaw sa batakang balaod.

            Wa maghisgot si Arroyo sa laing piniliay nga iyang giduma uban sa Armadong Kusog—ang piniliayng presidensiyal niadtong 2004.  Kanus-a gipasanginlan siya nga way pupanagana nga nigamit sa kasundalohan ug kapolisan pagkawat sa mandato gikan sa katawhan.  Pasangil nga wa niya tarunga pagtubag.  Nga hinaot matinuod na pagtuki kon kahukasan sa iyang presidential immunity lapas sa udtong tutok sa Hunyo 30.

                        -o0o-

            Nangangkon og kredito si Arroyo pagpalambo sa suholan ug benepisyo sa kasundalohan.  Gipasalamatan siyang Bangit tungod sa pagdugang sa kasundalohan ug paghimo nilang mas takos pagpanalipod sa nasudnong seguridad.  Way usa nilang naghisgot sa kapakyas sa hingpit nga pagpatuman sa hagbay rang naaprobahan nga modernisasyon sa Armadong Kusog.

            Nanamilit si Bangit uban ang pasumbingay nga pagsaway sa bag-ong pamunoan.  Nanamilit si Arroyo ug nipasalig nga mopahuway sama sa mga sundawo.  Apan di andam ang katawhan nga magbangotan sa kahinugon sa ilang pagbiya.  May sukaranan ang sibaw nga pagduda nga kon di pa tungod sa pasidaan sa ubang heneral ug kon di pa tungod sa kalapad sa suporta nga nadawat ni President-elect Noynoy Aquino, mahimong di mapugos sa pagpanamilit silang Arroyo ug Bangit.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 11, 2010

                        Lingkawas gikang Arroyo

 

            "Bag-o na gyod ang atong presidente," tua sa drayber sa taxi, "makalingkawas na gyod tang Arroyo."  Wa siya mag-inusara.  Wa silang kahibawo unsay mahitabo ubos sa bag-ong pamunoan.  Apan igo na alang nila nga mapupos na gyod sa udtong tutok karong Hunyo 30 ang nangalisbo nga pamunoan ni Gloria Macapagal-Arroyo.

            Way makabasol nila.  Ang siyam ka tuig nga pagduma ni Arroyo sa Malakanyang naputos sa way kinutoban nga mga eskandalo, sa way kukaikog nga pag-abuso sa gahom, sa way kukauwaw nga pagpahimus sa katungdanan ug sa pinatuyangan nga pagpaburot sa personal nga kabulahanan.  Nilahutay lang si Arroyo tungod sa kakuwang sa alternatibo.  Tungod sa panghadlok nga mahimong mas kawatan pa ang mopuli niya.

                        -o0o-

            Nga nilampos pagbuak-buak sa nagpakabana nga katawhan nga determinadong naningil og katin-awan sa nabisto nga mga ebidensiya nga kinawat ang mandato ni Arroyo sa piniliayng presidensiyal niadtong 2004.  Kay ang tanang nitanyag pagpuli ni Arroyo pulos kadudahan—bilyonaryo nga niggamit sa katungdanan pagpalambo sa pribadong patigayon, kanhi presidente nga nakonbikto og plunder ug sakop sa gabinete nga nagpakabuta-bungol sa mga binuang sa Malakanyang.

            Hangtod nga nidagan si Senador Noynoy Aquino.  Nga di kapasanginlan nga naghiting-hiting ang politikanhong ambisyon.  Kansang bugtong atraso mao nga nailo sa bayaning mga ginikanan ug nisanong sa awhag sa katawhan nga nangandoy og ligdong nga liderato.

                        -o0o-

            Mao nga alang sa drayber sa taxi ug sa mga sama niya og panghunahuna, di kinahanglan nga magmilagro si Aquino inig lingkod na isip ika-15 nga presidente sa republika.  Kay hagbay ra silang nakumbinser nga milagro ray makasulbad sa usa lang ka pamilok sa nakagamot nang pangurakot, nagkalapad nga katimawa ug nagkalawom nga inhustisya.

            Yano ra ang ilang gipangayo:  Nga tumanon lang ni Aquino ang iyang panumpa nga di siya kawatan ug nga di siya mangawat.  Mas yano ang ilang pangandoy:  Nga giniyahan sa namatay niyang inahan ug amahan, makatsamba si Aquino sa pagsikop og dakong smuggler, tang-an nga tax evader ug gikaintapan nga kawatan sa kagamhanan.

                        -o0o-

            Way bag-ong sulbad sa kakabos ang gitanyag ni Aquino atol sa kampanya.  Sa iyang paglingkod sa Malakanyang, manghinaot si Aquino nga may sukaranan ang iyang pagtuo nga kon way pangurakot way magkalisudlisod.  Kay ang binilyon ka pesos nga maluwas gikan sa pangurakot mahimong gamiton pagtukod og dugang tulonghaan, paghingpit sa tambal ug kahimanan ug sa mga tambalanan, pagtukod og kadalanan nga mopasayon sa pagtumod sa abot sa mga mag-uuma ngadto sa kamerkadohan ug pagmugna og dugang kahigayonan sa trabaho.

