Arangkada of Leo Lastimosa for January 18, 2008

          PAHIMUS NI SENYOR

 

          Kon nakahigayon ka nag duaw sa Basilica del Sto. Niño, di lunlon nga pagbalaan ni Sr. Sto. Niño ang imong masaksihan.   May mga nagpahimus sab sa kahigayonan nga nagbaha ang kaliboan, kon di man minilyon, ka mga deboto gikan sa nagkalainlaing kalungsuran sa Sugbo, sa kasilinganang mga lalawigan sa nasud ug bisan sa nagkalainlaing kanasuran sa kalibotan.   Ang Fiesta Señor alang nila di lang kahigayonan sa pagbalaan sa milagrusong bata.  Kon dili pagtilok sab sa tanang kahigayonan sa pagpanguwarta.

          Ang mga mapahimuslanon nga akong nakit-an di dagkong mga opisyal sa kagamhanan.   Ni dagkong mga magpapatigayon.  Kasarangan silang mga molupyo.  Kasagaran gani nila mga kabos.   Nga sa kadaghan ug kadinalian tingali sa ilang mga panginahanglan ug sa kaburong nga nakahikaw nila sa katakos paglantaw lapas sa tumoy sa ilang ilong, napugos lang pagkabayo sa panagsa ra, mahimo ganing tinuig, nga kahigayonan sa pagkita og mas dako.

-o0o-

          Sa di pa kang kasud sa ganghaan sa Basilica, maglumba pagsugat nimo ang mga manindahay og kandila ug medalyon ni Sr. Sto. Niño:

·        Kon makauna ang manindahay og kandila, di pa gani kang kayango kon mopalit ba iphan na og kandila, kasagaran kawhaan ka tag-P1 nga daot kaayong kandila, ug kon malipat kag kadiyot kay nalinga sa pagtan-aw sa ubang mga deboto nga nagsayaw nag Sinulog pagpangilaba sa Senyor nga panalipdan ang mga sakop sa ilang pamilya, ingnan ka na lang nga nadagkotan ug naupos nang mga kandila ug mahimo bang mobayad na lag P20?; samtang

·        Kon naunhan kag sugat sa mamaligyaay og medalyon ug mobalibad, pakonsiyensiyahon dayon ka (pinaagi sa pangutana:   Makaako ba diay kag balibad ni Sr. Sto. Niño?), apan kon wa dayon kapanagang ug nataoran gyod og medalyon, di na ka lung-an og paningil, apilan pa gani og balikas, hangtod nga mobayad.

-o0o-

          Apan wa mahasol ang mga deboto sa pinadaylang nga pagpahimus.   Mahimong lunsay gyod ang ilang pagbalaan ni Sr. Sto. Niño nga andam silang mopaundayon sa tanang moabag sa ilang debosyon.  O mahimo sang nahibawo nga gipahimuslan na sila apan, human nakasaksi sa mas makauuwaw nga pagpapahimus sa gahom ug pagpaburot sa katungdanan sa labing taas nga mga ang-ang sa kagamhanan, nipili paghatag sa mga tinuod gyong nagkinahanglan.

          Gawas pa, ang ilang pamentaha sa baratuhong mga kandila ug mga medalyon wa ra sa kumingking sa way pupanagana nga paggamit sa Fiesta Señor sa dagkong mga magpapatigayon pagpaburot sa ilang ginansiya ug sa dagkong mga politiko pagpalambo sa ilang mga ambisyon.   Labaw sa tanan, si Sr. Sto. Niño maoy labing nakaila sa mga nagsayaw ug nagsangpit sa iyang ngan----kansang mga kasingkasing ang nagpitik sa lunsay nga pagtuo ug kansang mga kasingkasing ang naghigwaos sa hakog nga katuyoan.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 17, 2008

       TINUOD NGA NAGBALAAN

 

       Tungod sa kasadya ug kamabulukon sa tinuig nga kapiyestahan ni Senor Sto. Nino sa Dakbayan sa Sugbo, madanihon kaayo ang tentasyon pagpalabay sa kahigayonan pagsuhid unsay tinuod nga nahitabo sa Sugbo human niabot silang Miguel Lopez de Legazpi niadtong 1565, upat ka dekada human napukan si Ferdinand Magellan sa puwersa ni Lapulapu sa kabaybayonan sa Mactan.

        Masabot nganong ang gipahimug-atan pag-ayo sa kaparian mao ang pagkakaplag sud sa usa sa mga bay nga nasunog sa milagrusong imahen ni Sr. Sto. Nino, nga gituohang mao ang samang imahen nga gigasa ni Magellan ngadto ni Amihan, asawa ni Humabon, human nabunyagan isip Juana 44 ka tuig nang nilabay.  Apan lisod sabton nganong nagdumili ta pagsubay sa tinuorayng kahimtang sa Sugbo sa pagpanung nilang Legazpi.

-o0o-

        Si Antonio Pigafetta, ang magsusuwat sa pundok ni Magellan, niangkon nga sa ilang pagdunggo sa Sugbo ang mga molupyo nagbalaan na sa ilang mga anito pinaagi sa pagsayaw sa Sinulog.  May sukaranan ang pagtuo nga bisan nabunyagan na isip Kristiyanos ang 800 ka mga sakop ni Humabon nibalik ra gihapon sila sa pagano nga kalihokan human namatay si Magellan ug nanglayas silang Pigafetta ug ang nabuhi nga mga sundawo.

        Di makiangayon ang paghulagway ni Legazpi (sa iyang suwat ngadto sa Hari sa Espanya) sa mga Sugbuanon nga katawhang nangasaag ug ignorante sa dakong katigayonan nga ilang gihuptan (ang milagrusong imahen).  Ang iyang sundawo nga nakakita sa imahen, si Juan Camuz, nakakita nga gihalaran si Sto. Nino ug daghan ug maanindot nga mga buwak.  Sa ato pa, giila ug gibalaan sa mga Sugbuanon ang kamilagruso ni Sr. Sto. Nino.

-o0o-

        Ang tinuorayng nasaag, ignorante ug laing katigayonan ang giapas mao si Legazpi.  Lahi ni Magellan nga nigasa sa mga Sugbuanon sa Kristiyanismo, si Legazpi nimando pagsunog sa ilang kabalayan.  Gigamit nilang puwersa pag-ilog sa ilang kabtangan ug pagkaon alang sa gipanggutom niyang kasundalohan.

        Ug kay kasagaran sa iyang mga sundawo wa may tarung edukasyon, naglakip sa mga badlungon ug mga binilanggo sa Espanya (kay kinsa may laing mapugos nila pagda nganhi sa wa pa nila igdungog nga isla?), way pupanagana nilang gipanglugos ang kababayen-an ug gipamatay ang kalalakin-an nga nangahas pagsukol nila.

