Hudlat sa pakisayod
Di mabasol ang mga sakop sa media nga naghinam-hinam nga mapasar sa duha ka bay balaoranan ang balaodnon nga mopatigbabaw na gyod sa katungod sa katawhan pagpakisayod sa mga transaksiyon sa kagamhanan. Kay bisan sa kadaghan na sa mga balaod nga nanalipod sa katungod sa pagpakisayod, nilampos ang nagkalainlaing mga buhatan sa kagamhanan pagtago sa ilang gigastohan sa buhis sa katawhan.
Ug ang mga sakop sa media nga nangahas pagpaningil sa obligasyon sa kadagkoan sa kagamhanan maoy labing nasugamak. Gilipat-lipat sila, gituyuk-tuyokan, giulug-ulogan ug gisaad-saaran. Sa wa pa hingpit nga gibalibaran bisan sa labing yano nga mga dokumento nga ilang gipangayo.
-o0o-
Unang nakapasar sa ilang bersiyon sa Freedom of Information bill ang House of Representatives niadtong Mayo 12, 2008. Ang bersiyon sa Senado sa samang balaodnon napasar niadto lang Disyembre 14, 2009. Apan gawas nga mas maayo ang mga probisyon sa bersiyon sa Senado, ang liderato sa House wa na mopakita og interes pagtiwas pagpasar sa balaodnon sa nahibiling mga adlaw sa ilang sesyon.
Nahingpit nang delegasyon sa Senado alang sa bicameral conference committee nga maoy mohukngay sa nagkasungi nga mga probisyon sa duha ka bersiyon. Nagpakabana nga mga sakop sa media nitataw nga duhay kapilian ni Speaker Prospero Nograles: Pagdason sa rekomendasyon sa pipila ka kongresista nga sagupon na lang ang bersiyon sa Senado; o pagtukod sa House delegation aron makasugod nang trabaho sa bicameral conference committee.
-o0o-
Niang labing maayong mga probisyon sa balaodnon sa Senado:
· Tino nga lagda pag-atiman sa gipangayong kasayuran sud sa pito ka adlaw;
· Pagtakda nga katagoan lang ang mga dokumento tungod sa nasudnong seguridad, relasyon sa ubang kanasuran, pagpatuman sa balaod, personal privacy, tinagoan sa negosyo ug executive sessions sa Kongreso;
· Tukmang mga kaso batok sa mga mobalibad;
· Pagbutyag sa mga transaksiyon sa infrastractura ug kauyonan nga di kinahanglang awhagon;
· Pagmando sa mga buhatan sa kagamhanan paggiya sa publiko sa ilang katungod pagpakisayod.
-o0o-
Pagkakaron, sayon alang sa Kapitolyo sa Sugbo ang paghikaw gikan sa mga magbubuhis sa mga dokumento mahitungod sa CICC ug pagpalit sa katunggan sa mga Balili. Kay kon modangop ang mga magbubuhis sa Visayas Ombudsman, seguro man sila nga siyam-siyaman.
Ang bugtong nilang kadangpan mao ang mga sakop sa media. Kansang bugtong hinagiban mao ang ilang mga tulomanon sa radyo ug telebisyon ug mga luna sa pamantalaan. Bugtong nilang dag-anan mao ang kadaghan sa mga magbubuhis nga makabati ug makakita sa ilang mga sibya ug makabasa sa ilang mga sinuwat. Apan mapilde ang tanan kon, tungod sa kakuwang sa klarong lagda, makapatuyang ang mga opisyal sa kagamhanan sa pagpanghudlat; ug kon, tungod sa kakutas sa pagpakisayod, ang media magpahudlat na lang sab. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