            Apan ang mga kawatan di moboluntaryo pag-uli sa ilang kinawat nga katigayonan.  Sa di pa masilotan, kinahanglang husayon una sa samang mga hukmanan nga niyaka sa mga kaso batok sa mga Marcos ug sa ilang cronies.  Nagkinahanglan tinuod si Aquino og milagro.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 10, 2010

                        Malaumon ni Noynoy

 

            Samtang nagtigom mi mahitungod sa DYAB Kapamilya Run, nga ipahigayon karong Dominggo, nihugyaw ang among kaubanan sa gawas sa conference room.  "Giproklamar na si Noynoy!," nisiyagit sila.  Alas-3:45 sa hapon nga giaprobahan sa mga sakop sa Kongreso, nga nanglingkod isip National Board of Canvassers (NBOC), ang proklamasyon nilang Senador Aquino ug Makati City Mayor Jejomar Binay.

            Mas sayo kay sa gipaabot nga nahuman ang mga diskurso sa mga kongresista ug mga senador.  Kinsa wa gyod mosugot nga igo na lang pasiyagiton sa ilang pag-uyon o pagsupak sa proklamasyon.  Inay sa gipaabot nga proklamasyon sa kilumkilom, giisa nilang Senate President Juan Ponce Enrile ug House Speaker Prospero Nograles ang mga kamot nilang Aquino ug Binay pasado alas-4 sa hapon.

-o0o-

            Nanghilak ang pipila sa akong kaubanan.  Nilama sa ilang mga panagway ang pagkahingpit sa paglaom sa bag-ong sinugdanan.  Si Aquino, nga napu ka buwan ang nilabay igo lang naghunahuna pagtiwas sa iyang termino sa Senado, molingkod na sa kinatas-an nga katungdanan sa kagamhanan sa udtong tutok karong Hunyo 30.

            Sa iyang nagsaguyod nga linakwan, nagbako nga postura ug nipis nang buhok, nabantang ang saad sa pagkatuman sa makiangayong kausaban nga dugay nang gipangandoy sa katawhan.  Ang mas masaligong mga tubag sa labing lisod nga mga pangutana sa media, bisan nabalda sa pag-ubo nga nakapahinumdom sa kadaghanan sa di mabiyaang bisyo sa pagpanigarilyo, nipasihag sa lunsayng determinasyon nga lisod nang makit-an sa mga politiko sa atong bag-ong panahon.

-o0o-

            Bisan sa kalinga sa ubang mga gimbuhaton, nga nakahimong imposible sa pagsubay sa tanang kalihokan sa proklamasyon, may gamayng uylap sa akong kasingkasing.  Nga nakapahinumdom nako sa wa masabting pagbati nga nakapalugmaw sa gamayng lusok sa akong luha napu ka buwan nang nilabay—dihang namatay si kanhi presidente Corazon Aquino.

            Niadtong higayona, mora kong gibundakan sa kaamguhan nga may luna diay ang kaligdong bisan sa labing taas nga luna sa kagamhanan.  Samtang nipasiklap sa proklamasyon, may gamayng tingog nga gituaw ang akong galamhan nga tingali, tingali lang, may kahigayonan nga mabanhaw ang dugay nang gikamingawan nga kaligdong sa pamunoan.

-o0o-

            Duha ang labing dako nakong kahadlok sa paglingkod ni Aquino sa Malakanyang:  Una, mahimong lamyon siya sa nangalisbo nga sistema; o ikaduha, nga patyon siya sa di pang kabuylo sa pagbadlong sa pangawat sa nagkalainlaing ang-ang sa kagamhanan ug sa katilingban.

            Nalipay kong nakakita nga nahibawo si Aquino sa kalisod sa iyang gimbuhaton.  Di niya mapapas ang kanser sa usa lang ka pamilok.  Nagduda ko makasipong ba og dakong smuggler ug tax evader sa unang 100 ka adlaw sa iyang pamunoan.  Ni sa laing pasalig nga makahimo na og makahuloganong kausaban sa unang duha ka tuig.  Apan way makapugong ni Aquino paghimo sa unang mga lakang.  Ug natong tanan pagpangaliya alang sa iyang kalamposan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 9, 2010

                        Taktika ni Binay

 

            Karong nahuman na ang iskutenyo sa Kongreso sa mga boto sa presidente ug bise presidente, naklaro nang mosunod:

·        Kon wa pa modagan si Senador Noynoy Aquino, mahibalik unta sa Malakanyang si kanhi presidente Joseph Estrada uban sa mga bagahe sa iyang bisyo, jueteng ug pagka konbikto sa higanteng pagpangawat;

·        Kon wa pa mosakripisyo si Senador Mar Roxas sa iyang ambisyon nga mag-presidente, mabuak untang Partido Liberal tali nilang Aquino ug modaog unta si Estrada; ug

·        Wa mapalit sa binilyon ka pesos ni Senador Manny Villar ang labing taas nga katungdanan sa nasud, wa hinuoy makatag-an unsay mahitabo kon gigamit pa ang samang binilyon paghimog pelikula.