-o0o-

        Si Sr. Sto Nino, sa iyang way kinutobang gahom ug kaalam, maoy nakakita sa pag-antos sa mga Sugbuanon ug sa mga molupyo sa ubang isla nga naulipon nilang Legazpi ug kaubanan.  Nga, sukwahi sa kamandoan sa Hari sa Espanya pag-edukar ug pagpalambo nato, nangilog sa mga yuta ug nipaburot sa ilang pribadong katigayonan.

        Sa kataposan sa mga adlaw, ang Labawng Makagagahom maoy mohukom kinsay malangit:  Ang ato bang katiguwangan nga nagbalaan niya bisan wa kaila sa Kinatsila niyang ngan?  O ang mga nigamit sa iyang ngan aron pagpaburot sa ilang mga panudlanan?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 16, 2008

          TEXT TAX

 

          Sa imong pagpalit og cellular phone, gipahamtangan kag 12% nga EVAT.   Sa imong pagpalit og phone cards, gipatongan kag 12% nga EVAT.  Sa matag pada nimo og text message, gipahamtangan na sab kag laing buhis.   Maong si Atty. Neri Yu, luyuluyong hepe sa legal department sa BIR 7, nitataw nga di mapahamtang ang buhis sa text sa way paglapas sa lagda batok sa double taxation.

          Nga mahimong maoy nakaaghat nilang Trade Secretary Peter Favila ug ubang tigpaluyo pagsugyot nga ang "text tax" ipaubos sa kategoriya sa "sin taxes."   Sama sa mga produkto sa bino ug sigarilyo.  Matod ni Group Supervisor Ipher Tabañag sa BIR 7 samtang may sukaranan ang pangangkon ni Favila nga gigamit nang text sa way kapuslanang kalihokan, mahimong mas daghan ang niisip sa text nga batakan nang panginahanglan sa atong panahon.

-o0o-

          Kusganong gisupak sa Association of Concerned Texters (ACT) ang gibanhawng sugyot sa text tax.   Matod ni Minda Ocliasa, kanhi presidente sa ACT, nabuktot nang kinabag-an sa katawhan sa bisan unsa na lang palas-unon nga gipahamtang sa kagamhanan.   Si Helen Ang, laing opisyal sa ACT, nipasabot nga bug-at kaayong pagbayad sa dugang buhis kay wa pa gyod mabadlong ang lapad nga pangurakot sa burukrasya.

          Ubang texters nga nitambong sa Kulokabildo.Com, ang sinemanang tapok sa kamatuoran nga gipahigayon sa Ayala Entertainment Center matag Lunes sa buntag, nangreklamo nga bisan wa pa mapahamtang ang text tax nabiktima na silang daan sa mga pagpahimus sa higanteng mga kompaniya sa telekomunikasyon.   Sama sa kalit nga pagkawagtang o pagtidlom sa ilang load ug padayong pagbaha sa spam broadcast messages.

-o0o-

          Ang National Telecommunications Commission (NTC) nidasig sa nabiktimang subscribers pagreklamo.   Apan tungod sa kalayo sa rehiyonal nilang buhatan, pipila ray naghago pagpirma og pormal nga reklamo.  Maong nipahibawo si NTC 7 Public Information Officer Bill Peralta nga ilang i-deputize ang mga barangay aron mas duol ug mas sayon na lang alang sa mga konsumidor.

          Giawhag sang Peralta ang KBP Cebu Chapter sa pagtabang pagpahibawo sa katawhan nga di sila inutil batok sa mga abuso sa mga kompaniya sa telekomunikasyon.   Nipasalig siyang ang mga reklamo kaaksiyonan dayon sa NTC 7 sa way pag-agad sa ilang ulohang buhatan.

-o0o-

          Alang sa BIR, nga maoy gisaligan sa 70% sa nasudnong budget karong tuiga, ang text tax madanihon kay sayon rang kolektahon.   Uban ang gibanabana ni Tabañag nga usa ka milyon ka text messages matag adlaw, ang makolektang buhis igo nga makatapak sa P50B nga alkanse kon papason ang EVAT sa lana.

          Nipasalig si Yu nga ipaabot nila sa ulohang buhatan sa BIR ang kusganong pagsupak batok sa text tax.   Gitataw hinuon niya nga tungod sa kalapad ug kamasuk-anon sa oposisyon masabot kaayo nga way sakop sa Kongreso nga ganahang modason sa sugyot.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 14, 2008

       DAKONG KANG-A

 

        Matag adlaw karong tuiga, si Henry Sy, tag-iya sa SM ug giila sa Forbes Magazine nga labing dato nga Pilipinhon, mokita og P449,315,068.  Maglisod na kag ihap pilay iyang kitaon sa tibuok 2008 kay di na maigo sa imong calculator ang daghang zero.  Matod sa Forbes, si Sy mokita og labing menos P164 bilyones karong tuiga.

        Sa pikas nga bahin, si Segundo Paralisan, tigbaligya og butong sa B. Rodriguez human palayasa sa iyang umahan sa Negros Oriental, mokita og P50 matag adlaw.  Bisag unsaon pagsiyagit ni Segundo sa kalami ug kabugnaw sa iyang butong, mokita lang siyag P18,250.00 sa tibuok tuig.  Pun-an sa mas gamayng kita sa pagpanlaba sa iyang asawa, makapangutang gyod sila pagpatungha sa ilang tulo ka bata, usang high school ug duhang elementarya.

-o0o-

        Ang kalainan sa kahimtang nilang Sy ug Segundino maoy hulagway sa nagkadakong kang-a tali sa mga kabos ug mga adunahan sa Pilipinas.  Segun sa National Statistics Office ang labing dato nga 10% maoy nagkontrolar sa 36% sa nasudnong katigayonan.  Ang kinabag-ang 90% maoy nag-ilog sa nahibiling 64%.  Maong di ikahibung nga mumhong pan-os na lay mamisik ngadto sa labing kabos.

        Ang kang-a tali sa mga kabos ug mga adunahan sa Pilipinas maoy labing dako sa ASEAN.  Nagmatuod ni sa di makiangayong pag-apud-apod sa nasudnong katigayonan.  Nga kon di matul-id mosangpot nga ang mga dato mosamot kadato ug ang kabanos mosamot kakabos.

        Basaha ni ug hilak.  Ang National Statistical Coordination Board niangkon nga sa matag P1 nga kitaon sa labing kabos nga 30%, P7.53 ang matigom sa ibabaw nga 30% sa populasyon.

-o0o-

        Ang World Bank nihulagway nga ang pagbahin sa katigayonan sa Pilipinas maoy labing di makiangayon sa Asya.  Matod sa United Nations 8.9 milyones ka pamilya ang nagpuyo ubos sa poverty line.  Gibanabana nga 40% sa populasyon ang kabos.

        Ang kinabag-an nila nahimutang sa kalungsoran.  Nahikawan sila sa kahigayonan sa panginabuhi.  Kay ang ekonomikanhong kalihokan natingob sa dagkong mga dakbayan.