-o0o-

            Ang final ug official tallies nga giluwatan sa National Board of Canvassers (NBOC) makahatag nato og gamayng lilianan giunsa pagpilde ni Makati City Mayor Jejomar Binay (14,645,574) si Roxas (13,918,490) sa pagka bise presidente pinaagi sa paglayat gikan sa iwit sa pagsugod sa kampanya ngadto sa pagtumpi og 727,084 ka boto nga mayoriya:

·        9 milyones sa iyang boto gikan sa lunod-patay nga mga dumadapig ni Estrada;

·        Usa ka milyon ka boto naggikan sa mga dumadapig ni Aquino nga nisalikway ni Roxas tungod sa pagbudhi sa Ninoy Aquino for President Movement ug ubang kahugpongan;

·        Usa ka milyon ka boto gikan sa mga dumadapig ni Villar nga iyang nakumbinser sa pagsalikway ni Senador Loren Legarda;

·        Tulo ka milyon ka boto gikan sa mga lunod-patay ni Teodoro nga nag-Binay tinalikdan si Edu Manzano; ug

·        700,000 ka boto gikan sa mga dumadapig ni Bro. Eddie Villanueva nga nadani ni Binay.

-o0o-

            Sa ato pa, si Binay nilusad sa usa sa labing way uwaw nga kampanya sa kasaysayan.  Gisudlan ang kahugpongan sa tanang kandidato pagka presidente aron lang masaling-it ang iyang ngan.  Mao diay nga bisan ang mga rallies sa mga dumadapig nilang Aquino, Villar ug Teodoro gipabahaan og sample ballots nga nag-pares ni Binay sa ilang kinaham nga presidentiable.

            Bisan ang mga dumadapig ni Villanueva wa pasayloa.  Ug wa magmahay si Binay pag-submarino ni Perfecto Yasay.  Ang nakuha niya gikang Villanueva maoy nakapalansang sa lungon sa kandidatura ni Roxas.

-o0o-

            Ang nangalisbong taktika ni Binay makapasamot sa kahadlok nga sundon sa tinuod nga kinabuhi ang bag-ong natapos nga teleserye nga naghulagway sa Malakanyang kansang bise presidente dakong kawatan.  Apan ang daog, daog gyod.  Kay abli mang duha ka mata ni Roxas nga nisud sa duwa sa politika, angay siyang modawat sa kamatuoran.

            Ang pagmando sa iyang mga abogado paghipos sa tanang ebidensiya sa giingong pagpanikas ni Binay di makatabang sa kawsa ni Roxas.  Inay moprotesta, angayng pasalamatan ang tanang 13.9 milyones nga nibotar niya ug moangkon sa kapildehan.  Sa di pa maproklamar silang Aquino ug Binay.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 8, 2010

                        Luba sa pagpakisayod

 

            Kon pasikaran ang listahan nga gipagawas sa buhatan ni House Speaker Prospero Nograles, unom ka kongresista sa Sugbo ang nakaapil og patay sa Freedom of Information (FOI) bill.  Kay kabahin sila sa 140 ka kongresista nga wa motubag sa roll call sa kataposang adlaw sa sesyon sa House of Representatives, maoy hinungdan nga way nakuha nga quorum ug wa mapasar ang balaodnon nga mohimo na untang mas sayon sa pagpakisayod sa mga magbubuhis sa mga transaksiyon sa kagamhanan.

            Ang mosunod nga mga kongresista sa Sugbo gihulagway sa buhatan ni Nograles nga mahimong nipalta o nitambong sa sesyon apan wa maningog dihang gitawag ang ilang mga ngan:  Eduardo Gullas sa unang distrito; Pablo Garcia sa ikaduhang distrito; Pablo John Garcia sa ikatulong distrito; Celestino Martinez Jr. sa ikaupat nga distrito; Ramon Durano VI sa ikalimang distrito; ug Pastor Alcover Jr. sa Anad Partylist.

                        -o0o-

            Ang kadagkoan sa Simbahang Katoliko ug non-government organizations niawhag sa mga botante pagsilot sa mga kongresista nga nipatay sa FOI pinaagi sa pagsalikway nila sa umaabot nga piniliay.  Kay ang mga opisyal sa kagamhanan nga di ganahang mobukas sa ilang transaksiyon ngadto sa publiko angayng dudahan nga may nangalisbo nga mga tinagoan.

            Si Kongresista Bienvenido Abante, nga maoy nangamahan sa FOI, nibutyag nga dayong sugod sa sesyon, gisugo siya ni Speaker Nograles sa pagbasa og pakigpung nga mopasalig sa mga kongresista nga ang balaodnon di retroactive.  Sa ato pa, maggamit lang alang sa umaabot nga mga transaksiyon, way apil ang nangaging mga transaksiyon.  Apan wa pa gani siyang kabarug, sa lakang nga giisip ni Abante nga pagbukubuko niya, gikuwestiyon nang quorum.

                        -o0o-

            Tulo ra ka Sugbuanong kongresista ang makalikay sa kasilag sa mga botante—kana, kon takos na silang mohinumdom sa nangaging mga atraso sa ilang mga politiko.  Ang mosunod mao ray naapil sa 128 ka mga magbabalaod nga andam na untang motuki sa FOI:  Silang Raul del Mar, Antonio Cuenco ug Nerissa Soon-Ruiz.