-o0o-

        Samtang nag-ilaid ta sa katimawa, ang mosunod maglisod pag-ihap sa ilang kuwarta:  Lucio Tan (P94.3B); Jaime Zobel de Ayala (P82B); Eduardo Cojuangco (P34.4B); George Ty (P34B); 6. John Gokongwei (P27.8B); Tony Tan Caktiong (P23.5B); Andrew Tan (P19.6B); Emilio Yap (P14.3B); ug Oscar Lopez (P12.9B).

        Di sab papiri ang ubang bilyonaryo:  Enrique Razon Jr. (P11.6B); Andrew Gotianun (P11.4B); Ernesto Aboitiz (P11.2B); Alfonso Yuchengco (P9.2B); Menardo Jimenez (P8.6B); Gilberto Duavit Jr. (P8.6B); Ramon del Rosario (P8.4B); Felipe Gozon (P7.3B); Beatrice Campos (P6.5B); Luis J. L. Virata (P6.1B); David M. Consunji (P5.9B); Bienvenido Tantoco Sr. P5.7B); Betty Ang (P4.7B); Manuel Villar (P4.5B); Mariano Tan (P4.1B); Rolando Hortaleza (P3.6B); Oscar Hilado (P3.4B); Vivian Que Azcona (P3.2B); Manuel Zamora (P3B); ug Magdaleno Albarracin (P2.9B).  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 13, 2008

       GWEN UG CRIS

 

       Kon mahinayon ang imbestigasyon sa Senado sa CICC ug ubang kontrobersiyal nga mga proyekto sa 12^th Asean Summit, magkaatubangay sa labing unang higayon silang Gobernador Gwen Garcia ug Crisologo Saavedra.  Kay wa pa magkatagbo ang ilang mga dan sukad sa pag-ulbo sa kontrobersiya.  Naglungutlungot unta si Saavedra pagtambong sa tigom nga gipatawag ni Garcia sa Capitol Social Hall niadtong Mayo 3, 2007.  Apan wa siya dapita. 

Matod ni Saavedra mahisama siya ni Joey de Venecia III, ang nagbisto sa ZTE scandal, nga gipatambong sa tibuok nga lahutay sa pakisusi.  Matod ni Saavedra siya ang naa sa posisyon sa pagpasabot sa mga sakop sa Senate Blue Ribbon Committee giunsa pagpatuman ang mga proyekto sama sa CICC, decorative lampposts ug surveillance cameras.

-o0o-

        Ang imbestigasyon sa Senado makahatag og kahigayonan sa mga opisyal nga gilambigit sa eskandalo apan wa diay labot sa paglaktod ug pagpalusot sa mga proyekto sa pagtabang pagpasabot sa mga magbubuhis unsay tinuod nga nahitabo:

·         Tinuod bang gidiktahan lang sa ilang kadagkoan pagpirma sa mga dokumento bisan kon wa silay kalabotan ni kasayuran unsa kamakiangayon ang mga transaksiyon?;

·         Tinuod bang gipugos gyod ang uban sa pagpirma ug pagluom sa ilang mga pangutana aron lang mapagawas dayong kuwarta sa kagamhanan?;

·         Tinuod bang bisan ang ilang mga pirma maoy nagbansiwag wa sila bahini bisan usa ka dako sa tambok nga komisyon sa mga transaksiyon?; ug

·         Aron makumbinser ang publiko nga wa silay labot, kang kinsa mang bolsa ang ilang nahibaw-an nga namurot?

-o0o-

        Gawas ni Garcia, dapiton sab sa mga senador silang kanhi Mandaue City mayor Teddy Ouano ug Lapulapu City Mayor Arturo Radaza.  Silang Ouano ug Radaza nasuspenso uban sa kadagkoan sa DPWH kay namirma sa program of works and estimates (POWE) sa overpriced nga deco lamps.

        Mga nakaila ni Radaza nisalikway sa mga bugalbugal nga maglisod si Radaza pagtubag sa mga pangutana sa mga senador.  Matod nila kamao si Radaza.  Apan di lang ganahang makig-atubang sa media.  Labi na karong pintok pa kaayong ilang mga pangutana.

-o0o-

Maayong balita alang sa senior citizens:  Mahimo nang lab-ason ang inyong mga pasaporte pinaagi lang sa email.  Ipada sa email address appointment@dfa.gov.ph ang kumpletong ngan, petsa ug dapit nga natawhan, numero sa pasaporte ug ang petsa sa pagluwat ini.  Tubagon mo sa DFA og email nga motakda unsang adlawa nga moadto sa passport office.  Gahinan og tinuyo nga luna ang mga mohikay sa ilang aplikasyon sa pasaporte ginamit ang email.

        Makapahimus sab sa sistema ang mga naghupot og pasaporte nga mapupos na karong tuiga.  Gipasalig sa DFA nga palapdan ang sistema alang sa ubang mga aplikante sa mosunod nga katuigan.  Hinaot makatanyag na ning maong pangalagad ang DFA Passport Office sa Sugbo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com  

Arangkada of Leo Lastimosa for January 11, 2008

       PAUGAT SA MCC

 

       Salamat sa pamolitika, ang Mandaue City College (MCC) maoy usa sa labing alaot nga tulonghaan sa atong panahon:

·         Sukad natukod niadtong 2005, wa gahini bisan usa ka dako alang sa iyang operasyon;

·         Way building, ang classrooms nagkatag sa nagkalainlaing bahin sa Mandaue;

·         Ang unang mga tagduma wa mohatag og kuwentada pilay nakolektang matrikula ngadto sa Mandaue City Council;

·         Ang unang mga tagduma nagdumili pagbiya bisan gitangtang na sa board of trustees (BOT);

·         Ang bag-ong mga tagduma, kay wa man ilha sa unang mga tagduma, nagtukod og ilang kaugalingong tulonghaan;

·         Ang ordinansa nga nagtukod sa MCC naabtan og duha ka tuig una napublikar ug nahimong epektibo; ug

·         Pila lang ka adlaw human sa publikasyon, giusab ra sab dayon aron pagtangtang ni Mayor Jonas Cortes isip tsirman sa BOT.

-o0o-

        Sentro sa kontrobersiya ang 35 anyos nga presidente sa MCC, si Paulus Mariae Canete, kansang pasaporte sa paghupot sa katungdanan mao ang iyang pagka magtutudlo ni kanhi mayor Teddy Ouano sa University of the Visayas.  Si Canete maoy nitumaw nga labing dakong tunok sa pamunoang Cortes tungod sa iyang pagpabilin bisan gipalayas na sa BOT ug, karong bag-o, sa hukmanan.

        Apan si Canete nipasabot sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya nga ilegal ang kamandoan sa BOT nga gipangulohan ni kanhi mayor Ading Seno pagtangtang niya, way gahom si Cortes pagdiktar sa MCC kay di na siya maoy tsirman kon dili usa na lang ka sakop sa BOT, ang kalangay sa suholan sa MCC nagumikan sa pagdumili sa Mandaue pagtuman sa ordinansa nga naggahin og P5 milyones matag tuig alang sa tulonghaan, ug ilegal ang pagtukod ni Cortes og ikaduhang MCC nga gipangulohan ni Dr. Susana Cabahug.

-o0o-

        Si kanhi mayor Ouano gipasanginlang maoy nagsugnib sa kontrobersiya.  Iyang giwarawara ang MCC isip simbolo sa iyang programa sa edukasyon.  Gigamit pa gani niyang sukaranan pagpalayas ni Industriyalista Norberto Quisumbing aron gamiton ang luna alang sa MCC.

        Apan niinsistir si Cebu Provincial Board Member Weng Gakit, nga maoy chairman sa finance committee sa Mandaue City Council sa pagkatukod sa MCC, si Ouano maoy napakyas paggahin og bisan usa ka dako alang sa tulonghaan niadtong 2006 ug 2007.  Matod ni Gakit nag-agad lang sila sa budget nga gisumiter ni Ouano.

-o0o-

        Si Gakit niangkon nga dinalidali ang pagkatukod sa MCC.  Apan wa siyang kapasabot nganong way bisan usa ka sakop sa konseho nga nisupak sa binuang.  Si Cortes mismo di kapanghunaw kay siyay co-author sa ordinansa nga gipangamahanan ni karon Bise Mayor Carlo Fortuna.

        Sa wa pa modangop sa korte, si Cortes gipasanginlang nigamit og SWAT aron pagpalagpot nilang Canete ug kaubanan gikan sa MCC.  Sa kasamtangan, angayng luwason ang mga tinun-an gikan sa makauuwawng pasundayag sa paugat sa ilang katiguwangan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 10, 2008

       GWEN SA SENADO

 

       Ang ngan ni Gobernador Gwen Garcia maoy nag-una sa listahan sa mga ipatawag ug sukitsukiton sa Senado.  Kini kon mahinayon ang imbestigasyon sa Senate Blue Ribbon Committee sa kontrobersiya sa CICC sunod buwan.  Si Senador Panfilo Lacson nitataw nga di makapasalipod si Garcia sa "Executive Privilege" aron pag-isnab sa imbestigasyon o pagdumili pagtubag sa mga pangutana.

        Nag-una sa mga pangutana nga mahimong tubagon ni Garcia:  Nganong sayop ang mga numero nga iyang gihatag sa mga magbubuhis sa iyang paghatag og "kuwentada" sa proyekto niadtong Mayo 3, 2007?  Sipyat ba lang?  O nisuway gyod siya paglingla sa mga Sugbuanon?  Ug nganong wa man niya ipakita ang bidding documents sa transaksiyon hangtod karon, kapin na sa usa ka tuig human natukod ang CICC?

-o0o-

        Gawas ni Garcia, ipatawag sab ang ubang mga nagduma sa pagtukod sa CICC, sama nilang Bise Gobernador Gregorio Sanchez, Architect Manuel Guanzon ug ang department heads sa Kapitolyo.  Sa kataposan, matarung na gyod pagpasabot ang mga magbubuhis tinuod bang gilaktod ang subasta ug gibuak-buak ang mga kontrata.  Nga pulos higpit nga gidili sa Government Procurement Act, usa sa mga balaod nga mahimong usbon human sa imbestigasyon.

        Apan, alang nako, ang labing dako nilang tubagunon mao ang kalidad sa CICC, o ang kakuwang ini.  Giunsa man nila paggasto ang gibanabanang dul-an sa P1 bilyon nga kuwarta sa mga Sugbuanon nga nagusbat ug nangliki na man ang usa pa lang ka tuig nga building?  Ang labing dakong hagit alang nilang Garcia ug kaubanan mao ang pagkumbinser sa mga senador nga "world-class" ang CICC bisan sa nalangkat nang mga kisame ug nangatipak nang tiles.

-o0o-

        Kinsay responsable sa nag-ung-ong nga kalbaryo nilang Garcia?  Nakatag-an mo, si Cris Saavedra.  Siyay nagsuwat sa mga senador ug mga kongresista dihang namatikdan nga, sukwahi sa paspas nga pakisusi sa iyang gibistong mga anomaliya sa ubang mga proyekto sa Asean Summit, way nagtagad pag-imbestigar sa mga pasangil sa kahiwian sa CICC.

        Mahimong kapasanginlan si Saavedra nga nanimawos sa pagbasura sa iyang kontrata sa surveillance cameras.  Apan wa na siyay personal nga interes sa pagsusi sa deco lampposts ug CICC.  Salamat sa paghingan ni Garcia niya nga upaw (baldheaded creature) ug buang-buang (crackpot).

-o0o-

        Human sa pagtalaw ni Visayas Ombudsman Pelagio Apostol ug pagpangiyugpos sa kadagkoan sa COA, gipakaingon sa mga magbubuhis nga wa nay kapaingnan ang ilang mga pangutana labot sa CICC.  Apan di gyod diay maluok ang kamatuoran.

        Bisan unsa pay motibo ni Sen. Lascon, kinsa gihugun-hugong mag-presidente sa 2010, ang iyang pagpuntirya sa CICC angayng hangpon.  Matod pang Saavedra maklaro atol sa imbestigasyon unsa kamatinud-anon ang kaubanan ni Lacson sa kampanya batok sa pangurakot.  Tinud-on ba nilag sukitsukit si Garcia, duphan, o hapuhapon lang?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 9, 2008

          DAGKOT SA LTO

 

          Nagpa-goryo-goryo lang si kanhi LTO 7 director Alex Leyson.   Mao ni pasangil ni Bebot Gingoyon sa DOTC nga nadestino niadto sa LTO dinhi sa Sugbo.  Si Gingoyon nitawag sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya aron pagtataw nga di angayng tuohan si Leyson sa iyang pagpanghimakak og bisan unsang kasayuran sa pagkarehistro sa gidudahang pinayuhot o kinawat nga mga sakyanan sa lokal nga mga buhatan sa LTO.

          Si Leyson, nga gibalhin ngadto sa LTO 8 human sa sibaw nga mga pasangil nga napakyas siya pagbadlong sa kuwestiyonableng rehistrasyon sa mga sakyanan, nipasabot nga wa siyay labot sa kahiwian.   Kay ang rehistrasyon sa mga sakyanan sa lokal nga mga buhatan wa moagi sa rehiyonal nga buhatan.  Matod niya bisan online nang narehistrong mga sakyanan di makita sa ilang database kon nasumiter bang tanang gikinahanglang mga dokumento.