            Malili sab sa listahan sa Kongreso nga ang gitawag nga kongresista sa ikaupat nga distrito di na si Benhur Salimbangon.  Kon dili si Martinez na nga giila sa Korte Suprema nga maoy tinuorayng mananaog sa piniliay sa 2007.  Giila lang hinuon si Martinez sa iyang apelyido, way "Celestino Jr."

                        -o0o-

            Dul-an na sa 100 ka mga nasud sa tibuok kalibotan ang dunay susamang mga balaod.  Ang labing karaan mao ang Freedom of the Press Act of 1766 sa Sweden.

            Ang labing batakang prinsipyo sa tanang balaod nga naghatag og kagawasan sa pagpakisayod mao ang pagbalhin sa burden of proof gikan sa nangayo ngadto sa gipangayoan:  Ang nangayo sa kasayuran di kinahanglan nga mohatag og katin-awan, apan ang gipangayoan maoy angay nga mopasabot kon mobalibad.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 7, 2010

                        Puhonan ni Mar

 

            Ang katawhan nagsugod nag dawat ni Makati City Mayor Jejomar Binay isip sunod nga bise presidente.  Kini bisan wa pa siya maproklamar uban ni Senador Noynoy Aquino, kay may lima pa ka COCs (certificates of canvass) nga iskutenyuhon; ug may nag-ung-ong pang mga petisyon si Senador Mar Roxas nga ipauwahi ang proklamasyon sa bise presidente ug ablihan ang compact flash (CF) cards aron masusi nganong niabot og kapin sa tulo ka milyon ang null votes alang sa ikaduhang labing taas nga katungdanan sa nasud.

            Dinhi sa Sugbo, nagkadaghan nang mga politiko ang nangangkon nga nakatampo sa nag-ung-ong nga kadaogan ni Binay.  Nikumpisal nga gisukip nilang ngan ni Binay sa sample ballots sa nag-unang mga kandidato pagka presidente.

-o0o-

            Ang bantogang mga kauban ni Binay sa Mabini, ang pundok sa mga abogado nga maisugong nilaban sa mga biktima sa pagpangyatak sa tawhanong katungod atol sa diktadurang Marcos, nakasaksi sa bag-ong pagtahud nga naangkon sa kaniadto tigbitbit lang sa bag ni anhing senador Lorenzo Tanada.

            Usa ka maglilindog nitandi sa pag-iway sa mga tawo sa usa ka luhong kan-anan sa Makati dihang niagi si Binay ngadto sa paghiwa sa Red Sea.  Si Senador Joker Arroyo nikomedya nga naangkon sab niya ang samang pagtahud dihang siya pay "little president" ni anhing presidente Cory Aquino.  Si Senador Rene Saguisag nihana pagluhod ug nitawag ni Binay nga "bagong panginoon."

-o0o-

            Ang lima ka COCs nga wa pa ma-iskutenyo sa Kongreso naglakip sa 1.4 milyones ka boto gikan sa Davao City, Bacolod City, Mountain Province, Eastern Samar ug Lanao Del Sur.  Ang tulo (Davao, Lanao ug Samar) giisip nga mga teritoryo ni Binay.  Ang dakong labaw ni Roxas sa Bacolod ug ang gamay niyang labaw sa Mt. Province giingon nga di nang kapapas sa gibanabanang 700,000 ka boto nga labaw ni Binay.

            Samang mga numero nahuptan na sa kampo ni Roxas gikan sa ilang kopya sa election returns (ERs) niadtong nangangkon pa nga silay modaog.  Karon, wa na maghisgot og kadaogan apan ang null votes nay gustong ipasubli.

-o0o-

            Nga seguro nang isalikway sa Kongreso.  Kay sa piniliay niadtong 2004, niabot og 3.1 milyones ang null votes sa presidente ug 5.1 milyones ang null votes sa bise presidente.  Niinsistir ang mga abogado ni Binay lisod lalison ni Roxas ang mga botante nga wa mamotar o nasayop pagbotar og bise presidente.

            Niangkon na sa iyang kapildehan si kanhi presidente Joseph Estrada.  Makaayo sa tanang hingtungdan kon sundon siyang Roxas.  Sa di pa mausik ang higanteng politikanhon nga puhonan sa dako niyang sakripisyo alang ni Noynoy.  Nga inay makapahimo niya nga labing gamhanan nga bise presidente, karon makapahimo niya nga labing gamhanan nga di bise presidente.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 6, 2010

                        Baiid na silang Noynoy

 

            Haskang dalia rang mobalitok sa panahon.  Pila ka adlaw sa di pa molingkod si Senador Noynoy Aquino sa Malakanyang, ang kaniadto mga hawod ug gamhanan napugos na sa pagpadaplin karon ug ang kaniadto nagpaantaw lang nitabang na og ilog sa mga grasya nga ikasabod sa bag-ong pamunoan.

            Di na lang ta moadto og layo.  Dinhi sa atong kaugalingong tugkaran, nausab sa usa lang ka pamilok ang kamada sa politika.  Ang mga aplikante sa mga katungdanan nga nagkinahanglan og bendisyon sa Malakanyang kaniadto nagpanon pagkuha sa pagpaluyo ni Gobernador Gwen Garcia.  Karon ang tanang regional directors nibaiid nang Cebu City Mayor Tomas Osmena, bisan igo rang nagpatudlo unsay mga gimbuhaton sa usa ka kongresista.