-o0o-

          Apan nipasangil si Gingoyon nga dugay nang nahibawo si Leyson sa kahiwian.   Matod ni Gingoyon mahimo gani nga nakabahin si Leyson sa dakong kuwarta nga gibayad (gitawag sa taga LTO og "dagkot") sa mga nagparehistro sa kuwestiyonableng mga sakyanan.

          Gibutyag ni Gingoyon nga gimandoan sila sa ulohang buhatan sa DOTC pagsikop sa mga sakyanan nga way klarong mga dokumento sa transaksiyon.   Nagsugod sila pagsikop sa mga sakyanan niadtong Mayo sa niaging tuig.  Pipila sa ilang nadakpan mao ang dagkong mga magpapatigayon ug tag-as nga mga opisyal sa Sugbo.

          Matod ni Gingoyon nga pipila sa ilang nadakpan nagpalaban ni Leyson.   Wa siya mabalaka kay masaligon nga dasonan ni Leyson ang ilang operasyon.  Apan ang sunod niyang nahibaw-an mao nga gitangtang na siyang Leyson gikan sa LTO 7 ug gibalik sa DOTC.

-o0o-

          Kasagaran sa nadakpan nilang mga sakyanan way clearance gikan sa Customs ni sa BIR.   Giingnan lang sila sa nadakpang mga motorista nga girehistro sa LTO ang mga sakyanan human saari nga "to follow" ang kuwang nga mga dokumento.

          Matod ni Gingoyon gipiyongan lang sa taga LTO ang kakuwangan tungod sa labing menos P9,000 nga mabolsa nila sa matag sakyanan.   Tungod sa kadaghan sa mga sakyanan nga narehistro, gidudahang daghang mga opisyal ang nabuhong sa "dagkot."  Dayag kaayong raket nga maglisod pagtuo si Gingoyon nga way kasayuran ini si Leyson.

-o0o-

          Human nipahibawo ang mga kongresista nga imbestigahon nila ang nisiaw nga pagpangrehistro sa smuggled o kinawat nga mga sakyanan dinhi sa Sugbo, nahibaw-an ni Gingoyon nga nagkara-kara dayong lokal nga mga opisyal sa LTO paguba sa mga dokumento.   Palabihon nilang manubag sa pagkawagtang sa mga dokumento kay sa mapamatud-an nga ilang girehistro ang mga sakyanan bisan kuwang o peke ang mga dokumento.

          Maong nitataw si Gingoyon nga di angayng ibalhin lang si Leyson.   Kay magtimaan ning giulug-ulogan lang ang publiko kay way matinud-anong imbestigasyon nga mahimo.  Ug nga magpadayon ang "dagkot" sa LTO.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 8, 2008

          P13B NGA SENSIYO

 

          Tigbaligya og load sa cell phones sa Kalunasan, Cebu City nahibung nga ang tag-mameso nga iyang gigakotan og scotch tape, inay iphon lang nga maoy naandan, gibungkag sa iyang supplier ug gitagsatagsa pagpapilit sa magnet.   Gipasabot siya sa iyang suki nga ang tinuod nga sensiyo di masuyop sa magnet.  Nahugno siya dihang usa sa mga sensiyo nipilit.   Giingnan siya sa iyang suki nga usa siya sa nagkadaghan nang nalutsan sa mini nga tag-peso nga sensiyo.

          Human nakabati sa kasinatian sa taga Kalunasan nga nisumbong sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya, tag-iya og sari-sari store sa Sambag Uno nidali-dali pagtapok sa tanang tag-mameso nga iyang halin ug gipaduol sa magnet.   Masulub-on siyang nipahibawo namo nga daghan sa iyang mga sensiyo ang nipilit.

-o0o-

          Lain namong tigpaminaw, usa ka public school teacher sa Toledo, niingon nga dugay ug daghan na sab silang nabiktima sa mini nga tag-diyes sentabos nga sensiyo.   Matod niya nagkadaghan nang mga tindahan nga di na manawat sa gidudahang mga sensiyo.

          Gihulagway nila ang "mini" nga mga sensiyo nga mas sinaw kay sa naandan.   Apan gawas sa kasinaw, wa gyoy kalainan ang gidudahang mga sensiyo:  Managsama ang gidak-on, gibag-on, gibug-aton, mga logo, mga hulagway, mga letra ug mga numero.

          Apan, yuna pa, kinsa may maghagu-hago pag-peke sa mga sensiyo nga gawas nga kuti kaayong hulmahon gamay ra kaayo ang bili?   Mas masabot ang pag-peke sa mga papel de bangko, kasagaran P1,000 ug P500, kay gawas nga gamay rang gasto sa pagpatik sa papel dako kaayo ang ginansiya kon makalusot.

-o0o-

          Si Atty. Lorenzo Zafico, regional director sa Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP), nipasalig nga way mini nga mga sensiyo nga nikatap sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud.   Matod niya ang gidudahang mini nga mga sensiyo sinaw kay bag-o lang gipagawas.

          Gipasabot sang Zafico atol sa pakighinabi sa DYAB Abante Bisaya nga, lahi sa karaang mga sensiyo, mopili na sa magnet ang bag-ong mga sensiyo.   Sa ato pa, ang supplier ug tigbaligya og load sa Kalunasan, ang tag-iya og sari-sari store sa Sambag Uno ug ang public school teacher sa Toledo di na angayng mahadlok sa sinaw ug mahimo nang mobalibag sa ilang magnet.

-o0o-

          Tungod ning bag-ong gipagawas, nadugangan nang 1.140 bilyones ka mga sensiyo nga nahulma sa BSP alang sa Sugbo ug sa tibuok nasud niadtong 2006.   Ang kinatibuk-an nga nikatap niadtong higayona niabot og 12,131.88 milyones ka sensiyo.  Ang bili sa tanang sensiyo:   P13 bilyones.

          Mas maayo tingaling tuohan na lang ang pasalig sa BSP kay way makaato pagpatandang sa magnet sa tanang nahulmang mga sensiyo.

          Sa samang tuig, 2,068.55 milyones ka papel de bangko ang gipakatap.   Nibalor og P448.9 bilyones.  Way banabana ang BSP pila ang mini nga papel de bangko ang nikatap karon.  [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 7, 2008

       KASAL UG KAWAT

 

       Niay kasal nga molupig sa mga drama sa radyo ug telebisyon.  Sa usa sa mga simbahan sa uptown area sa Dakbayan sa Sugbo, may managhigugmaay nga malipayong niatubang sa pari uban sa nahinangop nilang mga kabanay.  Way nagdahom nga sa pagpangutana sa pari kon wa bay mobabag sa kasal, may babaye nga nisiyagit ug niangkon nga siyay tinuod nga gihigugma sa pamanhunon.

        Naukay ang mga nanambong sa solemne untang kalihokan.  Mas nakugang sila dihang ang lalaki nibiya sa altar, nitalikod sa pangasaw-unon ug niduol sa babaye.  Ug way bisan usa nilang nakatuo dihang nigawas siya sa simbahan kuyog ang babaye.

-o0o-

        Bisan wa mahinayong kasal, ang mga bisita nangadto sa nabayran nang reception.  Ang pamilya sa lalaki nangauwaw hinuon ug wa na manguyog.  Nakasabot ang kadaghanan nganong putol nang ulo sa groom sa wedding cake nga ilang naabtan.  Wa hinuoy giganahan pagkaon.  Silang tanan nisimpatiya sa kaguol sa pangasaw-unon.

        Pagkaugma, nakugang ang bride kay sayong nanuktok sa ila ang nisibat niyang groom.  Nipasabot ang lalaki nga ang bride ang tinuod niyang gihigugma.  Wa kuno siyay kalibotan sa iyang gihimo.  Mora kuno siyang gisuyop pagkuyog sa iyang kanhi hinigugma.

        Nahigugma pa sab ang bridge sa groom.  Apan human siya talikdi sa ilang kasal, unsaon pa man niya pagsalig sa lalaki sa mas dagkong responsibilidad sa panagtiayon?  Hangtod sa akong pagsuwat ini, nagsige pag text ang laki paghangyo nga makig-uli.

-o0o-

        Sa usa sa mga lungsod sa kasadpang Sugbo, may kasal sang diriyot wa mahinayon.  Ang bride morag naamang dihang gipangutana sa pari dawaton bang pamanhunon.  Gihunong ang kasal ug gipangutana sa pari ang babaye sa sakristiya nganong wa siya motubag.  Nikumpisal ang bride nga nahadlok siyang sulngon ang kasal sa kanhi hinigugma sa iyang pamanhunon.  Tungod sa maymay sa pari, nakatingog nang bride, way kanhi hinigugma nga nagpakita ug nahinayon gyong kasal.

        Sa samang lungsod, may kasal sang wa mahinayon.  Apan way eskandalong nahitabo sa altar.  Kay usa ka adlaw sa wa pang kasal, niabot ang asawa sa pamanhunon nga sundawo ug nabisto ang iyang pangilad.

-o0o-

Inilang pamilya sa Sugbo nakapalit og Pajero sa usa ka car repair shop sa uptown.  Human sa pila ka adlaw nilang gamit, naaksidente ang sakyanan.  Nahibaw-an sa kapolisan, human susiha ang mga dokumento sa sakyanan, nga kinawat kini.

        Usa ka sakop sa pamilya nisukmat sa ilang gipalitan sa sakyanan ug nangayo nga ulian sa ilang kuwarta.  Nisugot ang dealer.  Apan ang iyang financier maoy nibalibad.  Ang financier, usa sa labing dakong negosyante sa Sugbo,  nitanyag sa mga biktima nga ilisan silag laing sakyanan.

        Napugos ang sakop sa pamilya pagbundak sa ngan sa iyang mga ginikanan.  Pagka sunod adlaw dayon, giuli ang ilang kuwarta nga way iban bisan usa ka dako.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 6, 2008

       DI MASINGO

 

       Nalisngag ang mga ilong sa mga barangay kapitan nga nagtigom sa Social Hall sa Kapitolyo sa Sugbo.  Isog kaayong baho nga ilang nasimhotan.  Di sa naandang alisngaw sa linigwatay sa politika kay naanad na sila ana.  Kon dili sa mas asgad nga anso nga nihakop sa tibuok palibot.  Kadiyot rang ilang piniliay apan wa kapugong sa ilang kaugalingon sa pagreklamo.  Labihang daghana gyod tingaling nangihi kay hastang mga politiko gibahoan man.

        May sukaranan si Gobernador Gwen Garcia nga magpaminti sa kasuko.  Iyang gisapawan og bag-ong pintal ang Kapitolyo ug gipalabong ang mga tanom sa lapad nga hardin.  Di siya gustong kapasanginlan nga taphaw rang iyang pagpanindot.  Nga inay mohumot nisamot na hinuon kalang-og ang Kapitolyo ubos sa iyang pagduma.

-o0o-

        Ambot nganong wa pay mga kawani nga giimbestigar, gisuspenso ug gipanglabay gawas sa Kapitolyo pila ka adlaw human sa makauuwawng insidente.  Luya kaayong reaksiyon sa gobernadora kon itandi sa kapaspas niyang nakapasangil ug nakasilot sa mga kawani nga gidudahang wa mobilib sa iyang liderato.

        Wa pa sab niya nganli hangtod karon ang mga tawo ni ang kahugpongan nga responsable sa pagsablig sa bahong duga sa ilang lawas nga nakabuong sa kaligdong sa iyang gitawag nga "heritage monument."  Di tingali niya sila mga kaatbang.  Kay gawas nga wa unta tuguting makagamit sa social hall, hagbay ra unta silang gitaral sa Barili o sa mas layo pang hukmanan aron kapangayoan og danyos.

        Gani, wa niya sila hudlata.  Igo lang gipangayoan og katin-awan.

-o0o-

        Kon tinud-on sa Kapitolyo pagukod ang nagbinastos nga mga nangabang sa social hall, sayon ra kaayo silang ilhon.  Sublion lang ang footage nga nakuha sa security cameras nga gitaod ni Capitol Security Consultant Byron Garcia.  Gawas nga mabantang ang mga dagway, mahimong mabati pang pisik kon nahinayon ang plano ni Byron pagbutang og mikropono sa cameras.  Lain ning kahigayonan pagmatuod sa Sugbuanong mga magbubuhis nga di salida ni usik-usik lang ang pagtaod sa modernong kahimanan sa pagpaniktik.

        Makasabot hinuon ko kon di magtagad si Byron pagsubli sa footage.  Nalinga tingali sa praktis sa mga binilanggo sa CPDRC alang sa Sinulog.  O mahimo sang, sama sa pagpatay ni anhing Sta. Fe. mayor Rogelio Ilustrisimo Sr., naatlan nga naguba ang camera.

-o0o-

        Gawas sa pagpalayas sa anso, may mas dakong gimbuhaton si Gobernador Garcia:  Unsaon man niya pagkumbinser ang mga Sugbuanon nga matinud-anon siya sa pagbanhaw sa katahom sa Kapitolyo?  Ug unsaon man niya sila pagpatuo nga matinud-anon ang iyang paningkamot paghimo sa Kapitolyo nga mas takos sa pagtubag sa ilang mga panginahanglan ug pagpalambo sa lalawigan?

        Kay makahasol ang mensahe nga niagas, aw nitumaw diay, sa iyang kaugalingong nataran.  Inay pasidunggan sa iyang kakugi, gihubug-hubogan ug giihian man lang hinuon ang iyang social hall.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 5, 2008

       SIYA RAY MAGBUOT?