-o0o-

            Gipaningot og bugbog ang Sugbuanong mga tinudlo ni Pres. Arroyo sa lokal ug nasudnong mga katungdanan kansang termino mapupos unya sa Hunyo 30.  O hagbay rang nahuman apan tungod sa ilang kasuod ni Garcia wa lang papahawaa.  Nagkapuliki sila karon pagpangita kinsay mga kaila nga makahunghong ni Noynoy nga lab-ason ang ilang mga kontrata.

            Di baya ingon ana kadagko ang ilang suholan.  Apan tungod sa pagkatudlo sa orihinal nga katungdanan, nakalingkod sila sa laing katungdanan nga mas dagkog suholan.  Labing gikahinugnan sa mga kanahan mao ang nahuptang influencia nga nakatabang nila pagpalusot og mga transaksiyon nga maoy nakahatag nilag minilyon ka pesos nga mga komisyon.

-o0o-

            Kadudahan pa kon mabadlong ba gyong Noynoy ang pangurakot ug ang katimawa.  Apan kon matinud-anon ang saad sa kausaban, mahatagan niya og kinutoban ang dugay na kaayong raket sa Mactan Cebu International Airport Authority (MCIAA).  Sud sa daghan na uyamot nga katuigan, ang gipanudlo nga general managers sa MCIAA wa kapasar sa mga lagda sa Civil Service Commission (CSC).  Kansang liderato labihan sang talawana nga wa gyoy nahimo pagduso og tinuod gyong career executive service officer (CESO) isip tagduma sa tugpahanan.

            Kon magmagmadaugon ang kampanya paglugway sa termino ni MCIAA Gen. Manager Augusto Francia, nga sama sa iyang mga nasundan way CESO eligibility, kadudahan nang daan ang direksiyon sa bag-ong pamunoan.

-o0o-

            Usa sa mga sinaligan ni Pres. Arroyo sa Sugbo gipahimutang niya og duha ka katungdanan:  Ang una daghang gimbuhaton apan way klarong suholan; ug ang ikaduha dako kaayog suweldo apan way klarong trabaho.

            Segun sa mga suod sa opisyal, ang labing dako niyang panguwarta wa maggikan sa duha ka nahisgutang katungdanan.  Kon dili sa iyang gimugna nga raket pinasikad sa iyang kasikit ni Arroyo:  Gipabayad niya og makalilisang nga kantidad ang mga magpapatigayon nga nanghangyo nga makigkita sa presidente dinhi sa Sugbo.  Kon di lang molikoy si Noynoy, ug kon di lang malutsan ang mga naglibot niya, inihap na lang ang malipayong mga adlaw sa mapahimuslanong mga opisyal.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 5, 2010

                        Suwerte sa taxi

 

            Kon nagkinahanglan ka og taxi apan sudlunon ang imong pinuy-anan, ang labing sayon nimong kadangpan mao ang telepono.  Kasagaran sa mga kompaniya sa taxi sa Sugbo nagtaod na og UHF radio sa ilang mga sakyanan ug nagbutang sa ilang mga buhatan og radio base operators.  Nga mao say manubag sa mga tawag sama sa imo ug manawag sa ilang mga sakyanan pagsusi duna bay naatlan duol sa imong nahimutangan.

            Kon nakasakay ka sa tukmang panahon ginamit kining maong sistema, palihug hangad ug pasalamat sa kahitas-an.  Usa ka sa mga gisuwerte.  Sama nimo, nagtuo kong suwerte sab.  Hangtod nga natanggong ko usa ka alimuot kaayong hapon sa among pinuy-anan.

-o0o-

            Sa pipila ka higayon nga nanawag ko sa telepono sa mga kompaniya sa taxi, kasagaran nakasakay ko sa tukmang panahon.  Bisan dihay pipila ka higayon nga nabalibaran ko.  Sa kataposan namong biyahe sa akong asawa, niabot ang taxi pila lang ka gutlo human ko nanawag.

            Apan gahapon sa hapon, kanus-a kinahanglan kong motambong og mahinungdanon nga tigom, labihan na nakong demalasa.  Ang akong suki nga kompaniya sa taxi nibalibad.  Ang ikaduha nakong suki di motubag sa telepono.  Maong napugos kog panguha sa mga telepono sa ubang kompaniya sa taxi pinaagi sa internet.  Silang tanan, nga klarong mas daginuton og mga sakyanan kay sa akong suki, pulos namalibad.

-o0o-

            Maong nanawag ko sa akong kaubanan sa tigom nga mahimo bang mag-una na lang kay moapas ra ko kon duna nay matawag nga taxi.  Gisubli nako pagtawag ang tanang numero.  Mas daghan nang wa manubag o busy ang linya.  Ang pipila nga nanubag pulos gihapon namalibad.

            Gitawgan pa gyod ko sa akong kaubanan nga giingnan sila sa among labaw nga di sila magsugod kon di ko moabot.  Maong nanawag ko sa guardhouse sa among subdivision aron magpakuha na lang og habal-habal.  Sayop pa gyod ang akong numero.  Nagpalaban sa akong asawa nga, naluoy tingali kay wa man manungog sa akong kasapot, maoy nakahatag sa tukmang numero.

-o0o-

            Ang nakatubag nga guwardiya niingon nga mao pa gyoy paggawas sa taxi nga naghatod og pasahero sud sa subdivision.  Naluoy tingali nga maghabal-habal ko buwad sa init kaayong adlaw, nisugyot siya nga suguon na lang niyang habal-habal driver pag-atang og taxi sa highway.  Human lang sa pipila ka gutlo, may taxi nang nibusina sa among tungod.  Gipasalamatan nako ang habal-habal driver ug gibayran og P20 (nga maoy tugon sa guwardiya).  Igo lang kong nakapahimutang sa bugnawng taxi dihang nanawag ang akong kauban nga nipada nang among labaw og sakyanan aron pagkuha nako.

            Maong gipapas nako sa phone book ang tanang numero sa mga kompaniya sa taxi.  Mas kasaligan kay nilang tanan ang drayber sa habal-habal.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 4, 2010

                        DYAB Kapamilya Run

 

            Kon papilion ka, unsay imong unahon—ang pag-apil og lumba sa dagan o pagtabang sa labing kabos nga mga tulonghaan?  Sa di pa ka magsugod og kalibog, palihug palista na lang sa DyAB Kapamilya Run Year 10.  Kay gawas nga makaapil ka og lumba sa dagan, ang kabahin sa imong bayad sa rehistrasyon gamiton pagpaayo sa pipila sa labing gubaon nga classrooms sa public schools sa Sugbo.

            Ang lumba sa dagan gitakda karong sunod Dominggo, Hunyo 13, 2010, sa Asiatown IT Park sa Dakbayan sa Sugbo.  Ang lumba nga molatas sa labing dagkong kadalanan sa uptown area magsugod sa alas-5:30 sa kadlawon aron paglikay sa mga mangapil sa makapaso nga kainit sa adlaw.

                        -o0o-

            Dunay tulo ka kategoriya ang lumba nga mosubay sa mosunod nga mga ruta:

·        15 ka kilometro:  Magsugod sa Geonzon St., tuo sa Salinas Drive, wala sa Gorordo Ave., tuo sa Escario St., diretso sa M. Velez St., lahos sa Banawa, balik sa V. Rama Ave., sangko sa eskina sa USC South Campus, balik hangtod sa eskina ug tuo sa B. Rodriguez St., tuo sa Osmena Blvd. hangtod sa eskina R. Landon, latas sa pikas nga bahin sa Osmena Blvd. ug tungas hangtod sa Kapitolyo, tuo sa Escario St., wala sa Gorordo Ave., tuo sa Salinas Drive ug wala sa Geonzon St.;

·        Pito ka kilometro:  Subay sa samang ruta gikan sa Geonzon St. apan kutob ra sa tugkaran sa Kapitolyo, diin motuyok ang mga mangapil ug mamalik sa gigikanan; ug

·        Usa ka milya (1.6 ka kilometro):  Magsugod gihapon sa Geonzon St., motuyok tungod sa USP Foundation sa Salinas Drive ug balik sa gigikanan.

                        -o0o-

            Dunay tulo ka ang-ang sa bayranan nga kapilian sa mga mangapil:

·        P200 alang sa mga nagpalista sugod niadtong Hunyo 1 hangtod sa Hunyo 7;

·        P250 alang sa mga magpalista gikan sa Hunyo 8 hangtod sa Hunyo 11; ug

·        P300 alang sa mga magpauwahi og lista gikan sa Hunyo 12 hangtod na sa adlaw sa lumba.

                        -o0o-

            Ang matag rehistrado nga modagan makaangkon og singlet, race number, mapa sa ruta ug snacks.  Mahimo nga makapalista sa Cebu City Sports Center (CCSC), ABS-CBN Broadcast Complex, Runnr Ayala ug Holiday Gym & Spa.  Aron makapili sa gidak-on sa singlet, kinahanglang marehistro unya o sa di pa ang Hunyo 9.  Ang pag-apud-apod sa singlet ipahigayon sa Athletics Department sa CCSC.

            Ang DyAB Kapamilya Run Year 10 kabahin sa tibuok buwan nga pagtimaan sa ika-15 nga sumad sa DyAB Abante Bisaya.  Gawas ini, ipahigayon sab ang Kapamilya Tree Planting sa Consolacion karong Sabado, Kapamilya Blood Donation Campaign sa Kinasang-an karong Dominggo ug Grand Halad sa Kapamilya sa Camp Lapulapu grounds sa Hunyo 19.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 2, 2010

                        Way hunong away

 

            Ang labing uwahing panagsungi tali sa Cebu City Hall ug Kapitolyo sa Sugbo mahitungod sa ilang mga sakyanan nipatumaw og duha ka laksot nga hulagway sa pagtuman sa local government units sa mga lagda sa ilang gipanag-iyang mga sakyanan:

·        Ang City Hall gipasanginlang nipadagan sa bag-ong hinatag nga Kaoshiung buses ngadto sa Barili, kasadpang Sugbo, gipasakyan pa gyod sa inosenteng kabataan, bisan wa pay license plate numbers; samtang

·        Ang Kapitolyo gipasanginlang napakyas pagpakita og mga dokumento nga magmatuod nga ilang gipanag-iya ug giparehistro ang trailer truck nga giguyod sa Citom ug pribadong towing company gikan sa uptown area sa Dakbayan sa Sugbo.