 

       Kapait.   Alang diay ni Gobernador Gwen Garcia siya ray magbuot unsay mga dokumento sa Cebu International Convention Center (CICC) ang ipagawas ug kon kinsa ray patan-awon sa maong mga dokumento.  Mao ni nitumaw sa (1) iyang pag-insistir nga accounting ang iyang gihimo niadtong Mayo sa niaging tuig nga pagbanabana sa gasto sa CICC ug sa (2) iyang pagdapit nga moadto ko sa iyang buhatan aron maghimo siyag one-on-one accounting espeyal alang lang gyod nako.

        Angayng pahinumdoman si Garcia nga iyang obligasyon ang paghatag og kuwentada sa dakong gasto sa CICC atubangan sa Sugbuanong magbubuhis di sa usa lang ka kabos nga sakop sa media.  Kon tinuod nga andam na siyang mobukhad sa tanang mga dokumento sa CICC, angay ni niya ipakita ngadto sa katawhan ug di nako lang.

-o0o-

        Sa iyang gipatawag nga tigom sa Kapitolyo niadtong Mayo 3, 2007, si Garcia nipasigarbo nga ang kinatibuk-ang gasto sa CICC P581.273 milyones ra.  Sa way pagpakita og bisan unsang dokumento, nangangkon siya nga sobra pang kapin sa P637.4 milyones nga gigahin sa Cebu Provincial Board.

        Apan tak-om na si Garcia dihang nabisto human sa pipila ka adlaw nga naningil pa diayng WT Construction og dugang P261 milyones alang sa site development, structural, civil ug architectural works (P176M) ug electrical ug plumbing works (P85M).  Wa siyay katin-awan bisan gamay nganong wa maapil sa iyang banabana ang final billing sa WT nga nadawat sa Kapitolyo niadtong Pebrero 21, o kapin sa duha ka buwan sa wa pa niya pagutmi ang mga nanambong sa upat ka takna nga tigom sa Capitol Social Hall nga iyang gipatawag niadtong Mayo.

        Samang way klarong katin-awan nganong nigahin ang provincial board og dugang kuwarta alang sa CICC human sa billing sa WT.

-o0o-

        Si Garcia, sa di pa mangangkon nga mohatag na lag kuwentada aron mahilom na ko sa akong mga komentaryo, angayng pahibaw-on nga gimando sa mosunod nga mga balaod ang paghatag og matinud-anong kuwentada sa CICC:

·         Una, ang Bill of Rights sa 1987 Constitution:  Sec. 7. The right of the people to information on matters of public concern shall be recognized. Access to official records, and to documents and papers pertaining to official acts, transactions, or decisions, as well as to government research data used as basis for policy development, shall be afforded the citizen, subject to such limitations as may be provided by law; ug

·         Ikaduha, ang Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Emloyees (Republic Act. No. 6713):  Rule VI, Sec. 6. All public documents must be made accessible to, and readily available for inspection by, the public during working hours, except those provided in Section 3. Rule IV (kon naglambigit sa national security o invasion of privacy).  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 4, 2008

       MAS HAWOD NIYA

 

       Labihang sukoa ni Gobernador Gwen Garcia nga nakakuha ko sa mga dokumento sa pagtukod sa Cebu International Convention Center (CICC) nga giimbestigar, gisuspenso ug gilabay niya gawas sa Kapitolyo ang mga kawani nga gipasanginlang maoy nangawat sa mga dokumento.  Nga nakapahibung pag-ayo sa nagpakabana nga mga magbubuhis.  Kon wa siyay gitagoan sa mga transaksiyon sa CICC, nganong mora man siyang naghuramentado human nakalili ang mga Sugbuanon sa pasiunang listahan sa mga gasto?

        Ang nakuha nakong mga dokumento sa CICC hagbay rang nasumiter ngadto sa Visayas Ombudsman.  Maong dakong bakak ang pangangkon nga wa silay kapasikaran paghimo sa ilang kaugalingong imbestigasyon maong magpaabot lang una sa special audit sa Commission on Audit (COA).  Apan ang COA nanghunaw og bisan unsang kasayuran sa special audit nga gihisgutan ni Apostol.

-o0o-

        Nga nakapatumaw sa pagduda nga may higanteng konsabo pagpug-ok sa mga dokumento sa CICC:  Nga nagsugod sa pagpapating ni Garcia atubangan sa sibaw nga awhag sa kuwentada giunsa niya paggasto ang buhis nga siningtan sa mga Sugbuanon; nga gisundan sa taphaw nga paghapuhap sa COA sa gagmitoy kaayong mga transaksiyon sa CICC; ug gidasonan sa pagpangiyugpos sud na sa usa ka tuig sa Visayas Ombudsman nga maoy gidangpan sa mga nangayo sa bidding documents sa CICC.

        Maong hangtod karon, kapin na sa tuig human natukod ang CICC, wa pay katin-awan nga naluwatan sa pipila sa makalibog nga mga transaksiyon sa CICC:

·         Nganong managsama mang gasto hangtod sa kataposang usa ka dako sa substructure ug superstructure (P59,611, 997.92) nga mas mahal man gyong tibuok building kay sa mga istruktura nga gilubong sa yuta; ug

·         Nganong ang structural steel, nga kabahin na unta sa mga kontrata sa substructure ug superstructure, gibuak man sa duha ka kontrata (P200 milyones ang una ug P107 milyones ang ikaduha)?

-o0o-

        Kon gisurender pa lang ni Garcia ang mga dokumento sa CICC ngadto sa Ombudsman, nakabuylo na untang imbestigasyon ug mahimong napasabot na sa tanang hingtungdan ang kinatibuk-ang transaksiyon.  Mahimo ganing kalugwayan pang pagtago giunsa paggasto ang kuwarta sa mga Sugbuanon kay masalimbongan man sa Ombudsman ang mga dokumento nga "confidential" kay nagpadayon pang imbestigasyon.

        Kon mahinayong imbestigasyon sa CICC ug ubang proyekto sa Asean Summit sunod buwan, ang kaisog ug kagamhanan ni Garcia, nga mahimong maoy nakahudlat sa mga imbestigador sa COA ug Ombudsman, di makapakurog sa mga senador.  Maong mapugos na siya pagtahan sa mga dokumento.  Ug ang mga senador wa igdungog nga ganahang motago sa mga dokumento sa ilang imbestigasyon gikan sa publiko.

        Maong sa gusto niya ug sa dili manubag si Garcia sa dakong gasto (nga, sa iyang kaugalingong pung, iyang gihulagway nga makalilisang) sa CICC (nga, bisan sa tanang liki ug guba, iyang gihulagway nga "world class").  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 3, 2008

          MABISTO NA KAHA?

 

          Kapin na sa tuig human natukod ang Cebu International Convention Center (CICC), apan si Gobernador Gwen Garcia padayong nagdumili paghatag sa mga dokumento giunsa niya paggasto ang gibanabanang kapin sa P1 bilyon nga buhis sa mga Sugbuanon.   Inay tahuron ang katungod sa katawhan pagpakisayod, gihasi ni Garcia ang tanang nangahas pagpangayo og kuwentada.