-o0o-

            Ang kabakikaw sa kahimtang sa City Hall ug Kapitolyo wa hinuon kapugong sa ilang kadagkoan pagpangisog pagpadayon sa nisilaob na pag-ayong away.  Nahadlok ko nga igo lang silang nituman sa tambag sa ilang katiguwangan nga kon mahutdan na kag rason padakoa lang ang imong tingog.

            Mas makauuwaw ang implikasyon ngadto sa mga buhatan sa kagamhanan nga gitahasan pagpatuman sa mga lagda nga giingong giyatakan sa City Hall ug Kapitolyo.  Nagduka na ba sang Land Transportation Office (LTO) sa kampanya batok sa kolorum nga mga sakyanan?  May nadakpan na bang Visayas Ombudsman sa gipanghambog pag-ayong kampanya batok sa pataka nga paggamit sa mga sakyanan sa kagamhanan?

-o0o-

            Ambot napasaka na ba sa City Hall ang kaso nga ilang gihulga batok sa kapolisan sa Barili nga gipasanginlang nagpagamit sa Kapitolyo pagdakop ug pagtanggong sa Kaoshiung buses uban sa mga bata.  Sa kaso sa trailer truck, di sila kinahanglang mokiha, mahimong isubasta sa publiko kon way makapakita og mga dokumento sa pagpanag-iya human sa unom ka buwan.

            Kadaghan na manghudlat ang Kapitolyo apan wa pay kasong napasaka batok sa Citom ug City Hall.  Mahimong gikublan na lang si Mayor Tomas Osmena.  Kay wa man gyoy natinuod sa nahaunang mga hulga sa Kapitolyo nga ikiha siya sa pagpamaligya og luna, ug pagpamutang og billboards batok sa mga transaksiyon ni Gobernador Gwen Garcia, sa South Road Properties (SRP).

-o0o-

            Makapaabot ba ta og mas mapuslanon nga binayloay tali sa City Hall ug Kapitolyo sa paglingkod ni Cebu City Mayor-elect Mike Rama dungan sa pagsugod sa kataposang termino ni Garcia?  Mahunong na bang insultohay ug mapulihan sa makiangayong pagtuki unsay mas haom nga mass transport system sa Sugbo—light rail transit (LRT) o bus rapid transport (BRT)?  Unsay mas makaayo alang sa mga pasahero—ang libreng North Bus Terminal o ang may pulta nga South Bus Terminal?

            Sa transportasyon pa lang, haskang lisora na nilang abuton.  Unsa na kaha kon iapil ang pagpalayas sa Kapitolyo  sa 5,000 ka pamilya gikan sa ilang luna sa Dakbayan sa Sugbo?  Ug ang gihulgang recall election batok ni Garcia human sa usa ka tuig?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for June 1, 2010

                   Abante pa, Bisaya!

 

          Ang DYAB Abante Bisaya 15 anyos na karong tuiga.  Maong hinaot nga tugotan ko nimong mangahas pag-alsa sa among kaugalingong bangko.  Nagsugod mi pagsibya niadtong Hunyo 12, 1995.  Ang sibyaanan nga gitukod ni anhing Danny Bernardo ug unang giduma ni Dante Luzon karon nahimo nang institusyon sa balita, kalingawan ug, labaw sa tanan, alagad.

          Yano kaayo ang tahas nga gisangon namo sa ABS-CBN Visayas Cluster Head, Tata Cinco-Sy:  Paghimong mas makahuloganon pa sa among mga balita, paghimong mas madanihon pa sa among kalingawan ug pagpalapad ug pagpalambo pa sa among pangalagad—ang tanan gitumong paghimo sa mga Bisaya nga mas nahibawo, mas naalagaran ug mas gamhanan.

-o0o-

          Usa sa mga tampo sa DYAB nga among ikapasigarbo mao ang Kapamilya Blood Donation Campaign.  Kaniadto, pipila lang ang mohatag sa dugo—ang gasa sa kinabuhi.  Usa sa labing dakong hinungdan mao ang kahadlok sa kasakit sa pagtusok sa dagom nga mosuyop sa dugo ug sa sayop nga pagtuo nga makapaluya, makapaluspad ug makadaot sa panglawas ang paghatag og dugo.

          Mao ni among gisuwayan pagpapas pinaagi sa paglusad og kampanya pagpahibawo sa mga tigpaminaw sa dakong kaayuhan sa paghatag og dugo—di lang sa pagluwas sa kinabuhi sa mga nagkinahanglan (mga biktima sa katalagman ug mga masakiton) kon dili sa ila mismong panglawas (kanunayng malab-as ang dugo kon mohatag og dugo matag tulo ka buwan).

-o0o-

          Sunod namong nabantayan mao ang pag-iyahay sa mga institusyon nga nangolekta og dugo.  Di kaha mas maayo kon magkahiusa sila?  Maong gilusad sa DYAB ang dinungan nga blood donation sa Regional Blood Center (RBC), Philippine National Red Cross (PNRC) ug Regional Blood Coordinating Council (RBCC) ug pribadong mga tambalanan.  Wa hinuon mi mangahas pag-ipon nila sa usa ka dapit kay di maayong mora silag mag-ilogay og blood donors.

          Karon hinuong bag-o, nitidlom ang gidaghanon sa nanghatag og dugo human gihunong sa Department of Health (DOH) ang pagpanghatag og blood donation cards.  Bag-o na sab ning tahas sa DYAB ang pagkubinser sa katawhan nga mas lunsay ang paghatag og dugo sa way pagpaabot og premyo.

-o0o-

          Laing tinubdan sa among garbo mao ang Grand Halad sa Kapamilya.  Gipahigayon matag Hunyo ug Nobyembre matag tuig, ang Halad maoy piyesta sa tanang libreng pangalagad—gikan sa konsultasyon, tambal, ibot sa ngipon, laboratory services, tambag ug notaryo sa mga abogado, purga ug bakuna sa mga iro ug iring, job fair, seminars ug workshops, skills training, pag-ayo sa cell phones, personal computers ug TV sets ug daghan pang uban.

          Mao ni nakalisod sa among tahas.  Ang among mga pangalagad ning ika-15 ka tuig kinahanglang molabaw pa sa nangagi namong nahimo.  Apan mao nay nakanindot sa mga anibersaryo.  Nagtanyag silag bag-ong hagit paghimong mas maahuloganon sa imong gihimo.  [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 30, 2010

      Celtics batok Lakers

 

          Makalilisang ang duwa sa Boston Celtics dihang ilang gipukan si Lebron James, ang labing maayong magduduwa sa regular season sa NBA, ug ang Cleveland Cavaliers, ang labing daghan og daog sa tibuok liga, sa semifinals sa Eastern Conference.  Nagpakita nang daan og timaan nga nahibalik ang karaang kabagis sa ilang pagpalagpot ni Dwyane Wade ug Miami Heat sa unang hugna sa playoffs.

          Nahingpit ang ilang kamangtas sa unang tulo ka duwa sa East Finals.  Dihang way kukaluoy nilang gikulata ang East defending champions, ang Orlando Magic.  Apan dihang nabawosan sila sa Magic sa ikaupat ug ikalimang duwa, napahinumdoman ang tanang hingtungdan unsa na kahamtong ang troika sa Celtics:  silang Paul Pierce, 32; Kevin Garnett, 34; ug Ray Allen, 35.

               -o0o-

          Apan sila gihapoy akong gipaabot nga ikasangka sa NBA Defending Champions, Los Angeles Lakers, atol sa finals.  Nga makapabanhaw sa labing karaan ug malungtaron nga panagribal sa liga.  Silang Kobe Bryant ug kaubanan makaangkon na gyod og kahigayonan sa pagpanimawos sa ilang kapildehan sa labing uwahi nilang panag-abot sa finals niadtong 2008.

          Wa kapanalipod ang Celtics sa ilang korona sa niaging tuig tungod sa pagka inutil ni Garnett.  Karong nagkadungan og kahimsog silang Garnett, Allen ug Pierce, gipaabot nga makahatag sa Lakers og mas seryusong hulga kay sa gitanyag sa Magic.  Kana kon ang huyang na nilang lutahan makasugakod sa mas batan-ong panon ni Dwight Howard.

               -o0o-

              Sa pikas nga bahin, ang katungason sa kadaogan sa Lakers batok sa Oklahoma City Thunder sa unang hugna nabawi sa ilang pagsilhig sa mas agresibo apan mas gagmay nga Utah Jazz sa semifinals.  Ang Phoenix Suns wa say ikaparang sa tulo ka higante nga kaabag ni Kobe sa Lakers sa unang duha ka duwa sa West finals.  Apan ang pagdaog sa Suns sa ikatulo ug ikaupat nga duwa ug bisan sa sikit nilang pagkapilde sa ikalimang duwa nipalambo sa saad nga ang series mahimong mosangko sa ikapitong duwa sa Staples Center.

              Mga dumadapig sa Lakers nangandoy nga mabaid sila pag-ayo sa Suns.  Aron mas makapangandam sa way kukaluoy nga bugha sa depensa sa Celtics.  Kon sila gyoy mag-abot sa finals.

                       -o0o-

              Ang Magic nakabisto nga ang kapaspas sa ilang duwa ug kakugihan sa ilang depensa makapakaging ug makapatumaw sa tinuod nga edad sa Celtics.  Ang Suns nimatuod sab nga ang bentaha sa gidak-on ug gitas-on sa Lakers malaslasan sa mas rubo nga binag-iray sa silong, mas makugihong paglayat ug mas agresibong pagdarok sa bola sa ring.

              Nitak-op na bang bintana sa Celtics?  Nilapas na ba si Kobe sa iyang kinapungkayan?  Masakmit ba sa Celtics ang ika-18 nilang kampeyonato?  O makuha bang Kobe ang ikalima niyang singsing?  Aron usa na lay kuwang ug kaambasan nang duha ka three-peat ni Michael Jordan?  [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com