          Ang Visayas Ombudsman og Commission on Audit (COA) klaro sang nanagana pagsusi sa mga pasangil sa kahiwian sa usa sa labing dakong proyekto sa niaging 12 ^th Asean Summit.  Gibungul-bungolan lang nila ang sibaw na kaayong awhag sa katin-awan ug gidaot hinuon ang ilang kaugalingong mga imbestigador nga way igong katakos ug panahon pagsubay sa "komplikadong" transaksiyon.

          Asa na man lang modangop ang nagpakabanang mga magbuhis?

-o0o-

          Di silang kapalaban sa mga sakop sa Cebu Provincial Board nga, inay motuman sa ilang tahas pagsubli sa mga transaksiyon nga gisudlan sa gobernadora, ug inay bawion ang makauuwaw nga paglingiw-lingiw lang sa kahibulongan nga pagpanliki sa bag-o nilang building, nidugang hinuon sa gahin sa gikahadlokang niburot na pag-ayo ug way kinutobang gasto sa CICC.

          Di sab silang kaadto sa mga mayor sa lalawigan nga, tungod sa dakong panginahanglan sa mga proyekto sa ilang mga dakbayan ug kalungsoran, ug tungod sa kamadanihon sa nagbuntaog nga P2 bilyones nga puntil sa Kapitolyo, napugos pagsikit sa gobernadora ug pagpaka-buta-bungol sa kontrobersiyal niyang mga lakang.

          Labaw nang di silang kahangad sa tabang sa Malakanyang.  Kansang mga tagduma gilambigit sa mas dagko pang kahiwian.  Ug kansang interes di ang kaayuhan sa kinabag-an, kon dili ang paggawong sa suporta sa lokal nga mga alyado aron lang magpabilin sila sa gahom.

-o0o-

          Maong morag bugnawng tubig nga nitubod sa nag-alintabong disyerto ang pahibawo sa Senado nga susihon nila ang gipasangil nga kahiwian sa mga proyekto sa summit apil na sa CICC.   Bisan sa gikaintapang kaguliyang ug pamolitika sa nangaging mga imbestigasyon sa mga senador, mas mayo na lang kay sa pasagdan ang mga transaksiyon nga langawon ug lawalawaan sa kalimot.

          Gikahadlokan hinuon nga, tungod sa presensiya sa mga senador nga may mga ambisyon sa 2010 ug nagtan-aw sa Sugbo nga usa sa labing adunahang tinubdan og mga boto, mas dako ang kahigayonan nga, sa makausa pa, mahimo na sang circus ang kalihokan.

-o0o-

          Apan may kahigayonan sang mga magbabalaod pagsubli sa mga balaod nga mahimong nalutsan sa susihong mga transaksiyon, sama sa Government Procurement Act, Code of Conduct and Ethical Standards ug ang pamolitika sa mga kaso sa COA ug Ombudsman.

          Labaw sa tanan, may gahom ang Senado pagkuha sa mga dokumento sa mga transaksiyon.   Apil ang dugay nang gitagoan nga mga dokumento sa CICC.  Tinuod gyod tingali nga ang katarung, bisan unsa kalangay ug katungason, maoy mopatigbabaw sa kauwahian.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 2, 2008

PAGKAPUKAN NI GLO

 

Ang kaldero nga gilung-agan sa bugas, o bisan ang takuri nga giinitan lang og tubig, kinahanglang may kahungawan.  Kay kon hingpit nga tak-opan, mamugos gyod pag-awas ang lanot sa linung-ag.  Mahimo ganing moulbo ug mobusikad ang nagbukal nga tubig.  Di lang ang kusinera maoy mameligrong mapaso.  Ni ang kusina ray mahulga sa sunog.  Kon dili madali pagpawong, mahimong ang tibuok bay maoy maugdaw.

Nga maoy kahimtang karon sa nasud:  May linung-ag ug pinabukal nga mga pagduda nga way kahungawan; ug busa di lang ang kusinera nga mahiligon sa tabon kon dili ang tanang tagbalay ug bisan ang kasilinganan maoy nag-ungaw sa nag-alburuto nang katalagman.
               

-o0o-

Maong kinahanglang kahatagan ug kahungawan ang dugay nang naitos ug nagbaga nga mga pasangil sa pagpanikas ug pagpangawat batok ni Pres. Arroyo.  Di mahimong iya lang tayhopan og mga ulug-ulog kay mosamot hinuon pagsilaob ang kayo.  Di mahimong doblehon ug palig-unon ang tabon kay mosamot lang kabangis ang pag-ulbo.

Kon pasagdang makahungaw ang kaldero ug takurili, mahimong mangalimyon ang kahumot sa lunsay nga bugas ug tubig.  Mahimo sang mangalisbo ang kalang-og sa bugas nga dugay nang natahop kay gisabwan diay og kanal.

Angay sang susihon unsay nakasugnod sa nag-alintabong kayo.  Kon di masabligan og katin-awan ang nagdilaab nga mga pagduda, manguros ug manglayat na lang tang daan gikan sa kusina.

-o0o-

Inay tarungon pagduma ang iyang kusina, si Arroyo nagsige hinuon og pangita og dugang tabon sa di kalikayang mga alisngaw matag karon ug unya.  Wa siyang kabantay nga hapit na niya mapikot ang tanang gawasanan.  Ug nga kon iyang tiwasan, ang kaldero ug takuri nay mangliki sa di pa hingpit mabungkag.

Natapakan niyang pag-alsa nilang Senador Antonio Trillanes IV ug Heneral Danilo Lim karon.  Apan duha lang sila ka lugas sa naglawud-lawod nga nagbukal nga kahimangod.
               

-o0o-

Nilampos si Arroyo pagtabon sa iyang linung-ag ug pinabukal nga tubig sud na ron sa unom ka tuig.  Gusto niyang padayon silang patak-umon sa mosunod pang dugang tulo ka tuig.  Ang tanang nangaging pagsuway pagtusdik sa iyang pagpig-ot gitunglo niya nga linuog nga kalapasan sa balaod ug pintas nga hudlat sa iyang linung-ag ug init tubig nga kapuslan unta sa tanang tagbalay ug kasilinganan.

Apan si Arroyo ang gitumbok nga nakahimo sa labing dakong kalapasan:  Gipasanginlan siyang nangawat sa kaldero ug takuri; nga ang iyang linung-ag ug ininit di kaabot sa kadaghanan kay gitagana na alang sa iyang mga hinanib; ug nga ang kusina ug tibuok tigbayon iyang gipanglubag ug gitrangkahan aron siya ray magwarawara sa luwag.

Ang mga tagbalay, bisan unsa nila kagutom ug kaburong, di mahitabong motugot nga mosilaob ang ilang pinuy-anan tungod lang sa kusinera nga nakalimot nang usa lang siya ka suluguon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com